Tck tanitim semineri notlari

3. Tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbiri uygulanması ( m. 169 )

Hırsızlık, güveni kötüye kullanma ve dolandırıcılık suçlarının işlenmesi suretiyle yararına haksız menfaat sağlanan tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirleri uygulanacaktır.
& 29 . Genel Tehlike Yaratan Suçlar
Genel tehlike suçlarında henüz bir zarar meydana gelmemiştir. Genel tehlike suçlarında koruma suçun konusuna yöneliktir. Bu tehlike soyut bir tehlike olarak çıkabilir. Suç tanımında, belli bir tehlikeli davranışın icra edilmesi başlı başına bir ceza yaptırımı uygulanmasını gerektiriyor ise bu durumda soyut tehlike vardır. Bazı durumlarda ise suç tanımında belirtilen fiillerin gerçekleştirilmesi tek başına yetmez bu fiillerin gerçekleştirilmesi sonucunda ve bu fiiller nedeniyle ortaya somut bir tehlikenin çıkması gerekir. Bu somut tehlikenin hukuki niteliği bakımından bir tartışma vardır. Bir görüşe göre bu somut tehlike suçun maddi unsurlarından biridir. Diğer bir görüş ise bu somut tehlike suçun cezalandırılması için objektif bir şatır. Suçun unsuru kabul edilir ise kişinin bu tehlikenin gerçekleştiğini bilmesi gerekir. Somut tehlike bir objektif cezalandırılabilme şartı kabul edilir ise failin somut olayda bu tehlikenin gerçekleştiğinin bilip bilmemesinin failin sorumluluğu açısından önemi yoktur. Bu nedenle tehlike suçlarında soyut tehlike ile somut tehlikenin olup olmadığının tespiti ile bu somut tehlikenin hukuki niteliğinin ne olduğunun belirlenmesi gerekir.

Kanunun düzenlemesinin ne olduğunun tespiti bu açıdan önem taşır. Bakılması gereken şey, düzenlemede suçun oluşumu bir tehlikenin somut olarak var olup olmadığına bağlanıp bağlanmadığıdır. Yasa suçu genel olarak tanımlıyor ise ve suçun oluşumu için tehlikenin gerçekleşmesini aramıyor ise soyut tehlike suçu söz konusudur. Bu durumda tehlike gerçekleşmese de suç oluşacaktır. Tehlikenin somut olarak gerçekleşmiş olmasının arandığı durumlarda suçun oluşumu için tehlikeli durum gerçekleşmelidir.

Genel tehlike yaratan suçlar 170. maddeden başlayıp 180. maddeye kadardır. Tüm bu maddelerdeki suçlar somut tehlike suçudur. Bu suçların oluşa bilmesi için kişilerin hayatı sağlığı veya mal varlığı bakımından somut bir tehlikenin meydana gelmesi gerekir.Ancak bir zararın meydana gelmemesi gerekir. Zarar meydana gelirse failin kast ve taksirine göre başka suçlar oluşacaktır. Bu durumda da fikri içtima hükümlerinin uygulanması gerekir. Faillin yapmış olduğu tek eylemden dolayı ihlal ettiği maddelerden hangisinin cezası ağır ise fail bundan cezalandırılacaktır.Bu bölümdeki suçlardan madde 171 ve 180. madde hariç tüm bu suçlar kasten işlenen suçlardır.

Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması

MADDE 170. - (1) Kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından tehlikeli olacak biçimde ya da kişilerde korku, kaygı veya panik yaratabilecek tarzda;

a) Yangın çıkaran,

b) Bina çökmesine, toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel veya taşkına neden olan,

c) Silâhla ateş eden veya patlayıcı madde kullanan,

Kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

(2) Yangın, bina çökmesi, toprak kayması, çığ düşmesi, sel veya taşkın tehlikesine neden olan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. ¹⁴¹

GEREKÇE :

Madde metninde, genel güvenliği kasten tehlikeye so­kan fiiller, suç olarak tanımlanmıştır.

Maddenin birinci fıkrasında, bu suçu oluşturan seçimlik hareketler, yangın çıkarmak; bina çökmesine, toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel veya taşkına neden olmak; silâhla ateş etmek veya izinsiz patlayıcı madde kullanmak, olarak belirlenmiştir. Ancak, bu fiiller dolayısıyla cezaya hük­medebilmek için, kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından somut bir tehlikenin meydana gelmesi gerekir. Böylece, söz konusu suç, bir somut tehlike suçu olarak tanımlanmıştır.

Maddenin ikinci fıkrasında ise, bir soyut tehlike suçu tanımına yer ve­rilmiştir. Bu hükümde, yangın, bina çökmesi, toprak kayması, çığ düşmesi, sel veya taşkın tehlikesine neden olmak, ayrı bir suç olarak tanımlanmıştır. Bu fiiller dolayısıyla cezaya hükmedebilmek için, kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından somut bir tehlikenin meydana gelmesi gerek­memektedir.

Bu fiillerin işlenmesiyle bir zarar neticesinin meydana gelmesi hâ­linde, meydana gelen zarara ve bu zararın meydana gelmesi açısından failin kast veya taksirine göre başka suçlar oluşacaktır. Örneğin, toplumda genel güvenliği tehlikeye sokan bir etki meydana getiren fiiller sonucunda bir veya birkaç kişi ölmüş veya yaralanmış ya da kişiler malvarlığı itibarıyla zarar görmüş olabilir. Bu gibi durumlarda, farklı neviden fikri içtima hükümleri­nin uygulanması gerekir.

