Uludağ ÜNİversitesi İLÂHİyat faküLtesi

arzusunu,  hayatının  en  büyük  hedefi  edinmisti.  Daha  orta  öğretimde  hocalarına 

sorduğu sorular onun tıb'a ve felsefeye son derece yatkın olduğunu gösteriyordu (

20

). 

Hayatın  anlamı  ile  ilgili    özgün  teorisinin,  çocukluk  yıllarında 

temellendiği söylenebilir. Zira yaşadığı bazı olaylar bu kanaati destekler niteliktedir: 

Dört  yaşları  sırasında bir  akşam  uyumak  üzereyken  küçük  Viktor,  herkes  gibi   bir 

gün  kendisinin  de  öleceği  fikriyle  ansızın  irkildiğinden  bahseder.  Yaşadığı  bu 

tecrübe O'nda ölüm korkusundan çok, hayatın anlamının bunca yaşananlarla birlikte 

ölümle  yok  olup  olmayacağı  sorusunu  gündeme  getirmiş  ve  bu  nedenle  büyük  bir 

endişeye yol açmıştı. Özellikle okul sırasında karşılaştığı iki  olay onun geleceğini 

derinden  etkileyecekti.  Bir  gün  Tabiat  Bilgisi  dersinde  hocası,  hayatın  bir 

oksidasyondan,  bir  yanma  mekanizmasından  (Verbrennungsvorgang)  ibaret 

olduğunu dile getirdiğinde Frankl, kendini tutamayarak ayağa fırlar ve “eğer hayat 

anlattığınızdan başka bir şey değilse, o zaman bütün bu yaşadıklarımızın ne anlamı 

var?!”  sözüyle  hayatın  anlamıyla  ilgili  endişesini  dışa  vurur.  Yine  günün  birinde 

intihar  eden  öğrenci  arkadaşının  elinde  açık  vaziyette  Neitsche'ye  ait  bir  kitabın 

bulunması,  Frankl'de  dünya  görüşü  ile    hayatın  oluşumu  arasında  varoluşsal  bir 

bağın olması gerektiği düşüncesini doğurur. Bu olay Frankl ile Nihilizm arasındaki 

savaşın  başlangıcını  temsil  eder  (

21

).  Görüldüğü  gibi  Frankl  düşüncesinin  ve 

Logoterapi'nin tecrübî temelleri, toplama kampı deneyimlerinden çok daha önceye, 

çocukluk dönemine dayanıyordu.  

Frankl'ın  tabiri  caizse  yeniden  doğuşunu  hazırlayan;  kişisel  hayatını 

olduğu kadar akademik hayatını da derinden etkileyen en önemli tecrübesi, toplama 

kampı deneyimidir. 1943 yılında diğer pek çok  Viyana'lı Yahudi gibi Frankl; karısı, 

babası,  annesi  ve  kardeşi  ile  birlikte  Nazi  SS  Subayları'nca  tutuklanarak  ölüm 

kampları olarak anılan Auschwitz ve Dachau toplama kamplarına nakledilmişlerdir. 

Her  an  gaz  odalarına  gönderilme    korkusuyla  yaşayan  Frankl,  ancak  1946'da 

hürriyetine  kavuşabilmiştir.  Fakat  diğer  aile  bireyleri  O'nun  kadar    şanslı  değildi. 

Kızkardeşi dışında hepsi gaz odalarında can vermişti. Bu acı gerçeği üç yıl boyunca  

ailesine  kavuşabilme  umuduyla  yaşayan  Frankl,  1946'da,  Viyana'ya  döndüğünde 

öğrenecekti (

22

). 

1930'lu  yıllarda  Frankl,  henüz  tam  anlamıyla  şekillenmemiş  teorisi  ile 

işsizlik  problemi  ve  çözümü  üzerinde  yoğunlaşıyordu.  Ancak  II.  Dünya  Savaşı 

sırasında  4  ayrı  kampta  geçirdiği  dramatik  3  yıl,  Logoterapinin  hem  gerçek 

hüviyetine  kavuşmasında  hem  de  tutarlılığının  testedilmesinde  önemli  tecrübelere 

                                                           

(

20

) 

FABRI,  Joseph-LUKAS,  Elizabeth;  Auf  den  Spuren  des  Logos,  Quintessenz  Verl., 

München  

1995, 175; KOLBE, Heilung oder Hindernis, 211; HAHN, Sinn suchen-Sinn 

finden, 9,  BÖSCHEMEYER, Die Sinnfrage. in Psychotherapie und Theologie, 12. 

(

21

) 

KOLBE, age., 211-212; FABRİ-LUKAS, age, 175. 

(

22

) 

Konu  ile  ilgili  geniş  bilgi  için  bkz.  FRANKL,  Victor  E.,…trotzdem  Ja  zum  Leben 

sage.n, 6.  Auflage.,  Kösel  Verl.  München  1994,  15  vd.;  HAHN,  Sinn  suchen-Sinn  finden, 

9;FABRİ-  LUKAS,  age.,  175-176;  KOLBE;  age.;  211-212;  GENÇTAN,  Engin;  Psikanaliz  ve 

Sonrası, 4.  

