Uġlyam folkner
Yüklə 4,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
20 7 dərhal sonra aclıq ona qənim kəsildi, qarnı möhkəm yemək istədi. Ġndi o, qida çatıĢmazlığının deyil, yemək zərurətinin xəstəsinə çevrilmiĢdi. Axırıncı dəfə haçan normal insan kimi isti xörək yediyini xatırlamağa çalıĢdı. Hissiyyatı hansısa evi, daxmanı onun yadına saldı. Ev idimi, daxma idimi, qaralarınmıydı, ağlarınmıydı – dəqiq xatırlaya bilmədi. Sonra yorğun-əzgin, xəstə, tük basmıĢ sifətində məmnun bir nigarançılıq ifadəsi, lal-dinməz oturarkən birdən zənci iyini duydu. Yerindəcə donub-qaldı (bulaq baĢında kürəyini ağaca söykəyib oturmuĢdu, baĢını geri atmıĢ, əllərini dizlərinin üstünə qoymuĢdu, əzgin sifəti ölü rəngindəydi), gözünə zənci yeməyi, zənci xörəyi göründü, onun iyini aldı. Bu yemək hansısa bir otaqdaydı. Ora necə düĢdüyünü heç cür xatırlaya bilmirdi. Ancaq o otağın hər yerinə qaçaqaç, qəfil dəhĢət havası çökmüĢdü, sanki, adamlar elə indicə burdan dəhĢət içində qaçıb getmiĢdilər. O isə masanın arxasında oturub gözləyirdi, qaçaqaçla nəfəs alan bu boĢluqda, səssizlikdə heç nə barədə düĢünmürdü. Sonra önünə yemək gəldi, uzun, zirək, qara ovucların arasından qəfil masanın üstünə düĢdü və o ovuclar da boĢqabı buraxmağa macal tapmamıĢ tezcə çəkilib yox oldular. Ona elə gəldi ki, ağzındakı yeməyi çeynəyib udarkən çıxardığı səslərlə yanaĢı, ətrafdakı ah-uflardan da zəif, dəhĢət və ikrah dolu baĢqa bir səs də eĢidir – hətta onu dinləməsə belə. “Deməli, bu daxmada olub, – o düĢündü. – Onlar qorxurlarmıĢ. Öz qardaĢlarından qorxurlarmıĢ”. O gecə qəribə bir istək onu öz ağuĢuna aldı. UzanmıĢdı, yuxu ərəfəsindəydi, amma hələ yatmamıĢdı, elə bil, yuxuya ehtiyac duymurdu; elə bil, özünü buna zorla məcbur etməyə çalıĢırdı – heç nə yemək istəməyən, buna heç bir ehtiyac duymayan mədəsini zorla yeməyə vərdiĢ etdirdiyi kimi. Bu istək o mənada qəribə idi ki, o bunun nə mənbəyini, nə motivini, nə də izahını ayırd edə bilmirdi. Birdən anlamıĢdı ki, həftənin hansı günü olduğunu hesablayıb bilməyə çalıĢır. Elə bil, yalnız indi onda israrlı və təcili bir tələbat – onu məqsəddən, müəyyən bir gündən, yaxud hərəkətdən ayırmıĢ olan ötən günləri nəsə bir çatıĢmazlıq, yaxud artıqlıq olmasın deyə həyatın- dan silib atmaq tələbatı yaranmıĢdı. Sonra bu tələbat onun Ģüurunda, sanki, huĢsuzluq uçurumu- na yuvarlandı, indi onu yuxu əvəz edirdi. ġehli-boz sübhçağında yuxudan ayılanda isə bu tələbat o qədər aydınlaĢdı ki, artıq ona qəribə görünmədi. Hava iĢıqlanır, səhər açılır. O, yerindən qalxıb, bulağa doğru gedir, cibindən ülgücünü, sürtgəcini, sabununu çıxarır. Amma sifətini aydın görə bilməsi üçün hava hələ tam iĢıqlanmayıb, buna görə də bulaq baĢında oturub, onun aydın görünəcəyi anı gözləyir. Sonra buz kimi soyuq, yandırıcı sabun köpüyünü səbirlə sifətinə sürtür. Əl tir-tir əsir; iĢi nə qədər qaçaraq, təcili olsa da, tamam taqətsizdi, özünü hökmən ələ almalıdı. Ülgüc korĢalıb; onu ayaqqabısının böyrünə sürtərək itiləmək istəyir, amma dəri codlaĢıb, Ģehdən xeyli nəmlənib. Üzünü qırxır – zorla, bir təhər. Əl əsir; o qədər də təmiz alınmır, bir neçə yerdən üzünü kəsir, soyuq su ilə