I. GENEL GÜVENLİĞİN KASTEN TEHLİKEYE SOKULMASI (m.170):

170. madde genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulmasını düzenlemiştir. 1. fıkrada “kişilerin hayatı, sağlığı veya mal varlığı bakımından tehlikeli olabilecek biçimde yada korku ve panik yaratabilecek tarzda yangın çıkaran, bina çökmesine, toprak kaymasına, çığ düşmesine veya taşkına neden olan veya silahla ateş eden veya patlayıcı madde kullanan kişi” cezalandırılmıştır. Burada görüldüğü üzere eski TCK nın 369,370,371 maddelerine kısmen karşılık geldiğini maddenin (c) bendinde ise 264. maddenin 6. ve 7. fıkralarına karşılık geldiğini görüyoruz .Bu bir tehlike suçu olduğu için netice meydana gelirse meydana gelen neticeye göre ceza verilecektir. 264. maddedeki başka bir suçu oluştursa bile tabirine yer verilmemiştir. Buradaki silah ateşli silah olması veya patlayıcı olması gerekir. Görüntü ve sesten gerçek silah olduğu anlaşılamıyorsa yine bu madde uygulanacaktır.

170. maddede belirtilen eylemler kasten işlenebilen suçlardır. Taksirle işlenmesi hususu 171. maddede düzenlenmiştir.

170. maddenin a, b, c bentlerinde sayılan fiillerin işlenmesinin kişilerin hayatı, sağlığı veya mal varlığı bakımından tehlikeli olabilecek şekilde olması gerekir. Bu durumda somut tehlike şartı bu suç için vardır.

Ancak bu bentlerde belirtilen fiiller “kişilerde korku, kaygı veya panik yaratabilecek tarzda” işlenmiş ise bu durumda soyut tehlike şartı söz konusudur. Örneğin silahla ateş etmenin bu madde kapsamında olması için belirtilen şekilde soyut bir tehlikenin oluşması gerekir.

Maddenin 2. fıkrasında ise yangın , bina çökmesi , toprak kayması , çığ düşmesi, sel yada taşkın tehlikesine neden olan cezalandırılmıştır. Bu soyut tehlike suçudur. Burada kişiler için henüz bir zarar tehlikesi meydana gelmemiştir. Örneğin ormanda piknik ateşi söndürülmeden bırakılmıştır. Yangın çıkmamıştır ancak yangının çıkması tehlikesi ortaya çıkmıştır. Bu durumda eylem 170/2 kapsamında kalır. Eğer yangın çıkmış ise başka bir suç oluşacaktır. Tehlike meydana gelmiş ise işlenen zarar suçundan cezalandırılır artık 170/2 söz konusu olmaz.

Genel tehlike suçlarında korkulan tehlikenin meydana gelmesi suça etki eden neden olarak düzenlenmemiştir. Çünkü bu durumlarda gerçek içtima hükümleri uygulanır. Örneğin yangın çıkarmada, yangın sırasında bir kişi ölürse fail hem 170/1 den ve hem de duruma göre kasten, olası kastla veya taksirle adam öldürme suçlarından cezalandırılır.

Maç sonrasında havaya ateş etme olayında eylem 170/1-c bendi kapsamına girer.

Kalabalık bir topluluğun bulundu bir alanda silahla ateş eden kişinin amacına bakılacaktır. Fail bir neşeyi paylaşmak amacı ile (düğünlerde) yapıyor ise eylem 170. maddenin kapsamına girer. Bu silahla atış sonrasında birisi ölür veya yaralanır ise failin meydana gelen ölüm veya yaralama sonucunu öngörüp öngörmemesine göre hareket edilir. Fail sonucu öngörmemiş ise taksirle ölümüne neden olmak suçu taksirle adam öldürme olur ve tek suç oluşur. Fikri içtima söz konusu olur. Fail ateş ederken bu tehlikeli halleri öngörüyor ise, örneğin gündüz vakti bunu yapıyor, herkesi görüyor, eli kayıp yandaki binanın balkon demirinden seken kurşun kalabalıktaki bir kişinin ölümüne veya balkondaki kişinin ölümüne neden olabilir bu durumda somut olayın şartlarını göz önünde bulundurularak olası kastla öldürme suçu oluşmuş sayılabilir. Fikri içtima hükümleri uygulanır ve tek bir suç (öldürme) var kabul edilip ceza verilir.

Karadeniz düğünlerinde silahla ateş etmenin halkta korku ve panik yaratmayacağına ilişkin savunma gelebilir. Buna karşılık söz konusu ateş etmenin kişilerin hayatı ve sağlığı yönünden tehlike yaratması hali var ise fail bu nedenle aynı maddeden cezalandırılır.

Olası kastla işlenen suça teşebbüsün mümkün olup olmadığı hususu tartışmalıdır. Olası kastta ortaya çıkan sonuçlara bakarak failin sorumluluğunun belirlenmesi görüşü ağılıklı görüştür. Olası kast halinde sorumluluğu netice belirler. Kalabalık arasında duran hasmına doğru bomba atan sanığın eylemi ölen veya yaralananlar açısından söz konusu olur, kalabalık arasında bulunu da hiçbir yara almayan kişiler açısından eylem bu kişileri öldürmeye veya yaralamaya teşebbüs niteliğinde değildir.

Suçta kullanılan silahın ateş etmesi gerekir. Yani ateşli silah söz konusu olmalıdır. Patlayıcı madde de bu maddede düzenlenmiştir.

Suçta kullanılan silah gaz (ses) tabancası ise ne olur? Çıkan ses toplumda bir kaygı ve panik yaratacak şekilde ise suç oluşur. Burada önemli olan silahın korkutucu olup olmadığı değil etkisinin korkutucu olup olmadığıdır.