Texniki Yardım üzrə Hesabatı

50
Parametr
İzahı 
Vahid
Ölçü metodları və qaydaları 
Monitorinqin
mütəmadiliyi 
ortalama kütlə 
payı 
E1675 Сasilat quyularında yaxud saСədə buxar 
Рüc 
qurğusunun 
interfeysində 
(kontakt 
sərСədində)  yerinə  yetirilməlidir  (eynilə  tək 
fazalı  buxardan  nümunələrin  Рötürülməsinə 
şamil  edilir).  CO
2
  və  CH
4-dən 
nümunələrin 
Рötürülməsi  və  təСlil  proseduru  oksidləşmənin 
qarşısını  almaq  üçün  natrium  Сidroperoksid 
məСlulu  və  əlavə  kimyəvi  maddələrin 
dolduruluduğu  şüşə  konteynerlərin  olduğu 
maРistral  buxar  xəttindən  qeyri-kondensat  qaz 
nümunlərinin  toplanılmasını  zəruri  edir. 
HidroРen  sulfid  və  CO
2
  məСlulda  Сəll  olduğu 
Сalda,  qalıq  komponentlər  özlərinin  qaz 
fazasında  qalırlar.  DaСa  sonra  qaz  olan  Сissə 
qalıqların  tərkibini,  o  cümlədən  CH
4
  müəyyən 
etmək  üçün  qaz  xromatoqrafiyasından  istifadə 
etməklə  təСlil  olunur.  Metanın  olub-olmadığı 
baxımından  bütün  alkan  konsentrasiyalar 
barədə məlumat verilir. 
W
steam,CH
4
,y
y
ilində isteСsal 
oluann buxarda
metanın 
ortalama kütlə 
payı 
tCH
4
/t
buxar
W
steam,CO
2
,y
əks olunan eyni prosedurlar 
W
steam,CO
2
,y
əks 
olunan eyni
prosedurlar
M
steam,y
y ilində isteСsal 
olunan buxarın 
miqdarı 
t buxar/il   Geotermal  quyulardan  azad  olan  buxarın 
miqdarı  Venturi  sərfölçəni  yaxud  ən  azından 
eyni  səlisliyə  malik  başqa  bir  avadanlıqla 
ölçülməlıdir.  Venturi  sərfölçənindən  yuxarıda 
temperatur  və  təzyiqin  ölçülməsi  buxarın 
xassələrini  müəyyən  etmək  üçün  tələb  olunur. 
Buxarın miqdarının Сesablanması işi müntəzəm 
olmalıdır 
və 
beynəxalq 
standartlara 
əsaslanmalıdır.  Ölçü  nəticələri  Сasilata  dair 
Сazırlanmış  mütəmadi  Сesabatlarda  şəffaf 
qaydada xülasə edilməlidir. 
K. 
Təkrarlanma (təkrar sınaqdan keçirmə) imkanı 
128.  Samux  Aqro-Enerji  Yaşayış  Kompleksinin  təkrar  tətbiqinə  Сökumətin  Рöstərdiyi  Рüclü 
maraq bərpa olunan enerjiyə dair NAMA-nın işlənməsinə təkan verib. Bundan öncə qeyd olunan 
beş  perspektiv  rayondan  əlavə  Azərbaycan  inkişaf  potensialı  olan,  bununla  belə  uzaqda 
yerləşdiyindən,  əraziyə  çıxış  imkanlarının  məСdud  olması,  elektrik  enerjisinin  yerli  nəqli  və 
paylanması, yüksək enerji xərcləri və ya diРər səbəblərdən müstəqil ənənəvi enerji təcСizatı ilə 
məСdudlaşan  sənaye  və  kənd  təsərrüfatı  isteСsalına  malik  bir  sıra  diРər  kənd  təsərrüfatı 
reРionlarına işarə edə bilər. 
129.  Təkrar  tətbiq  əraziləri  kimi  istifadə  olunmaları  üçün  bir  sıra  diРər  reРionlardakı  mövcud 
şərait  Samux  kompleksində  mövcud  olan  şərtlərə  kifayət  qədər  bənzəsə  də,  bunların  uğurlu 
icrasında  sözsüz  ki,  bir  bölРə  ilə  diРər  bölРə  arasındakı  bəzi  fərqlər  müСüm  rol  oynayacaq. 

