Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

Asosiy tayanch tushunchalar
Ishlab chiqarish omillari 
- ishlab chiqarish jarayonida bevosita 
qo‘llaniluvchi barcha resurslar.
Ishchi kuchi 
- insonning mehnat qilishga bo‘lgan aqliy va jis- 
moniy qobiliyatlarining yig‘indisi.
Mehnat qurollari 
- inson uning yordamida tabiatga, mehnat 
predmetlariga ta’sir qiladigan vositalar.
Mehnat predmetlari 
- bevosita mehnat ta’sir qiladigan, ya’ni 
mahsulot tayyorlanadigan narsalar.
Ishlab chiqarish jarayoni 
- kishilik jamiyatining amal qilishi 
va rivojlanishi uchun zarur bo‘lgan moddiy va ma’naviy ne’matlami 
yaratishga qaratilgan maqsadga muvofiq faoliyat.
Ijtimoiy takror ishlab chiqarish 
- jamiyat miqyosida ishlab 
chiqarish jarayonlarining muntazam ravishda yangilanib va takroran 
amalga oshirilib turishi.
Oddiy takror ishlab chiqarish 
- ishlab chiqarish miqyoslarining 
o ‘zgarmagan holda takrorlanishi.
79

---

Kengaytirilgan takror ishlab chiqarish 
- ishlab chiqarish 
miqyoslarini muntazam ravishda oshirib borishga asoslangan holdagi 
takrorlanishi.
Ishlab chiqarishning umumiy natijasi 
- mamlakat bo‘yicha 
Yaratilgan milliy mahsulotning yil davomidagi yig‘indisi.
Ishlab chiqarishning pirovard natijasi 
- ishlab chiqarish soha- 
sidagi o‘z harakatini tugatgan, jamiyat a’zolarining ehtiyojlarini yo 
bevosita (iste’mol fondi orqali), yoki bilvosita, ya’ni ishlab chiqa­
rishni kengaytirish (jamg‘arish fondi) orqali qondirishga tayyor mah­
sulot.
Sof mahsulot 
- Yaratilgan mahsulotdan iste’mol qilingan ishlab 
chiqarish vositalari qiymati chegirib tashlangandan qolgan qismi.
Zaruriy mahsulot 
- ishchi va xizmatchilar ish vaqtining bir qismi 
bo‘lgan zaruriy ish vaqtida zaruriy mehnat bilan Yaratilgan, ishchi 
kuchini normal holatda saqlash va qayta tiklash uchun zarur bo‘lgan 
mahsulot.