86
olduğunu bilərək, kallaĢmıĢ, yorğun səslə dedi. Gözətçi isə heç bir cavab vermədi, inadla, var
gücüylə basıb qapını aralamağa çalıĢdı. “Bura girmək olmaz! – tibb bacısı pıçıltıdan bir az
yüksək səslə qıĢqırdı. – Siz bilmirsiniz onlar...” Səsi lap zəiflədi, qırıldı, tam ümidsizlik
içindəydi. Gözətçi cavab vermədi. Qız bütün gücünü toplayıb, yavaĢ-yavaĢ açılmaqda olan
qapını saxlamağa, dayandırmağa çalıĢdı. “Aman verin, geyinim, özüm indi bayıra çıxaram.
YaxĢı?” Get-gedə öləziyən pıçıltıyla danıĢırdı, səsinin ahəngi qeyri-ciddi, anlamsız idi, adətən,
nə etdiyini özü də bilməyən uĢaqla və ya manyakla belə danıĢırlar: onu sakitləĢdirə-sakitləĢdirə,
ona yaltaqlana-yaltaqlana. “Gözləyin, yaxĢımı? EĢidirsinizmi məni? Gözləyəcəksiniz, eləmi?”
Gözətçi cavab vermədi. Qapı yavaĢ-yavaĢ, durmadan açılırdı. Əynində təkcə gecə köynəyi,
bütün ağırlığını qapının üstünə salıb onu açılmağa qoymamağa çalıĢan qız hansısa parodik
zorlama və ümidsizlik səhnəsindəki kuklaya bənzəyirdi. Qapıya dirənərək, yerində donmuĢ,
gözlərini döĢəməyə zilləmiĢ halda o, elə bil, dərin fikrə dalmıĢdı; sanki, kukla səhnənin tən
ortasında öz rolunu unudaraq çaĢıb qalmıĢdı. Sonra geri çevrildi, qapını buraxdı, cəld yatağına
sarı qaçdı, baxmadan əl atıb paltarlarından birini qapıb qapıya sarı döndü, beli bir az bükülmüĢ
halda əlindəki paltarı əzmələyib sinəsinə sıxdı. Gözətçi artıq içəriyə girmiĢ, elə girdiyi yerdəcə
dayanmıĢdı, yəqin ki, onun bu əndazəsiz çaĢqınlığını, tələm-tələsikliyini görmüĢdü və bunun
haçan bitəcəyini gözləyirdi.
Yenə də kombinezondaydı, amma indi baĢında Ģlyapası da vardı. Onu çıxarmadı. Bomboz,
buz kimi soyuq, cinli gözləri, sanki, yenə də qadını görmürdü, heç ona baxmırdı da.
– Əgər Allahın özü belə sizlərdən birinin otağına girsə, – o dedi, – yenə elə biləcəksiniz ki,
sizinlə yatmağa gəlib. Sən ona dedin?
Qız çarpayıda oturmuĢdu. AğarmıĢ bənizini ona tərəf çevirib, sinəsinə sıxdığı paltarını
əziĢdirə-əziĢdirə, sanki, yavaĢ-yavaĢ arxası üstə yıxılırdı.
– Dedin?
– Ona neyləyəcək?
– Neyləyəcək? – Qız gözünü ondan çəkmirdi; kiĢinin par-par parıldayan, hərəkətsiz
gözləri, elə bil, ona baxmır, onu mühasirəyə alırdı. Ağzı ağıldankəm adamın ağzı kimi açıq
qalmıĢdı.
– Onu hara göndərəcəklər? – Qız cavab vermədi. – Məni aldatma, Cənabı Allahı aldatma!
Onu zənci yetimxanalarından birinə göndərəcəklər, eləmi? – Qızın ağzı yumuldu, sanki, kiĢinin
nədən danıĢdığını yalnız indi anladı. – E-ee, mən bu barədə fikirləĢmiĢəm. Onu zənci
yetimxanasına göndərəcəklər. – Qız cavab vermədi, amma gözü ondaydı, bir qədər ürkək olsa
da, müəmmalı baxıĢlarını ona zilləmiĢdi, nəsə hesablayırdı. Ġndi kiĢi də ona baxırdı, sanki, onun
gözləri qızın bədənindən, onun varlığından yapıĢmıĢdı. – Cavab ver mənə, Cezavel! – deyə
qıĢqırdı.