Baskı,  Remzi  Kitabevi,  İstanbul  1990,  238;  BEDRİ,  Malik  B.;  Müslüman 

Psikologların  

Çıkmazı (Çev. H. Şencan), İnsan Yay., İstanbul 1984, 94. Ayrıca Logoterapi 

ile ilgili   bütün  eserlerin  başında  veya  giriş  bölümlerinde  Frankl  ile  ilgili  kişisel  bilgiler 

mevcuttur. 

---

sahne olmuştur. Logoterapi'nin bulguları ve teknik yönelişi, Vietnam'dan kurtulanlar 

üzerinde yapılan pek çok araştırmalarca  doğrulanarak geçerlilik kazanmıştır (

23

). 

Viyanaya dönüşünden sonra kalan hayatına beş kıtada yüzlerce konferans, 

panel  ve  seminer;  onlarca  kitap,  makale  ve  kaset  sığdırmayı  başaran  Frankl,  son 

kitabı "Man's Search for Ultimate Meaning"i bitirdiği 1997 yılında kalp sorunlarıyla 

uğraşmak zorunda kalır. Tedavi girişimleri sonuç vermez ve nihayet 2 Ekim 1997'de 

hayata  gözlerini  yumar.  Sessiz,  sukünet  içerisinde,  sadece  dualar  eşliğinde 

gömülmek,  samimi  bir  dindar  olarak  Frankl'ın  en  büyük  arzusuydu.  Karısına  her 

zaman  hatırlattığı  "Ne  olur,  bu  dünyaya  nasıl  geldiysem,  bırakın  öyle  gideyim, 

sansasyona  yol  açmadan  !"  sözüne  uygun  olarak  büyük  logoterapist,  bağlılarına 

haber verilmeksizin bir kaç din adamı ve ailesinin katıldığı sade bir törenle toprağa 

verilmiştir (

24

).   

2) Akademik Kişiliği: 

Logoterapi'yi  hazırlayan  teorinin  oluşumunda  Frankl'e  bilimsel  temel 

hazırlayan  bazı  önemli  tarihi  şahsiyetlerin  etkileri  sözkonusudur.  Hayatın  anlamı 

sorununu  ele  alan  bilimadamlarından  Frankl  her  zaman  istifade  etmiştir. 

Logoterapi'nin  diğer  psikoterapi  okullarına  açık  olması,  bu  anlayışın  doğal 

neticelerinden biri olarak görülmelidir. 

Hayatın anlamı problemi ile psikoterapik anlamda ilk ilgilenenin Carl G. 

Jung olduğu  kaydedilmiştir.  Analitik  Psikoloji'nin  kurucusu  olan  Jung  bir  eserinde 

anlam  bulamayan  ruhun  ızdırabını  konu  edinerek  bu  çıkmazın  önemli  bir  nevroza 

işaret  ettiğini  açıklamaya  çalışmıştır  (

25

).  Jung'un  dışında  L.  Seif,  M.  Scheler,  H. 

Schultz,  R.  Siebeck  gibi  bilimadamlarının  da  anlam  arayışı,  acının  anlamı  ve 

anlamsızlık nevrozu ile ilgili görüşleri ve çalışmaları vardır. Ancak, Logoterapi'nin 

formulasyonunda  en  etkin    görüş,  Frankl'in  hocası  R  Allers'e  aittir.  Allers'in 

formulasyonu  şudur  :  “Sorumluluğu  takdire  yönelik  eğitim”  (Erziehung  zu 

Anerkennung der Verantwortlichkeit (

26

). 

Kronolojik olarak hareket ettiğimiz takdirde, Frankl'ın akademik hayatını 

daha  kolay  tahlil  edebiliriz  :  15  yaşında  iken  Freud  ile  mektuplaşmaya  başlayan  

Frankl, bir sene sonra 16 yaşında “Hayatın Anlamı” (Der Sinn des Lebens) konulu 

ilk konferansını verir. 19 yaşına geldiğinde ilk makalesini “İnternationale Zeitschrift 

für  Psychoanalyse” de yayınlar. Freud'u sadece bir defa görür; Onunla yazışır fakat 

öğrencisi  olmaz.  Ancak,  ilk  makalesinin  tanınmış  bir  psikoanalitik  dergide 

yayınlanmasını Freud'e borçludur. 1924'ten sonra Freud'den bağını koparan Frankl, 

Alfred  Adler  ile  birlikte  çalışmaya  başlar.  İkinci  psikoterapik  aşama  olarak 

tanımlanan 

bu 

süreçte 

çalışmalarını, 

“İnternationalen 

Zeitschrift 

für 

                                                           

(

23

) 

Bkz.  LUKAS,  Elizabeth;  Logotherapie,  Quintessenz  MMV  Medizin  Verl.,  München 

1995.       6-9; BÖSCHEMEYER, age.,12. 

(

24

) 

VESELY,Franz J.,“Editorial”, Journal des Viktor Frankl-Instituts, Volume 5, Wien 1997, 

7 

(

25

) 

JUNG,Carl G. "Über die Beziehung der Psychotherapie zur Seelsorge" Gesamtwerke, Band 

 

XI,  Hrsg.,    Mariane  Niehus-Jung  u.a.,  Walter  Verl.,  Solothurn-Düsseldorf  1995,  339, 

344-346 

(

26

) 

BÖSCHEMEYER, age., 10. 

---