Ulduz Yanvar 2016 Layout 1
Yüklə 0,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ULDUZ
- Aylıq ədəbiyyat dərgisi 66 ULDUZ
Təsviri yaradıcılıqla məşğul olan insanlarda müstəqil düşünmək və gördüklərindən heyrətlənmək məqamının yetişməsi onları əsl sənətə yad olan “şəkil çəkmək” ənənəsindən təcrid edir və rəssamlıq əsərinin “doğuluşu”nu şərtləndirir. Bu fikri indiki durumda milli təsviri sənətimizi yeni‐yeni əsərlərlə zəngin ‐ ləşdirməyə çalışan gənc rəssam Cəlal Ağayevin yaradıcılığına aid etsək, deməliyik ki, onun həm də iç dünyasının ifadəsi olan müxtəlif mövzulu əsərləri yaradıcılıq üçün çox vacib olan nəhayətsiz “bədii yalan” və şişirtmədən qaynaqlanan obrazlı nümunələrdir. Onun Azərbaycan təsviri sənətinin bədii ifadə imkanlarının nəhayətsizliyini sərgiləyən əsərlərini dəyərləndirməkdən öncə, yaradıcılıq bioqrafiyası ilə tanış olmağa da ehtiyac duyuruq. Cəlal Ağayevin bir qərinəlik ömür yolunun yarısından çoxu rənglərin sirrini öyrənməklə keçib. Әvvəlcə Әzim Әzimzadə adına Azər ‐ baycan Dövlət Rəssamlıq məktəbində (1998‐ 2002), sonra isə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasında qrafika sənəti (2006‐2010) üzrə ixtisas təhsili alıb. Hazırda həmin təhsil ocağında emalatxana müdiri vəzifəsində çalışması da onun təhsil illərində nümayiş etdirdiyi işgüzarlığın nəticəsidir. O, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü, 2010‐cu ildən isə müxtəlif miqyaslı sərgilərin iştirakçısıdır... Bu rəssamın yaradıcılığı üçün janr və mövzu məhdudiyyəti yoxdur. Düşüncələrini yağlı boya ilə yanaşı, həm də akvarel texnikasında 65
Yanvar 2016 SӘNӘT Gənc rəssam Cəlal Ağayevin yaradıcılığı haqqında düşüncələr asanlıqla ifadə etməsinin qarşılığında demək olar ki, o, istedadlı rəngkar olmaqla bərabər, eyni zamanda gözəl qrafikdir. Akademiyada təhsil illərində görkəmli qrafika ustası, Xalq rəssamı, professor Cəmil Müfidzadədən sənətin bədii‐texniki sirlərini öyrənən gənc rəssam cəmisi beş ili əhatə edən yaradıcılığında bir‐ birindən maraqlı əsərlər yaratmağa nail olub. Bir yaradıcı kimi səciyyələndirməli olsaq, demək lazımdır ki, o, əqidəsinə və yaradıcı tem peramentinə görə bütünlükdə, lap əvvəl ‐ lərdən realist‐gerçəkçidir. Cəlalı başqalarından fərqləndirən başlıca cəhət onun özündən əvvəl sənətdə mövcud olmuş bütün qiymətli bədii məziyyətlərdən istifadə etməyə çalışmasıdır. Doğrudan da, məhz bu dəyərli xüsusiyyəti onun mövzu seçimində və onların bədii şərhində ‐ yüksək icra sənətkarlığında qabarıq görmək mümkündür. Onun rəngkarlıqla qrafik vər ‐ dişlərin qovşağını özündə yaşadan dəst‐xətti tanınandır, desək, həqiqəti söyləmiş olarıq. Cəlal Ağayevin yaradıcılığını səciyyələndirən önəmli xüsusiyyətlərdən biri də onun bəziləri kimi orijinal mövzu axtarışına çıxmamasıdır. Bu fərqli cəhətin hamıya görünən tərəfi isə bir o qədər də ciddi axtarışlar tələb etmədiyi görünən ən müxtəlif mövzuların “Cəlal Ağayev palitrası”nda başqalaşması, bu vaxta qədər rastlaşmadığımız bədii görkəm almasıdır. Onun həm də təxəyyül sonsuzluğundan xəbər verən bu bədii yozumlarına diqqət