qanı dayandırmağa çalıĢır. Ülgüc ləvazimatını gizlədib, ordan uzaqlaĢır. Dümdüz, sanki, xətt boyunca irəliləyir, daha asan yeri qoyub, dərə-təpəylə gedir. Tezliklə torpaq yola çıxıb onun kənarında 20 8 oturur. Bu, sakit bir yoldu, sakitcə üzə çıxır, sakitcə də gözdən itib yox olur, onun qalın, bozumtul toz örtüyündə yalnız ensiz və az sayda təkər, bir də at, qatır dırnaqlarının izləri görünür, insan ləpiri isə ancaq adda-budda gözə dəyir. Yolun kənarında oturub, pencəksizdi, haçansa ağ olan köynəkdə, haçansa ütülü olan, indi isə toz-torpağa, zığa-palçığa batmıĢ Ģalvardadı, kəsik-kəsik olmuĢ sifətində qurumuĢ qan ləkələrinin izi qalıb, yorğunluqdan və soyuqdan yavaĢ-yavaĢ titrəyir, amma atrıq günəĢ qalxıb, tədricən canını qızdırmağa baĢlayıb. Bir müddət keçəndən sonra döngədən iki zənci qadın çıxır; onlar ona yaxınlaĢırlar. Səsini çıxarmayanacan onu görmürlər; yerə bitmiĢ kimi donub-qalırlar, ağımtıl-bərələ qalmıĢ gözlərini ona zilləyirlər. “Bu gün hansı gündür?” – o təkrar soruĢur. Onlar heç nə demirlər, ona baxırlar. BaĢını yüngülcə tərpədir. “Gedin”, – o deyir. Onlar gedirlər. Onları baxıĢları ilə müĢayiət etmir. Sadəcə, gözlərini indicə dayandıqları yerə dikir, elə bil, gedərkən onlar bir cüt balıqqulağının içindən çıxdılar. Ordan necə qaçdıqlarını isə o görmür. Sonra orda oturub, günəĢ istisindən yavaĢ-yavaĢ qızıĢa-qızıĢa, özü də hiss etmədən yuxuya gedir, zira qulağına çatan növbəti səs laxlamıĢ taxtayla dəmirin dəhĢətli cırıltısı, bir də heyvan dırnaqlarının dördnala tappıltısı olur. Gözlərini açanda döngənin arxasında yoxa çıxan, gözdən itən arabanı, onun içində oturub heyrətlə ona baxan sərniĢinləri, arabaçının tez-tez havaya qalxıb-enən əlini və qamçısını görür. “Bunlar da tanıdılar, – o düĢündü. – Bunlar da, o ağ qadın da. O gün yanlarında yemək yediyim zəncilər də. Bu adamların hansı istəsəydi, məni ələ keçirə bilərdi. Axı onların hamısı bir Ģey istəyir: istəyirlər ki, məni tutsunlar. Ancaq məni görən kimi qaçırlar. Hamı istəyir ki, məni tutsunlar, ancaq mən özüm onların qarĢısına çıxıb: “Bu da mən Bəli mən onlara demək istərdim ki Bu da mən Mən yorulmuşam Qaçmaqdan yorulmuşam Öz həyatımı içi yumurta ilə dolu zənbil kimi daşımaqdan yorulmuşam deyəndə onlar məndən qaçırlar. Guya, məni tutmaq üçün nəsə xüsusi bir qayda var, bu cür tutmaq isə o qaydaya uyğun deyil”. Yenidən özünü kolluğa verir. Ġndi o ayıq-sayıqdır, gələn arabanı gözü görməmiĢdən əvvəl eĢidir. Araba tuĢuna çatmayanacan gizləndiyi yerdən çıxmır. Çatanda irəli çıxıb deyir: “Eyy.” Araba dayanır – cilovlar sərt hərəkətlə geri dartılır. Zəncinin baĢı ona tərəf dönür – o da sərt hərəkətlə; sifət əvvəlcə heyrətə, sonra isə – onu tanıyan kimi – dəhĢətə gəlir. – Bu gün həftənin neçənci günüdür? – Kristmas soruĢur. Zənci ağzı açıla halda gözlərini ona dikir. – N.. nə dediniz? – Bu gün həftənin neçənci günüdür? Dördüncü? BeĢinci? Hansıdır? Hansı gündür? Mən sənə heç nə eləməyəcəm. – BeĢinci, cümə günüdü, – zənci deyir. – Ġlahi, cümə günüdü. – Cümə günü, – Kristmas təkrar edir. Yenə baĢını yellədir. – Yeri, çıx get. Yüklə 4,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|