Təşkilatlarına Dővlət Dəstəyi Şurası tərəfindən maliyyələşdirilən Gənc yazarlara



Yüklə 3,5 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə56/60
tarix25.06.2018
ölçüsü3,5 Kb.
#51121
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   60

hakimdir.   Dahası   her  insanın   yaşam  hakkı   olmasıyla 
birlikte sevgiyle daha da yüceleceğini benimsemiştir. 
İhanetin, toplumları ne şekilde bitireceğini, iyi görüp 
analiz etmiştir. 
H.Cavid,   tertemiz   bir   toplum   hayal   ederek,   hayal-
lerinde   olması   gereken   toplum   ve   şahsiyetleri 
anlatmıştır.   Özümlediği   düşünceler   arasında   sevginin 
mutlak   suretle   her   yerde   yer   almasıdır.   Adaletli   bir 
iktidarın,   toplumu   yükselteceğine   inandığından   var 
olan   değerlerin   millete   verilmesinde   çekincede 
kalınmamasını istemiştir.         
Cavid’in içindeki sevgi dünyaya yetecek kadar büyük 
ve yüceydi. O sevgi de olanların dünyayı ateşe sürük-
lemesi   olanaksızdır.   Ne   yazık   ki,   sevgisiz   ve 
muhabbetsiz bir dünyada yaşıyoruz. Bu yüzden yaşam 
kalitesi   her   geçen   gün   düşmektedir.   Her   nerede 
olursak   olalım,   sevginin   muhabbetinden   uzak 
olmayalım. Sevginin kucağında; yaşayalım, yaşatalım!
    
190


TÜRKİYƏ
Fatih ERBAY
1978   yılında   Balıkesir   ili   Bandırma   ilçesinde  
doğdu. 1995 yılında girdiği Trakya Üniversitesini 
1999   yılında   tamamladı.   1999   yılında     Selçuk 
Üniversitesi   Fen-Edebiyat   Fakültesine   Yeni   Türk 
Dili   Araştırma   Görevlisi   olarak   atandı.   Yüksek 
Lisans   öğrenimini   2003   yılında   "Muhammed   bin 
Ahmedü'z-Zahid'e   ait   çağatayca   bir   fıkıh   kitabı" 
adlı tezle tamamladı. 
HALID SAID HOCAYEVin, “YENI ELIFBA 
YOLLARINDA ESKI DUYGU VE HATIRALARIM” 
(Ankara 2006, TDK yayinlari 
(hazırlayanlar: M.Toker ve U.Deniz Aşçi)
KITABI HAKKINDA
Türklerin  alfabelerle  yaptıkları  yolculuklar  hep  uzun 
soluklu  olmuştur.  Göktürk  alfabesinden  bu  yana 
türkler,  birçok  alfabe  kullanmıştır.  Ancak  Türk 
Cumhuriyetlerinde  belki  de  hiçbir  zaman  Latin 
harflerini  kabullenmede  yaşanıldığı  kadar  sıkıntı 
çekilmemiştir.   Önce  Osmanlı  Devleti  içerisinde 
başlayan  ve  başarılı  olamayan  Latin  alfabesine  geçiş 
meselesi,  Atatürk  ve  Türk  aydınının  da  öncelikli 
konuları  arasına  girmiştir.  Aslında  cumhuriyetin 
başlarında  alfabe  devrimi  konusunda  Ankara’nın 
yaşadığı  sıkıntıları  aslında  o  sıralarda  tüm  Türk 
coğrafyası  ve  Türk  aydını  yaşıyordu.  Yeni  Türkiye 
Cumhuriyetinde yaşanılan sıkıntıları neredeyse hepimiz 
biliyoruz. Fakat o dönemde Türk coğrafyasında alfabe 
değişikliği  ile  ilgili  yaşanılan  olaylar  ve  bu  olayların 
kahramanları, Türkiye’de tam olarak bilinmemektedir. 
Halid  Said  Hocayev,   1937’de  Rusya’da  komünist 
rejimin yaptığı aydın kıyımında öldürülen yüzlerce Türk 
191