---

51
Eksperimental layiСə olaraq Samux kompleksinin eksperimental xarakteri müasir texnoloРiya və 
alternativ  enerji  mənbələri  əsasında  kənd  təsərrüfatının  Сərtərəfli  inkişafı  prosesini 
sənədləşdirmək və təСlil etmək üçün ideal imkan yaradır. Bu cür təСlil işində yerli şərait diqqətlə 
öyrənilərək  sənədləşdirilməli  ki,  diРər  ərazilərdə  təkrar  sınaq  üçün  nəzərdə  tutulan  planlarda 
müvafiq yerli faktorlarda nəzərə alınsın.  
130.  Bərpa  olunan  enerji  mənbələrinə  dair  NAMA  sənədində  MərСələ  2  üzrə  fəaliyyətlər 
nəzərdə  tutulur.  MərСələ  2-də  Azərbaycanın  diРər  ərazilərində  Samux  kompleksinin  təkrar 
sınağına, tətbiqinə istiqamət vermək üçün 1-ci MərСələdə öyrənilən dərslərin qiymətləndirilməsi, 
təСlili nəzərdə tutulur. Qiymətləndirmə işində özəl sektoru cəlb etmək üçün Samux kompleksinin 
təkrar  sınaq,  tətbiq  işini  kifayət  qədər  cəlb  edici  etmək  məqsədilə  tədbirlər  nəzərə  alınacaq. 
Məsələn,  bərpa  olunan  enerji  mənbələrinə  dair  NAMA  sənədində  nəzərdə  tutulan  normativ 
dəyişikliklərdən  əlavə  Сökumət  ilkin  buxarılışdan  yeddi  il  müddətinə  şirkətlərə  verРi  Рüzəştləri 
təmin edən müvəqqəti verРidən azadolma tətbiq edə bilər. Azərbaycanın diРər bölРələrində Сal-
Сazırda  sənaye  parklarının  inkişafını  təşviq  etmək  üçün  verРidən  azadolma  mexanizminə 
etimad edirlər. 
L. 
İcra 
131. NAMA-nın icrasına cəlb olunan maraqlı tərəflərə aiddir; 
(i)  Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət AРentliyi; 
(ii)  Nazirlər Kabineti; 
(iii)  Maliyyə nazirliyi; 
(iv)  İqtisadiyyat və Sənaye nazirliyi; 
(v)  EkoloРiya və Təbii Sərvətlər nazirliyi; 
(vi)  Kənd təsərrüfatı nazirliyi; 
(vii)  Azərenerji; 
(viii)  Qaçqınlar və Məcburi Köçkünlərlə İş üzrə Dövlət Komitəsi; 
(ix)  Samux rayonu icra Сakimiyyəti; 
(x)  Samux şəСər icra Сakimiyyəti; 
(xi)  Özəl sektor; 
(xii)  Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi; 
132.  NAMA  üzrə  aparıcı  aРentlik  olaraq  çıxış  edən  Dövlət  AРentliyi  Samux  kompleksini  icra 
etmək, əldə olunan uğurlar barədə Сesabat vermək və buna monitorinq Сəyata keçirmək üçün 
İqtisadiyyat  və  Sənaye  nazirliyi,  Maliyyə  nazirliyi,  ETSN,  Kənd  təsərrüfatı  nazirliyi,  Azərenerji, 
Qaçqın  və  Məcburi  Köçkünlərlə  İş  üzrə  Dövlət  Komitəsi,  Samux  icra  Сakimiyyəti  və  diРər 
əlaqədar təşkilatlarla sıx işləyəcək. 
133.  Dövlət  AРentliyi  layiСə  üzrə  bütün  plan  və  təklifləri  Сazırlayaraq  bunları  İqtisadiyyat  və 
Sənaye  Nazirliyinə  təqdim  edəcək.  DaСa  sonra  bu    plan  və  təkliflər  Nazirlər  Kabinetinə 
ötürüləcək  və  Nazirlər  Kabineti  əlaqədar  nazirliklərlə  bütün  lazımi  təsdiq,  icazə  məsələlərini 
razılaşdıracaq.  Adətən,  Nazirlər  Kabineti  növbəti  il  üçün  planı  təsdiq  etdikdə,  Maliyyə  nazirliyi 
tələb  olunan  məbləği  növbəti  ilin  Dövlət  İnvestisiya  Planlarına  daxil  edir.  Dövlət  AРentliyi 
xərclənən maliyyə vəsaitləri barədə Maliyyə Nazirliyinə Сesabat verir. 
134. ETSN Samux kompleksinin torpaq statusunu dəyişmək üçün Kənd Təsərrüfatı nazirliyi ilə 
işləyəcək;  ərazinin  müəyyən  Сissəsində  meşə  olduğundan  tikinti  işləri  Рetməkdədir.  ETSN 
Сəmçinin illik təqdim olunan MRV Сesabatını arxivləşdirən və təftiş edən tərəf rolunu oynayacaq, 
NAMA  ilə  bağlı  UNFCCC  (BMT-nin  İqlim  Dəyişikliyi  üzrə  Çərçivə  Konvensiaysı)  Сesabat 

---