Təşkilatlarına Dővlət Dəstəyi Şurası tərəfindən maliyyələşdirilən Gənc yazarlara
Yüklə 3,5 Kb. Pdf görüntüsü
|
hayatından savaş meydanlarına kadar uzanan çizgi üzerinde, nasıl durulacağını, ne şekilde dav- ranılacağını, “Siyavuş” eserinde rahatlıkla görülür. Tu- ranlı bir anneyle, İranlı bir babanın çocuğu olarak dünyaya gelen Siyavuş’un tarih önünde yaşadığı sıkıntıların her birinde taht cazibesi göze çarpar. Siyavuş, iki ülke arasında esen rüzgarları durduramadığı gibi taht, taç arasında ikili oynadığı düşüncesiyle dayısı tarafından öldürülür. Burada, Siyavuş istemediği halde saray içine getirilir. Onlara göre farklı yetiştirildiğini anlatsa da, hayatının sonlandırılmasına engel olamaz. Cavid, bir kez daha tarihi şahsiyetlerin, taç uğruna hayatlarını kaybettiklerini dile getirmiştir. İşin ilginç yanı Siyavuş’un taç da gözü olmamasına rağmen böyle bir akıbete uğraması yine yaşam tarzıyla alakalıydı. Ortaya iki ayrı görüş hakimdir. Birincisinde; Siyavuş’un dürüstlüğü taç tahta önem vermemesidir. İkincisi ; iyi bir komutanın acımasız ve iki yüzlü olmasıdır. Cavid, 1932 yılında kaleme aldığı “Siyavuş” eserini ikiye ayırarak, manzum bölümüne “Siyavuş”, Mansur bölümüne “Sudabe” adını vermiştir. Sudabe, Siyavuş’un babası Keykavus’un haremi ol- masına rağmen Siyavuş’a gönül vermiştir. Siyavuş, hiçbir şekilde Sudabe’nin aşkına karşılık vermez. Ancak insanların çirkin yüzü burada karşımıza çıkmıştır. İnsanlar, düşünmeden hareket etmeyi kendilerinde ayrıcalık olarak görmektedir. Yanlış hareketleri marifet sayacak kadar ileriye taşınması, değer yargılarını da, hiçe saymaktadır. Toplum, her defasında yeni adetler öne sürerek, geçmişin izlerini yok etmeye çalışması da, gelinen noktanın hangi boyutlarda olduğunu göstermektedir. Toplumun kabul edeceği anane vardır, kabul edemeyeceği anane vardır! Her 184 defasında görüş beyan edilmesi, var olan gerçeklerin inkar edilerek, yerine oturtulması demek değildir. H.Cavid, bu anlamda gerçeklerin yüze çıkmasını farklı bir görüşle değil, olduğu gibi yansıtılmasını yeğledi. Tarihe mal olmuş şahsiyetlerde göze çarpan en büyük özellik, toprak kavgasıdır. Buna hükümdarlar, en güzel örnek teşkil eder. Her hükümdarlık toprağını büyütmek için mücadele verirken, taht hesabı da, yapmaktadır. Toprak uğruna ne insanlar can verdi, taht uğruna da ne kardeşler katledildi. “Topal Teymur” eseri, iki Türk komutanının karşı karşıya gelmesiyle de, tarihe geçmiştir. Cavid, 1915 yılında kaleme aldığı bu eserinde hem savaşın iç yüzünü hem de, saltanatı elde tutmak için altın kuralları ortaya koymuştur. Timur, Kafkasya Türklerinden bir hükümdar, Yıldırım Beyazıd, Osmanlı İmparatorluğunun hükümdarı! İki türk komutanı taktik savaşıyla meydanlarda “bende varım” demesiyle başlayan gerginlik savaşmalarına kadar uzar. Timur, barış elçisi göndermesine rağmen savaşın ka- çınılmaz yüzüyle karşı karşıya gelir. Timur’un asıl isteği savaşmak değildir. Ancak Beyazıd’ın tavrı Timur’u sa- vaşmaya zorlayacak kadar sinir bozucudur. İki türk komutanının savaşması, türk tarihine leke olarak da geçmiştir. Bunu kabullenmek zor olsa da, bu gerçek böyledir. Değişmesi de mümkün değildir. Cavid’de iki türk komutanının savaş sürecini hızlandıran konuları ele alırken, gerçeklerin boyutlarını değiştirmemeye özen göstermesi, tarihe ne denli sadık kaldığını gösteren en büyük özelliklerinden biridir. Hükümdarların ortak bir özelliği de, şairlere değer vermesiydi. Timur’un yanından ayırmadığı şair Kirmani, Yıldırım Beyazıd’ın esir düşmesinden sonra; “Muhabbet! Muhabbet!.. Evet, bütün beşeriyeti 185 kurtaracak yalnız muhabbettir. Muhabbetle çırpınan bir çoban kalbi, kin ve düşmanlık püsküren bir sultan kafasından daha şereflidir. Eğer dünyanın şanlı çarpışmaları, kanlı vuruşmaları neticede bir muhabbet normal bir muhabbet doğurmayacaksa… Bütün hayata, bütün kainata lanet olsun.” Timur, Yıldırım’ı esir alınca, kılına zarar vermemek için hoş tutar. Yıldırım Beyazıd’a uzattığı mektubun satırlarını çoktan unuttuğunu söyleyerek, rahat olmasını ister. Ancak Yıldırım Beyazıd, rahat değildir. Timur, “hiç merak etme Hakanım! Sen kör bir aptal, bende deli bir topal. Dünyanın hükmü olsaydı bize kalmazdı.” Bu sözlerde, insanlığın gereksiz yere kan döktüğüne şahit olunduğu kadar anlamsız savaşların kime fayda, getirdiğini şair bir kez daha sorar. Kainatın içerisinde dolaşanların aslında birer gölge olup, boş yalancı işlerle zaman geçirildiğini anlamamak, zor olmasa gerek. Bir kare teşkil edildiği düşünülse de, o kareye gelene kadar yaşantının içerisinde var olan değerler önem taşır. Savaşların en büyük gerekçesi, toprak olduğuna göre ölüm anında hangi hükümdar, ne kadar toprak mezarına götürmüştür? Seksen, doksan yıllık bir dünya yolculuğunda, bu kadar eziyet ve işkenceye sanrım gerek yoktur. Cavid’de tüm bunları göz önünde bulundurarak, insanlığın sevgiyle yoğrulmasını muhabbetle dolaşmasını istemiştir. H.Cavid, tarihi şahsiyetlerin dünyasında dolaşmayı ilke edinen bir şairdi. 1935 yılında yazdığı İran şairi Ömer Hayyam’ın hayatını motif motif işlemiştir. Şairin hayatını bir şairin kaleminden okuyup anlamak ve duygularıyla birleşmek sanatın en doruk noktası sayılabilir. Merdivene benzeyen hayat basamaklarını çıkarken, Hayyam’ın hangi düşüncelerle yoğrulup 186 Yüklə 3,5 Kb. Dostları ilə paylaş:
|