kəsiləndə inanırsan ki, əsl rəssamlıq, doğrudan da, başqalarının görə bilmədiklərini “kəşf” etməkdən və yaxud da adi gözlə yaxşı görünənlərə çox fərqli ra ‐ kursdan göz qoyub, onları bədiiləşdirə bil ‐ məkdən başlayır... Belə olmasaydı, onun bizə təqdim etdiyi ta nış memarlıq motivləri, müxtəlif tutumlu insan obrazları, maddi mədəniyyət nümunələri və s. bu qədər yeni görünməzdi. Rəssamın yağlı boya ilə çəkilmiş “İçərişəhər”, “Mis qablar və xurcun”, “Başmaqlar”, “Nuhun gəmisi”, “Samovar”, “Kəndin şəcərə ağacı”,”Gözləmə”, “Aşıq”, “Çarıqlar”, “Rəhil”, “Nərdivanlar”, “Mə nim xəyali şəhərim”, “Zamanın ipi”, “Qara çıraq lar” və s. tabloları yuxarıdakı bədii‐estetik məziyyətləri özündə yaşadan sənət nü mu ‐ nələridir. Onlarda mövzunun obrazlı‐bədii həlli bir qayda olaraq gözlənilməz, şaşırdıcı bir tutumdadır. Yəqin ki, elə bu səbəbdən Cəlal Ağayevin əsərləri janrından asılı olmayaraq cəlbedici və təsirli, eləcə də düşündürücüdür... Çoxdan tanışlığı ilə gözümüzdə adiləşən motivləri və əşyaları bizə təqdim edən rəssam bu özünəməxsus bədii şərhində həm də görünənlərə “inamsızlığını” nümayiş etdirir. Başqa sözlə desək, bədii görkəm almış görünən ‐ lər artıq haralarınsa, nələrinsə dəqiq əksi yox, onların rəssam təxəyyülündən qaynaqlanan obrazlarıdır. Bizim seyr etdiklərimiz də müəllifin görmək istədikləridir. Gerçəkliyə bu cür yanaşma, əslində, onu romantizmə yaxınlaşdırır. Etiraf edək ki, obrazlaşmaya köklənmiş bu cür bədii şərh müasir Azərbaycan təsviri sənəti üçün yenidir... Bu gün ‐ dünyaya süni mücərrəd‐konseptual baxışla realist‐gerçəkçi münasibətin müba ‐ rizəsinin gücləndiyi bir vaxtda Cəlal Ağayevin sərgilədiyi və qədim milli mənəvi qaynaqlara tapınan bədii münasibət çox maraqlıdır, təqdirəlayiqdir. Belə ki, burada təsvirlər “çox ‐ qatlı” olmaqla tamaşaçı düşüncələrini tarı ma çəkmək, duyğularını cəmləmək, bəzən də paralamaq gücündədir. Etiraf edək ki, arif seyrçi məhz dünyaya belə baxışın həsrətindədir... Cəlal Ağayevin bir şox kompozisiyalarının detal və atributları arasında artıq dəbdən düşmüş kimi qəbul olunan maddi‐mədəniyyət nümunələri çoxluq təşkil edir. Onun bu mü ‐ raciəti, əslində, bizlərə nə vaxtsa nələrə malik olduğumuzu xatırlatmaq fikrindən daha ciddi tutumludur. Qənaətimizcə, bu “qayıdış”da daha önəmli məqamlar hifz olunur. Rəssam keçmişimizi artıq toza basdırdığımızın fərqində olmayanlara “dərd”i yaxın buraxmayan mis qablarda, ziya qaynağına dayaq duran rəhildə, əzəmətli samovarda, qaytanı qırılmış çarıqlarda, ilmələrin sehrindən boylanan xalça saplarında, daş binaların “əsir”liyində, gil küpələrin dad qoruyuculuğunda çağdaş firavanlığımıza təkan, qüvvət verən mənəvi və maddi gücün olduğunu xatırladır. Sanki müəllif “Keçmişə daş atanları gələcək topa tutar” deyimini xatırlatmaqla bizi başqalarından fərqləndirən milli ənənələrimizi qorumağa çağırır... Rəssamın təqdimatında xurcunla mis qabların qovşağı (“Mis qablar və xurcun”) maddi‐mədəniyyət nümunələrimizin gözəlliyini Aylıq ədəbiyyat dərgisi 66
Yanvar 2016
Yüklə 0,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|