Teqvim-2017. pdf
Yüklə 5,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
405 2017 Tarixdə bu gün Ramazan bayramı “Ramazan” hicri-qəməri aylardan doqquzuncu- sunun adıdır. Bu ay müsəlmanların oruc tutmaqla mükəlləf olduqları, dinimizcə uca və müqəddəs qəbul edilən bir aydır. “Ramazan” ərəb sözü olub “ramda” sözündən alınmış, yaz sonunda, payız mövsümünün əvvəlində yağıb yer üzünü toz- dan təmizləyən yağış mənasını verir. Bu yağı- şın yer üzünü təmizlədiyi kimi, Ramazan ayı da möminlərin günahlarını təmizləyir. Ramazan ayına “On bir ayın sultanı”da deyil- mişdir. Müqəddəs kitabımız olan Qurani Kərimdə də adı açıq olaraq keçən tək ay Ramazan ayıdır. Qurani-Kərim bu ay içərisində endirilmişdir. Uca Rəbbimiz “Ramazan ayı elə bir aydır ki, insanla- ra doğru yolu göstərən, hidayəti və haqqı batildən ayırmağı açıqlayan Quran, bu ayda endirildi” (əl- Bəqərə, 2/185) deyə buyurmuşdur. Müqəddəs ki- tabda “Min aydan daha xeyirli” olduğu ifadə olu- nan Qədr gecəsi də məhz bu ay içərisindədir. Ramazan ayının girməsini iki yolla müəyyən etmək olar. Onlardan biri Ramazan ayparasının görülməsiylə (Ru’yet-i Aypara), ikinci isə əgər aypara hər hansı bir səbəbdən görülə bilməzsə, Şaban ayı otuza tamamlanaraq Ramazan orucuna başlanar. Məhəmməd Peyğəmbər (s.ə.s) bu möv- zuda belə buyurmuşdur: “Ramazan ayının aypara- sını görüncə oruc tutun, Şəvval ayının ayparasını görüncə iftar edin, oruc tutmağı buraxın. Əgər göy üzü bağlıdırsa Şaban ayının günlərini otuza ta- mamlayın” Oruc tutan insan Allah-Təalanın əmrini yerinə yetirməsi üçün sübh azanından şam azanına qədər orucu pozan bir sıra əməllərdən uzaq durmalıdır. Orucluğun başa çatdığı gün “Fitr bayramı” adla- nır. Həmin gün bütün müsəlmanlar bir-birlərini təbrik edir, vəfat edənlərin qəbirlərini ziyarət edir, ruhlarına dualar oxuyurlar. Bayram günü hər kəs öz himayəsində olanlar üçün təqribən 3 kq buğ- da, yaxud xurma və ya kişmiş miqdarında kasıblar üçün fitrə zəkatı verməlidir. Orucluq insanlara öz iradələrini, dözümlülüyünü yoxlamaq imkanı ve- rir, onları paklığa, xeyirxahlığa dəvət edir. Ramazan bayramının məqsədlərindən biri müsəlmanların toplanması və görüşməsidir. Mü- səlmanlar bayramda görüşür, bir yerdə namaz qılırlar. Bayramın başqa məqsədlərindən də, müsəlmanların bir-birini ziyarət etməsi, qohum- əqrabalarla görüşməsi, əgər arada inciklik varsa barışması üçündür. Bayramda kasıblar və yoxsullar da sevinməlidir, onlar da yeni paltar geyərək bü- tün müsəlmanlarla bir yerdə namaza gəlməlidirlər. Məhz buna görə fitrə zəkatı buyurulmuşdur ki, yoxsul müsəlmanlar da bayramı keçirsinlər. Azərbaycan öz dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra insanların vicdan azadlığı bərpa olunmuş, İslam dininə, onun ibadət və ayinlərinə olan münasibət də dəyişmişdi. Ramazan (Orucluq) bayramı Azərbaycanda Milli Məclisin qəbul etdiyi 1992-ci il 27 oktyabr tarixli “Azərbaycan Respub- likasının bayramları haqqında” Qanuna əsasən, 1993-cü ildən dövlət səviyyəsində qeyd olunmağa başlanmışdır.
