İzahlı şəriət hökmləri
165
BEŞİNCİ YER
Məsələ 684: Bədəni, yaxud paltarı nəcis olan bir şəxsin bir
qədər suyu varsa, dəstəmaz və qüsl aldıqda, bədənini və yaxud
paltarını suya çəkmək üçün suyu qalmayacaqsa, gərək bədən və
ya paltarını suya çəkib təyəmmümlə namaz qılsın. Amma
təyəmmüm almaq üçün bir şeyi olmasa, gərək o suyu dəstəmaz
və qüsl üçün istifadə edib, nəcis bədən və ya paltarla namaz
qılsın.
ALTINCI YER
Məsələ 685: Əgər istifadəsi haram olan su və ya qabdan başqa
bir suyu və ya qabı olmazsa; məsələn: suyu, yaxud qabı qəsbi
olsa və ondan da başqa su və yaxud qabı olmasa, gərək dəstəmaz
və ya qüsl yerinə təyəmmüm etsin.
YEDDİNCİ YER
Məsələ 686: Əgər vaxt, dəstəmaz və ya qüsl alacağı təqdirdə
namazın hamısı, yaxud bir miqdarına yetməyəcək qədər az olsa,
gərək təyəmmüm edib namazı bütünlüklə vaxtında qılsın.
Məsələ 687: Əgər bilərəkdən namazı çox təxirə salsa və qüsl,
yaxud dəstəmaz üçün vaxt olmasa, günah etmişdir, amma onun
namazı təyəmmümlə səhihdir. Ehtiyat-müstəhəb budur ki, o
namazın qəzasını qılsın.
Məsələ 688: Bir şəxs dəstəmaz və ya qüsl edəcəyi təqdirdə
namaz üçün vaxt qalıb-qalmayacağına şəkk etsə, gərək
təyəmmüm etsin.
Məsələ 689: Bir şəxs, vaxtın az olması səbəbi ilə təyəmmüm
edərsə, əgər namazdan sonra ixtiyarında olan su əlindən çıxsa,
təyəmmümü pozulmadığı halda, vəzifəsi təyəmmüm olduğu
surətdə sonrakı namazlar üçün yenidən təyəmmüm etməlidir.
Məsələ 690: İxtiyarında su olan şəxs, vaxtın azlığına ğörə
təyəmmüm edib namaza başlasa və namaz əsnasında ixtiyarında
166
TƏYƏMMÜM
olan su əlindən çıxsa, vəzifəsi təyəmmüm olduğu təqdirdə,
ehtiyat-müstəhəbə görə, sonrakı namazlar üçün təyəmmüm etsin.
Məsələ 691: Əgər bir şəxsin vaxtı varsa, dəstəmaz və ya qüsl
alıb namazı müstəhəb əməllərini (iqamə, qunut kimi) yerinə
yetirmədən namazı qıla bilərsə, gərək qüsl edib və ya dəstəmaz
alsın və namazı onun müstəhəb əməllərini yerinə yetirmədən
qılsın. Hətta surəni oxumağa vaxt olmasa belə, gərək qüsl və ya
dəstəmaz alıb namazı surəsiz qılsın.
TƏYƏMMÜMÜN SƏHİH OLDUĞU ŞEYLƏR
Məsələ 692: Təyəmmüm torpağa, quma, kəsəyə, daşa
səhihdir. Amma ehtiyat-müstəhəb budur ki, torpaq olduğu halda
başqa şeyə təyəmmüm etməsin. Əgər torpaq olmasa quma, qum
olmasa kəsəyə, o da olmasa daşa təyəmmüm etsin.
Məsələ 693: Təbaşir və əhəng daşlarına təyəmmüm etmək
səhihdir. Həmçinin bişmiş təbaşir və əhəngə təyəmmüm
səhihdir. Amma mədən daşlarına əqiq kimi, təyəmmüm etmək
batildir.