aydından  biridir.  Karşı  devrimci  ve  pantürkist 
faaliyetlerle  vatan  hainliği  ve  halk  düşmanlığı  yaptığı 
gerekçesi  ile  kurşuna  dizilerek  öldürülen  Hocayev 
aslen  bir  özbek  türküdür.  Ancak  ömrünün  büyük  bir 
bölümünü geçirdiği Azerbaycan’da bile baskılar sonucu 
bugüne  kadar  tanınamamıştır  (Toker,   1996:   409, 
412). 
Halid   Said   Hocayev’den   Türkiye’de   ilk   bahseden 
Besim   Atalay’dır.  
Divanü   Lügati’t-Türk   Tercümesi’nin 
giriş   kısmında   Rusya’da   Divanü   Lügati’t-Türk’ün 
tercümesi için altı kişilik bir heyet oluşturulduğunu, bu 
heyetin   başında   da   Halid   Said   Hocayev   olduğunu 
belirtmektedir   (Atalay,   1985:   XXXI).   Türkiye’de 
Hocayev’den   bahseden   bir   diğer   bilim   adamı   Timur 
Kocaoğlu’dur.(1)   Timur   Kocaoğlu   bu   çalışmalarında 
Halid   Said’in   bir   başka   eseri  
Türk   Lehçelerinin 
Karşılaştırmalı Grameri adlı eserini incelemiştir (Toker, 
1996:   409).   Halid   Said   Hocayev   ile   ilgili   yapılan   bir 
başka yayın Mustafa Toker’e aittir. Toker çalışmasında, 
Halid Said’in hayatından geniş bir şekilde bahsettikten 
sonra,   onun  
Yeni   Elifba   Yollarında   Eski   Hatıra   ve 
Duygularım adlı eserini dikkatli bir şekilde incelemiştir 
(Toker, 1996). 
Halid Said Hocayev, Azerbaycan’da Latin alfabesine 
geçilmesi   konusunda   çalışan   ilk   bilim   adamlarından 
biridir.   Latin   alfabesine   geçilmesi   için   kurulan  
Yeni 
Elifba   Komitesi’nde   de   yer   alan   Hocayev   burada   da 
aktif   bir   rol   oy-namış   ve   7   Eylül   1924’ten   10   Ekim 
1924’e kadar tüm Türkistan’ı dolaşarak yaptığı geziyi 
ve   I.   Türkoloji   Kurultayı’nın   sonuçlarını  
Yeni   Elifba 
Yollarında   Eski   Hatıra   ve   Duygularım  adlı   eserinde 
kaleme almıştır. “
Yeni Elifba Yollarında Eski Hatıra ve 
Duygularım”,   1926   yılında   yapılan   I.   Türkoloji 
Kurultayını   merkez   alarak   bu   kurultayın   öncesi   ve 
sonrasında Türk aydınının yaşadıklarını, yine bir Türk 
192


aydını olan Halid Said Hocayev’in penceresinden bize 
sunmaktadır. 
Hocayev,   eserinin   yalnız   Latin   alfabesine   geçişte 
yapılan   görüşmelerin   bir   tutanağı   olarak   kalmaması 
için   eserini   tasvirlerle   süsleyerek   akıcı   bir   üslupla 
yazmıştır. Gezdiği yerler hakkında bilgiler vererek bu 
yerlerin   tasvirini   yapmış   ve   okuyucuyu   da   bu 
coğrafyanın   içine   çekmeyi   başarmıştır.   Bu   bakımdan 
Halid   Said’in  eseri   tarihî   bakımdan   zengin   olduğu 
kadar edebî değere de sahiptir. Eserdeki birçok cümle, 
onun edebî yönden de ne kadar güçlü olduğunu gös-
termektedir: 

5-6 km  ilerledikten sonra  hava  birdenbire  değişti. 
Serin bir rüzgâr yüzlerimizi okşadı. Tanıdık bir koku  
denize   yaklaştığımızı   haber   veriyordu.   Çok   zaman 
geçmemişti ki uzaklarda baygınca yatan mavi denizin 
dalgaları   görülmeye   başladı.   Kızgın   güneşin   keskin 
ışıkları   altında   kamaşan   yorgun   gözlerimiz   derin   bir 
rahatlık   duyar   gibi   oldu.   Taa   engin   noktalarda 
kanatlarını açan yelkenli gemiler ağır ağır gidiyorlardı. 
Ürkek  sığırcıklar,  zümrüt  renkli deniz üzerinde siyah 
beyaz nakışlar çiziyordu. Ufuklarda birleşen deniz ile 
gökyüzü aynı renkteydi...” (Toker-Aşçı, 2006: 26-27). 
Hocayev’in   eserinde   yer   alan   diyaloglar   da   dikkat 
çekicidir.   Halid   Said’in   Türkmenistan’da   rastladığı 
Annageldi dede ile sohbeti, okuyucuda hem tatlı bir 
gülümseme   bırakmakta   hem   de   Türkmen   boyları  ile 
ilgili eşsiz bilgiler vermektedir. Bu sohbetin bir bölümü 
şu şekildedir: 
- Önce, adın nedir? 
- Adım Annageldi. 
- Anlamı ne bu ismin? 
-   Bunun   anlamı...   dedikten   sonra   adının   anlamını 
açıklamaya başladı. Ben dünyaya Anna (Cuma) günü 
gelmişim. Bu sebeple adımı, “Annageldi” koymuşlar. 
193


Yüklə 3,5 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   60




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə