Türk xalqları tarixi kafedrası – 25
Azərbaycanda türk xalqları tarixinin tədqiqi və tədrisi məsələləri
166
bindən 2009-cu ildə Moskvada, bu dəfə fərqli adla yenidən nəşr
edilib (14).
Yuxarıda deyilənləri yekunlaşdıraraq, qeyd etmək istərdim ki,
bu gün haqqında bəhs etdiyim araşdırmaçıların, həmçinin tezisə və
məruzəyə qoyulmuş məhdudiyyətlər səbəbindən adını çəkə bilmə-
diyim bir çox digər qərb araşdırmaçılarının tədqiqatları ilə tanışlığın
bundan sonra türk xalqlarının tarixi üzrə tədris və tədqiq zamanı hər
birimiz üçün faydalı olacağına inanıram.
ƏDƏBİYYAT
1. Əsməd Muxtarova. Türk xalqlarının tarixi (qədim dövlər və orta
əsrlər). Bakı, 2013. – 446s.
2. Tadeusz Swietochowski. Russian Azerbaijan, 1905-1920: The
Shaping of a National Identity in a Muslim Community. Cambridge
University Press, 1985. – 272p.; yenə onun. Russia and Azerbaijan.
A Borderland in Transition. New York, Columbia University Press,
1995. – 289p.
3. Audrey L.Altstadt. The Azerbaijani Turks: Power and Identity
under Russian Rule. Hoover Institution Press, 1992. – 334p.
4. Brenda Shaffer. Borders and Brethren: Iran and the Challenge
of Azerbaijani Identity. The MIT Press, 2002. - 300p.
5. Peter B.Golden. An Introduction to the History of the Turkic
Peoples. (Ethnogenesis and State-Formation in Medieval and Early
Modern Eurasia and the Middle East). Research Gate, January
1992. – 482 p. (Online). Mənbə:
https://www.academia.edu/12545004/An_Introduction_to_the_Hist
ory_of_the_Turkic_Peoples [Baxılıb: 29.04.2017].
6. Peter B.Golden. Türk halkları tarihine giriş (ortacağ ve erken
yenicağ’da Avrasya ve Ortadoğu’da etnik yapı ve devlet oluşumu).
Çeviren Osman Karatay. Ötüken Yayınları, 2002. – 505s; 2007. -
592 s. (6 dəfə nəşr olunub). – (Online). Mənbə:
http://www.idefix.com/Kitap/Turk-Halklari-Tarihine-Giris/Peter-B-
Golden/Arastirma-Tarih/Tarih/Turk-
Tarihi/urunno=0000000420654 [Baxılıb: 29.04.2017].
Türk xalqları tarixi kafedrası – 25
Azərbaycanda türk xalqları tarixinin tədqiqi və tədrisi məsələləri
167
7. Turkish-American Relations: Past, Present and Future. Editors:
Mustafa Aydin, Çağrı Erhan. Routledge, London and New York,
2004. - 252p.
8. Justin A. McCarthy. The Armenian rebellion at Van. Salt Lake
City, Utah: The University of Utah Press, 2006. – 296p. (Online).
Mənbə:
http://cdmbuntu.lib.utah.edu/cdm/ref/collection/upcat/id/1170
[Baxılıb: 29.04.2017].
9. Justin A. McCarthy. Death and Exile: The Ethnic Cleansing of
Ottoman Muslims, 1821-1922. Darwin Press, Incorporated, New
Jersey, 1995. – p.502. (Online). Mənbə:
https://www.scribd.com/document/136752589/Death-and-Exile-
the-Ethnic-Cleansing-of-Ottoman-Muslims-1821-1922-1 [Baxılıb:
29.04.2017].
10. Erica Marat. The State-Crime Nexus in Central Asia: State
Weakness, Organized Crime, and Corruption in Kyrgyzstan and
Tajikistan. Central Asia-Caucasus İnstitute & Silk Road Studies
Proqram, January 2008. – 100p. (Online). Mənbə:
https://silkroadstudies.org/resources/pdf/SilkRoadPapers/2008_01_
SRP_Marat_National-Ideology.pdf [Baxılıb: 29.04.2017].