Məsələ 694: Əgər torpaq, qum, kəsək və daş tapılmasa, gərək
xalça, paltar və s. kimi şeylərin üstündə olan tozlara təyəmmüm
edilsin. Əgər toz-torpaq zahirdə deyilsə, palçığa təyəmmüm
edilsin. Əgər palçıq da tapılmasa, ehtiyat-vacibə görə namazı
təyəmmümsüz qılmalı, sonra qəzasını da yerinə yetirməlidir.
Məsələ 695: Əgər xalça və s. bu kimi şeyləri silkələməklə
torpaq əldə edə bildiyi halda torpaq əldə edə bilərsə, toza
təyəmmüm etmək batildir. Əgər palçığı qurudub torpaq əldə
etmək mümkün olduğu halda, palçığa edilən təyəmmüm batildir.
Məsələ 696: Suyu olmayan bir şəxsin qarı və ya buzu varsa,
mümkün olan surətdə gərək onu əridib su etməli və onunla
dəstəmaz və ya qüsl almalıdır. Amma mümkün olmasa və
təyəmmümün səhih olduğu şeylər də tapılmasa, dəstəmaz və ya
İzahlı şəriət hökmləri
167
qüsl üzvlərini qar və ya buz ilə nəmləsin. Gərək qıldığı namazın
sonradan qəzasını qılsın.
Məsələ 697: Əgər torpağa və quma təyəmmümün batil olduğu
şeylər saman kimi qarışsa, ona təyəmmüm edə bilməz. Amma
həmin qarışıq çox az olub torpaqda və ya qumda aradan getmiş
hesab olunsa, o torpağa və quma təyəmmüm etmək səhihdir.
Məsələ 698: Təyəmmüm etmək üçün bir şey olmazsa, imkan
daxilində gərək almaqla və s. yollarla əldə etsin.
Məsələ 699: Palçıq divara təyəmmüm etmək səhidir. Amma
ehtiyat-müstəhəb budur ki, quru yer və quru torpaq olan halda,
nəmli torpağa və yerə təyəmmüm olunmasın.
Məsələ 700: Üstünə təyəmmüm edilən şey gərək pak olsun.
Əgər təyəmmümün səhih olduğu pak şey olmazsa, ehtiyat-vacibə
görə namazını qılsın və sonra qəzasını da yerinə yetirsin.
Məsələ 701: Əgər bir şeyə təyəmmümün səhih olduğunu
yəqin etdikdən sonra təyəmmüm edib, sonradan o şeyə
təyəmmüm etməyin batil olduğunu başa düşərsə, o təyəmmümlə
qıldığı namazları gərək yenidən qılsın.
Məsələ 702: Üstünə təyəmmüm edilən şey və təyəmmümün
yeri gərək qəsbi olmasın. Deməli, qəsb olan torpaqda təyəmmüm
etsə və ya öz mülkü olan torpağı icazəsiz olaraq başqasının
mülkünə qoyub ona təyəmmüm edərsə, batildir.
Məsələ 703: Fəzası qəsbi olan yerdə edilən təyəmmüm batil
deyil. Deməli, bir şəxs öz mülkündə əllərini yerə vurub icazəsiz
başqasının mülkünə daxil olaraq əllərini alnına çəksə, onun
təyəmmümü batil olmur.
Məsələ 704: Qəsbi şeyə və ya qəsbi mülkdə olan şeyə
təyəmmüm etmək, insanın onun qəsbi olduğunu bildiyi və
bilərəkdən təyəmmüm etdiyi halda batildir. Əgər bilməsə və ya
unudursa, onun təyəmmümü işkallıdır. Amma özünün qəsb
etdiyi halda, qəsb etdiyini unudub ona təyəmmüm edərsə və ya
bir mülkü qəsb edib, qəsb etdiyini unudsa və təyəmmüm edəcəyi
Dostları ilə paylaş: |