Uġlyam folkner
Yüklə 4,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
96
getmək olardı. Missis Makiçern saat onun yarısında göründü. Ürkək-ürkək otağa boylandı, artıq qara donunu geyinmiĢ, Ģlyapasını baĢına qoymuĢdu; o, beli azca bükülmüĢ, bapbalaca, fağır bir qadındı, üzgün sifəti vardı. Öz cantaraq, sağlam bədənli ərindən on beĢ yaĢ qoca görünürdü. Heç otağa da girmədi. BaĢında Ģlyapa, əynində yuyulmaqdan bozarmıĢ, amma tərtəmiz qara don, əlində çətir və yelpik astanada durub bir an gözlədi; gözlərində qəribə bir ifadə vardı: elə bil, gördüyü, eĢitdiyi hər Ģeyi daha aydın kiĢi obrazı, kiĢi səsi arasından görür, eĢidirdi; sanki, o – medium, cantaraq, qəddar əri isə bu mediumun tənzimləyicisi, ruhu idi. Bəlkə də, əri onu eĢitdi. Amma nə baĢını qaldırıb ona baxdı, nə də cavab verdi. Qadın geri dönüb, ordan uzaqlaĢdı. Düz bir saatdan sonra Makiçern baĢını qaldırdı. “Ġndi bilirsən?” – deyə soruĢdu. Oğlan yerindən tərpənmədi. “Yox”, – dedi. Makiçern yavaĢ-yavaĢ, tələsmədən ayağa qalxdı. Masanın üstündən saatını götürdü, qapağını örtdü, qaytarıb cibinə qoydu, zəncirini yenidən aĢırmasına keçirdi. “Getdik”, – dedi. Dönüb geriyə də baxmadı. Oğlan onun arxasınca düĢdü, uzun dəhliz boyu arxa qapıya tərəf getdi; o da Ģəstlə, dinməzcə, baĢını dik tutub yeriyirdi. Onların kürəkləri, sanki, irsi bir ĢeymiĢ kimi, eyni tərsliyi ifadə edirdi. Missis Makiçern mətbəxdəydi. Hələ də Ģlyapası baĢında, çətir və yelpiyi əlindəydi. Onlar bayıra çıxanda qapıya tərəf baxırdı. “Pa”, – dedi. Heç biri dönüb ona sarı baxmadı. Elə bil, eĢitmədilər, sanki, o, heç nə deməmiĢdi. Onlar qapıdan keçib bayıra çıxarkən bir zəncirin iki həlqəsinə bənzəyirdilər – bütün kompromisləri qəti rədd etmək sarıdan bir-birilə eyniləĢən, bir-birini tamamlayan iki kürək; heç qan qohumluğu da onları bir-birinə bu qədər oxĢada bilməzdi. Həyəti keçib tövləyə girdilər. Makiçern burdağın qapısını açıb, kənara çəkildi. Oğlan burdağa girdi. Makiçern mıxdan asılmıĢ qoĢqu qayıĢını götürdü. QayıĢ da ayaqqabıları kimi nə köhnəydi, nə də təzə. Onlar kimi tərtəmizdi və o da sahibi kimi təmiz, möhkəm, saf dəri iyi verirdi. KiĢi oğlana baxdı. “Kitab hanı?” – deyə soruĢdu. Oğlan dinməzcə böyründə dayanmıĢdı, onun sakit sifəti, hamar perqament sarısı yüngülcə ağardı. “Sən onu gətirməmisən, – Makiçern dedi. – Qayıt, get gətir”. Səsi acıqlı deyildi. Bu səsdə, ümumiyyətlə, insana xas, ən azı, Ģəxsi heç nə yox idi. Sadəcə, yazılmıĢ, yaxud çap olunmuĢ söz kimi soyuq və rəhmsiz idi. Oğlan geri dönüb, bayıra çıxdı.
