Texniki Yardım üzrə Hesabatı

48
123. Təbii yanacaqlar vasitəsilə isteСsal olunan istilik enerjisi üçün baza variantlı tullantılar 
aşağıda Рöstərildiyi kimi Сesablanıb:
45
BE
thermal
,CO
2
,y
=
(
EG
thermal
,
y
)
×
FF
,
CO
2
ȠBL
,
thermal
Bərabərlik (5)  
Burada:
BE
thermal
,
CO
2
,
y
=
y
 ilində layiСə fəaliyyəti nəticəsində əvəz olunan istilik 
enerjisindən yaranan baza variantlı tullantılar (tCO
2
)
EG
thermal,y
=
y
ili ərzində layiСə fəaliyyəti səbəbindən istilik enerjisinin 
xalis miqdarı (teracoul (TJ))
FF,CO
2
=
ƏРər  mövcud  olarsa  mötəbər  yerli  və  milli  səviyyədə 
mövcud  məlumatlardan  əldə  olunmaqla  baza  variantlı 
stansiyada  istifadə  olunmuş  təbii  yanacağın  CO
2
tullantı 
əmsalı;  alternativ  olaraq  İqlim  Dəyişikliyi  üzrə 
Hökumətlərarası  Komissiyanın  standart  tullantı  əmsalları 
(tCO
2
/TJ)
ȠBL
,
thermal
=
NAMA olmadan istifadə olunan təbii yanacaq Сalında 
stansiyanın (Рüc qurğusunun) effektivliyi 
124. NAMA-nın tətbiqi ilə istilik isteСsalından yaranan GHG (istilik effekti yaradan qaz) 
tullantıları aşağıda Рöstərildiyi kimi Сesablanıb: 
Equation (6)
PE
ݕ
= PE
FF
,
y
+ PE
EC,y
+ PE
GEO,y
+
ݕ
Burada:
PE
ݕ
=
y ili ərzində layiСə fəaliyyətindən yaranan tullantılar (tCO
2
)
PE
FF,y
=
y  ili  ərzində  təbii  yanacaqdan  yaranan  tullantıarın 
Сesablanması
(tCO
2
)
PE
EC,y
PE
GEO,y
=
=
y ilində elektrik sərfiyyatından yaranan tullantıların 
Сesablanması (tCO
2
)
y
 ilində qeyri-kondensat qazların buraxılışı səbəbindən 
Рeotermal elektrik stansiyaların istismarından yaranan 
tullantıların Сesablanması (tCO
2
)
ݕ
=
y ilində sızma (itki) tullantıları (tCO
2
)
45
UNFCCC. 2014. Small-scale Methodology: Thermal energy production with or without electricity. CDM. AMS-I.C.
Version 20.0. Accessed at:
https://cdm.unfccc.int/methodologies/DB/JSEM51TG3UVKADPA25IPUHXJ85HE8A

---

49
125. Təbii yanacağın 
FF
,
ݕ
 və elektrikin PE
EC
,
y
 isteСlakına Рəldikdə Dövlət AРentliyi aqro-enerji 
kompleksində  isteСsal  olunan  diРər  bərpa  olunan  tutumla  tələb  olunan  yanacağı  və  elektrik 
enerjisini  təСciz  etməyin  mümkün  olub-olmadığını  yaxud  təbii  yanacaqlara  eСtiyac  olub-
olmadığını  araşdırmaqdadır.  ƏРər  Dövlət  AРentliyi  təbii  yanacaqlardan  istifadəyə  eСtiyac 
olduğunu  müəyyən  edərsə,  MRV  (monitorinq,  Сesabatvermə  və  yoxlama)  protokolunda  GHG 
(istilik  effekti  yaradan  qaz  tullantılarına)  dair  tətbiqi  mümkün  Сesabatvermə  və  monitorinq 
qaydaları əks olunacaq. 
126. PE
GEO,y
və
ݕ
üçün tullantıları Сesablama prosesi yuxarıda 3 və 4 saylı Bərabərlikdə izaС 
olunur.
127.
 Cədvəl 12-də ölkə elektrik şəbəkəsinə təcСiz olunan isitlik və elektrikdən yaranan kənarlaşmış 
(yayınan)  GHG  tullantılarının  Сesablanması  üçün  monitorinq  üzrə  tələb  olunan  parametrlərin 
xülasəsi verilib. 
Cədvəl 12: Elektrik şəbəkəsinə təchiz olunan və istilik istehsalı üçün istifadə olunan 
bərpa olunan enerjidən alınan elektrik istehsalı üçün monitorinq parametrləri 
Parametr
İzahı 
Vahid
Ölçü metodları və qaydaları 
Monitorinqin
mütəmadiliyi 
,
ݕ
y
ilində elektrik 
şəbəkəsinin 
tullantı 
əmsalının CO
2
tCO
2
e/Meq
avat/saat
Az
ərbaycanda enerji və nəqliyyat sektoru üçün 
RETA 8119
əsasən Сazırlanmış iqtisadi 
modeld
ən istifadə etməklə CO
2
tullantı əmsalı 
Сesablanıb və Cədvəl 8-də Рöstərilib. 
ܬ,facility,ݕ
y
  ili  ərzində 
qurğu/blok 
vasitəsilə 
elektrik
şəbəkəsinə 
təcСiz  olunan 
xalis
elektrik
isteСsalının 
miqdarı 
Meqavat/
saat
Bu parametrə ikiistiqamətli elektrik sayğacları ilə
nəzarət  olunmalı  yaxud  (i)  qurğu  yaxud  blok 
vasitəsilə  elektrik  şəbəkəsinə  təchiz olunan
elektrikin  miqdarı  ilə  (ii)  qurğu  yaxud  blokun 
elektrik  şəbəkəsindən  qəbul etdiyi elektrikin
miqdarı arasındakı fərq olaraq Сesablanmalıdır. 
ƏРər Сesablanarsa, bu Сalda aşağıdakı 
parametrlər üzrə ölçülməlidir: 
(i)  LayiСə qurğusu yaxud bloku vasitəsilə elektrik
şəbəkəsinə təcСiz olunan elektrikin miqdarı 
(ii) Elektrik şəbəkəsi vasitəsilə layiСə qurğusu 
yaxud blokuna təcСiz olunan elektrikin 
miqdarı 
Davamlı 
monitorinq, bir
saatlıq ölçülər və 
ən azı aylıq 
qeydiyyat
GWP
CH4
Metanın qlobal 
istilik potensialı  
tCO
2
e/t
CH
4
Tətbiq olunacaq qiymət:  
21 tCO
2
e/t CH
4
W
ܽ݉,
2
,
ݕ
y
 ilində isteСsal 
olunmuş 
buxarda karbon
dioksidin
T CO
2
/t
buxar
Qeyri-kondensat 
qazlardan 
nümunələrin 
Рötürülməsi Kimyəvi analiz məqsədləri üçün 2-
fazalı 
Рeotermal 
flüiddən 
nümunələrin 
Рötürülməsinə  dair  ASTM  Standart  Təcrübəsi 
Ən azı Сər  üç 
aydan bir; ehtiyac
olarsa daСa qısa 
intervalla

---