406 Tarixdə bu gün Qurban Bayramı 1992 2017 Bütün müsəlman aləmində Qurban bayramı hər il hicri təqvimi ilə Zilhiccə ayının 10-cu günündən başlayır və adətən üç gün davam edir. Dini qurban kəsmə İbrahim Peyğəmbərin həyatında baş verən əhvalatdan sonra yaranmışdır. Belə ki, yuxuda Al- lah (c.c.) İbrahim peyğəmbərə oğlu İsmayılı qur- ban verməyi (onların Allaha imanını yoxlamaq üçün) əmr etmişdi. İbrahim əsl dindar kimi Alla- hın əmrini yerinə yetirməyə hazır olmuş, İsmayıl özü də qurban olmağa razılaşmışdı. Lakin uca Al- lah bunu öz elçisinə rəva bilməmiş və qurbanlıq üçün ona bir qoç göndərmişdi. Buna görə də bu bayramda kəsilən qurbana “İsmayıl qurbanı” da deyirlər. Çox sevdiyi övladını Allah yolunda qurban verməyə hazır olması peyğəmbərin Allah qarşı- sında imanının, səmimiliyinin və mütiliyinin bariz sübutudur. Odur ki, din tarixində dərin iz salmış bu hadisə Allaha imanın, dərin etiqadın nümunəsidir. Bu rəvayətin başqa bir fəlsəfi-əxlaqi mənası ondan ibarətdir ki, İslamda insanın Allah yolunda qurban kəsilməsi qəbul olunmur. İslama qədər bir çox dinlərdə insanları qurban vermə ayinlərinə rast gəlmək mümkündür. Məsələn, atəşpərəstlər insa- nı odda yandırırdılar. Onlar bu yolla Allaha yaxın olduqlarını göstərirdilər. Qədim Çində də insanları tanrılara qurban vermək adəti olmuş, ölkədə təbii fəlakətlərdən, daşqınlardan hifz olunmaq üçün uşaqları suya atırmışlar. İsmayıl Qurbanında kəsilən heyvanlarda bir sıra şərtlər vacib sayılır. Qurbanlıq kimi seçilən heyvan qoç, iribuynuzlu dana, yaxud da dəvə ol- malıdır. Nəsil artımında dişi heyvanların müstəsna rolu olduğuna görə qurbanlıq heyvanın erkək ol- ması daha üstün tutulur. Qurbanlıq qoçun yaşına gəlincə, bu, ən azı altı aylıq heyvan olmalıdır. La- kin dana, yaxud dəvənin bir yaşı tamam olsa, daha yaxşıdır. Kəsilən heyvanın sağlam olması da vacib şərtdir. Əzalarında hər hansı nöqsanı olan, buynu- zunun, yaxud qulağının biri olmayan, axtalanmış heyvanın qurban kəsilməsi İslamda məsləhət gö- rülmür. Qurbanın bir hissəsindən din xadimlərinə pay göndərilir, bir hissəsi isə kasıblara paylanır. Hamıya bərabər pay verilir, qurban kəsən özü də bərabər pay götürə bilər. Ənənəyə görə ehtiyacı olanlar bayram günü ac qalmasınlar deyə daha çox onlara qurban payı verilməsi məqsədəuyğun hesab edilir. Qurbanlığın şərtlərindən biri də budur ki, qur- ban kəsmək yalnız buna imkanı olan varlı adam- ların boynunda haqdır. İmkanı olmayan adama isə qurban kəsmək vacib deyil. Qurban kəsmək üçün borc pula heyvan almaq İslamda təqdir olunmur, çünki bu bayramın əsas mahiyyəti zənginlərlə im- kansızların birliyi, qardaşlığıdır. Bu bayramda hamı sevinməlidir: varlılar - Allaha xoş gedən əməli icra etdikləri və ehtiyacı olanları sevindirdiklərinə görə, kasıblar isə - dünya nemətindən əldə etdiklərinə və başqalarından gördükləri mərhəmət və qayğıya görə. Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra Milli Məclisin qəbul etdiyi 1992-ci il 27 oktyabr tarixli “Azərbaycan Respublikasının bayram- ları haqqında” Qanuna əsasən Qurban bayramı ölkəmizdə də dövlət səviyyəsində bayram edilir. Allah kəsilən bütün qurbanlarımızı qəbul et- sin!
Yüklə 5,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|