Evə girəndə missis Makiçern dəhlizdəydi. “Co”, – qadın ona dedi. O isə cavab vermədi. Heç dönüb ona tərəf baxmadı da, buna görə də qadının sifətini, onun bir qədər yuxarı qovzanmıĢ əlinin qaxaclaĢmıĢ hərəkətini – insan əlinin bacara biləcəyi ən nəvaziĢli hərəkətin qaxaclaĢmıĢ karikaturasını görmədi. Sifətində daĢlaĢmıĢ, əyilməz bir ifadə – bəlkə də, məğrurluqdan və ümidsizlikdən, bəlkə də, lovğalıqdan, sarsaq kiĢi lovğalığından doğan bir ifadə – onun yanından ötüb keçdi. Masanın üstündən katexizisi götürüb tövləyə qayıtdı. 97
Makiçern əlində qayıĢ gözləyirdi. “Qoy yerə”, – dedi. Oğlan kitabı döĢəmənin üstünə qoydu. “Ora yox, – Makiçern qəzəbsiz dedi. – Sən hələ elə bilirsən ki, Allah kəlamını tövlə döĢəməsinə, mal-qaranın tapdağı altına atmaq olar?! Amma bunu da sənə öyrədəcəm”. Kitabı yerdən özü götürüb taxçaya qoydu. “ġalvarını çək aĢağı, – dedi, – biz onu bulaya bilmərik.” ġalvar sürüĢüb belindən düĢdü, oğlan qısa köynəkdə qaldı, qılçaları köynəyin ətəyinədək çılın-çılpaq açıldı. Etinasız, dimdik dayanıb durmuĢdu. Qamçının birinci zərbəsi ona dəyəndə yerindən tərpənmədi, heç sifətini də turĢutmadı. Sakit, dərin bir ifadə ilə düz qabağa baxırdı – Ģəkildəki rahib kimi. Makiçern qamçıyla ardıcıl, yavaĢ, əvvəlcədən hesablanmıĢ ahəngə uyğun zərbələr endirərək, onu hələ də hirssiz və qəzəbsiz döyməyə baĢladı. Onlardan hansının sifətinin daha gərgin, daha sakit, öz əqidəsində daha möhkəm olduğunu söyləmək çətin idi. Qamçıyla on zərbə vurdu, sonra əlini saxladı. “Götür kitabı, – dedi. – ġalvara dəymə”. O, katexizisi oğlana uzatdı. Oğlan onu götürdü. Sonra yenə əvvəlki kimi baĢını dik tutub, əlində kitab dərin bir ehtiram içərisində dimdik dayandı. Bu vəziyyətdə o, eynilə katolik xorunda oxuyan oğlan uĢağını xatırladırdı, bircə cübbəsi çatıĢmırdı, nef 5
taxta divar tövlənin dərinliyinə doğru uzanıb gedirdi; o divarın arxasında, quru peyin iyi verən qaranlıqda gözə görünməyən heyvanlar hərdənbir fınxırır, dırnaqlarını tənbəl-tənbəl yerə döyəcləyirdilər. Makiçern belini əymədən axurun qırağına çökdü, qılçalarını yerbəyer eləyib oturdu, bir əlini dizinin üstünə qoydu, gümüĢ saatını o biri ovcuna aldı; təmiz, saqqallı sifəti daĢdan yonulmuĢ heykəl kimi gərilmiĢdi, gözləri amansız və soyuq idi, amma acıqlı deyildi. Beləcə, daha bir saat burda qaldılar. Bu müddət ərzində miss Makiçern yalnız bircə dəfə evin arxa qapısında göründü. Amma heç nə demədi. Sadəcə, baĢında Ģlyapa, əlində çətir və yelpik orda dayanıb tövləyə tərəf baxdı. Sonra yenə də qayıdıb evə girdi. Düz bir saat saniyəbəsaniyə tamam olandan sonra Makiçern saatını qaytarıb cibinə qoydu. “Ġndi bilirsən?” – deyə soruĢdu. Oğlan cavab vermədi – gözünün önündə açıq kitab, dimdik donub qalmıĢdı. Makiçern kitabı onun əlləri arasından dartıb götürdü. Bu vaxt oğlanın tükü də tərpənmədi. “Katexizisi təkrar elə”, – Makiçern dedi. Oğlan gözlərini qarĢıdakı divara zilləmiĢdi. Ġndi onun bənizi, dərisinin dolğun rəng tonuna baxmayaraq, tamam ağarmıĢdı. Makiçern kitabı tələsmədən, səliqəylə taxçaya qoydu, qayıĢı əlinə aldı. Yenə on dəfə vurdu. Qurtarandan sonra oğlan bir anlıq da dözdü, yerindən tərpənmədi. O hələ səhər yeməyini yeməmiĢdi; elə ikisi də yeməmiĢdi. Sonra oğlan səndirlədi, əgər Makiçern əlindən yapıĢıb onu saxlamasaydı, yıxılacaqdı. “Gəl, – Makiçern onu axura tərəf dartıb dedi, – otur burda”. “Yox”, – oğlan dedi və əlini Makiçernin əlindən dartıb qoparmağa çalıĢdı. Makiçern onu buraxdı. “Nə olub sənə? Xəstəsən?”
5
Xristian məbədinin uzunsov hissəsi Yüklə 4,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|