11. Erica Marat. The Military and the State in Central Asia: From
Red Army to İndependence. Routledge, 2009. – p.176. (Online).
Mənbə: https://www.silkroadstudies.org/staff/item/13039-erica-
marat.html [Baxılıb: 29.04.2017].
12. Erica Marat. The Tulip Revolution: Kyrgyzstan One Year Later.
Jamestown, 2006. – p.143. (Online). Mənbə:
https://jamestown.org/wp-content/uploads/2016/09/Jamestown-
TulipRevolution.pdf [Baxılıb: 29.04.2017].
13. E.H.Parker. Thousand Years of The Tartars. Shanghai: Printed
by Kelly & Walsh, Limited, Nanking Road, 1895. - 371 p.
(Online). Mənbə: http://portal.kspi.kz/files/book_ik/Паркер.pdf
[Baxılıb: 29.04.2017].
14. Эдуард Паркер. Татары. История возникновения великого
народа. Москва: Центрполиграф, 2009. (Online). Mənbə:
Türk xalqları tarixi kafedrası – 25
Azərbaycanda türk xalqları tarixinin tədqiqi və tədrisi məsələləri
168
http://admw.ru/books/Tatary--Istoriya-vozniknoveniya-velikogo-
naroda [Baxılıb: 29.04.2017].
_________________________
Şəlalə BAĞIROVA
Azərbaycan Dillər Universiteti
Sosial elmlər kafedrası
Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
E-mail: baghirova.shalala@mail.ru
GÖRKƏMLİ ARXEOLOQ QÜDRƏT İSMAYILZADƏNİN
ELMİ ARAŞDIRMALARINDA ULU TÜRK DÖVRÜ
Açar sözlər: Qüdrət ismayılzadə, türk dövrü, elmi araşdırmalar,
qayaüstü təsvirlər, atçılıq
Məlumdur ki, sovetlər dönəmində hökm sürən total rejim şə-
raitində türk xalqlarını türk dünyasından uzaqlaşdırmaq mühüm
məqsədlərdən biri olmuşdur. Sovetlər birliyinin tərkibində olan
Azərbaycan, Volqaboyu, Mərkəzi Asiya və digər ərazilərdə yaşa-
yan türk xalqları türk dünyasının ayrılmaz hissəsi olduğu halda
mümkün qədər bu anlayışdan kənar salınmışdı. Halbuki VI-VIII
əsrlərdə Böyük Çin səddindən Qara dəniz sahillərinədək uzanan
ərazilər türk dünyasının üzvi hissəsi olmuş və burada yaşayan türk
xalqları həmin dövrdə baş vermiş böyük ictimai-siyasi və mədəni
proseslərdə fəal iştirak etmişdir. Məhz sovet tarixşünaslığında
Azərbaycan tarixinin ərəb işğallarına qədərki dövrü türk terminini
aradan çıxarmaq məqsədilə ilk orta əsrlər dövrü kimi qələmə veri-
lirdi. Əslində bunun nəticəsi olaraq Azərbaycan tarixinin mühüm
bir dövrü sanki “oğurlanmış”, yaddan çıxmışdı. Azərbaycanın mə-
dəni tarixi inkişafında mühüm tarixi mərhələ olmuş ulu türk dövrü
uzun müddət diqqətdən kənar qalmış, tənəzzül dövrü kimi səciy-
yələndirilərək qeydə alınmırdı.
Müasir dövrdə türk dünyasının keşməkeşli tarixini öyrənmək
Azərbaycan tarixçilərinin qarşısında duran əsas məsələlərdən birinə
çevrilmişdir. Əhəmiyyətlidir ki, bu sahədə meydana çıxan yenilik-
Dostları ilə paylaş: |