87
– Sıssss! – Qız dedi. – Bəli. BaĢqa əlacları yoxdu. Onlar bilsələr ki....
– Ah, – kiĢi dedi. Parıltısı sönən gözlər qadını buraxdı və yenidən kor baxıĢla onu
mühasirəyə aldı. Qız o gözlərə baxanda özünün gölməçədə üzən lazımsız, adi, xırdaca bir çöp
parçasından baĢqa bir Ģey olmadığını gördü. Sonra kiĢinin gözləri tədricən qayıdıb insan cildinə
düĢdü. Qızın yaĢadığı otağın içərisinə göz gəzdirməyə baĢladı, sanki, əvvəllər heç vaxt belə Ģey –
dar, isti, tör-töküntülü, bənövĢəyi qadın iyi verən bir otaq görməmiĢdi. “Arvad murdarçılığı, –
dedi. – Allahın üzü önündə”. Dönüb otaqdan çıxdı. Bir az keçəndən sonra qız çarpayıdan qalxdı.
Dəli kimi əlindəki paltarı əziĢdirə-əziĢdirə gözlərini açıq qalan qapıya dikib bir müddət yerindən
tərpənmədi, sanki, nə etməli olduğunu özü də bilmirdi. Birdən yerindən sıçradı, qapıya tərəf
cumdu, onu çırpıb örtdü, arxadan kilidlədi, bütün ağırlığı ilə ona söykəndi, ağır-ağır nəfəs ala-
ala, əlindəki açarı iki əliylə bərk-bərk tutub sıxdı.
Sabahı gün tezdən səhər yeməyi zamanı məlum oldu ki, gözətçi də, uĢaq da yoxa çıxıb.
Onların izini-tozunu belə tapa bilmədilər. Dərhal polisə xəbər verdilər. Sonra açarı gözətçidə
olan arxa qapının açıq qaldığını gördülər.
– Ona görə ki, o bilirdi, – diyetaçı tibb bacısı müdirəyə dedi.
–
Nəyi bilirdi?
– O uĢağın, Kristmasın zənci olduğunu.
–
Nə? – Müdirə dedi. O, kresloda özünü geriyə atıb, əsəbi halda diyetaçı tibb bacısının
üzünə baxdı. – Zən... Ġnanmıram buna! – o qıĢqırdı. – Heç cür inanmaram!
–
Siz inanmaya bilərsiniz, – tibb bacısı dedi. – Amma o bunu bilir. Buna görə də onu
oğurlayıb.
Yetimxana müdirəsinin yaĢı əllini ötmüĢdü, sallaq sifəti, mehriban, amma solğun və
ümidsiz gözləri vardı. “Mən buna inanmıram”, – dedi. Amma hadisənin üçüncü günü diyetaçı
tibb bacısını özü yanına çağırdı. O, elə bir hala düĢmüĢdü ki, sanki, bu üç günü yuxu
yatmamıĢdı. Tibb bacısı isə əksinə, əməlli-baĢlı gümrahlaĢmıĢ, sakitləĢmiĢdi. Hətta müdirə ona
gözətçiylə uĢağın, axır ki, tapıldığını deyəndə azacıq da olsun, halı pozulmadı. “Littl-Rokda
tapıblar, – dedi. – UĢağı ordakı yetimxanaya vermək istəyirmiĢ. Elə biliblər ki, dəlidir, baĢını
qatıb polis gələnəcən saxlayıblar. – O, qarĢısındakı özündən yaĢca cavan qadını diqqətlə süzdü. –
Siz mənə deyirdiniz ki... O gün siz deyirdiniz ki... Bunu hardan öyrənmiĢdiniz?”
Tibb bacısı baxıĢlarını yayındırmadı.
– Mən öyrənməmiĢəm. Belə bir Ģey heç ağlıma da gəlməyib. Əlbəttə, bilirəm ki, o biri
uĢaqların ona “zənci” deməsi də hələ heç nə demək deyil.
–
Zənci? – Müdirə təkrar etdi. – O biri uĢaqlar?
–
Neçə ildi onlar onu bu adla çağırırlar. Bəzən mənə elə gəlir ki, uĢaqlarda elə Ģeyləri
duymaq, baĢa düĢmək qabiliyyəti var ki, mənim, yaxud elə sizin yaĢda adamlar heç vaxt bunun