Uġlyam folkner
Yüklə 4,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
27 1 Bu, iki dəqiqədən də az çəkdi. Sonra Bayron tapdanıb əzilmiĢ kolluğun üstündə sakitcə uzanıb qaldı, sifətindən sakit-sakit qan axırdı; üstünə yıxıldığı kol-kosun qırılarkən çıxardığı Ģaqqıltı səsi getdikcə uzaqlaĢdı, avazıdı və sonra tamamilə itdi, ətraf sükuta qərq oldu. Ġndi o, tək-tənhadır. Elə bir möhkəm ağrı hiss eləmir, ən yaxĢısı da budur ki, qalxıb harasa getməyə, nəsə eləməyə heç bir ciddi ehtiyac duymur. Sadəcə, yerdə uzanıb qalıb, qanı da sakitcə axıb gedir; ancaq bilir ki, bir az keçəndən sonra vaxt gəlib çatacaq, bu dünyaya, zamanın axarına qayıtmalı olacaq. Braunun hara cəhənnəm olduğu da indi onu maraqlandırmır. Ġndi Braun haqqında düĢünməyin onun üçün heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Ağlı yenə də, uĢaqlıq dövrünün istefaya göndərilən, necə gəldi yığılıb anbara atılan və üstünü tədricən, sakitcə toz basan oyuncaqlarını xatırladan hərəkətsiz fiqurlarla məĢğuldu: Braun; Lina Grouv; Haytauer; Bayron Banç... Bunların hamısı indi onun üçün heç vaxt yaĢamamıĢ olan, uĢaqlıqda oynadığı, sonra isə sındırıb bir yana atdığı, tamam unutduğu xırda əĢyalardı. Ordan yarım mil uzaqdakı keçiddə qatar fitinin səsi eĢidilənədək beləcə uzanıb qaldı. Fit səsi onu ayıldır; bu da dünya, bu da zaman... O, yavaĢ-yavaĢ, qətiyyətsiz halda qalxıb oturur. “Ən azı, heç yerimi qırmamıĢam, – Bayron fikirləĢir. – Daha doğrusu, o mənim heç yerimi qırmayıb”. Artıq gecdir, vaxt gəlib çatıb – onunla birlikdə hərəkət etmək, harasa getmək Ģüuru da oyanıb. “Elədi. Hərəkət eləmək lazımdı. Təzə bir yer axtarıb tapmaq, nəsə bir iĢlə məĢğul olmaq lazımdı”. Qatar yaxınlaĢır. Parovoz ağır-ağır, kəsik-kəsik nəfəs alırdı; sanki, yoxuĢun lap yaxında olduğunu hiss etmiĢdi; nəhayət, Bayron onun tüstüsünü görür. Əlini cibinə salıb dəsmalını axtarır. Onu tapmır, buna görə də köynəyinin ətəyini cırıb qoparır, sifətini ehmalca onunla örtür, aĢağıda, yoxuĢun dibində parovozdan çıxan buxarın qısa, qırıq-qırıq fısıltısına qulaq verir. Kolluqdan qırağa çıxır – burdan dəmir yolunu görmək mümkündür. Artıq parovoz da görünür: o, ağır, qara tüstü burumlarını bir-bir havaya tullayaraq, birbaĢ onun üstünə gəlir. Adama elə gəlir ki, bu qatar dəhĢətli bir hərəkətsizlik içindədir. Amma hər halda, dayanmayıb, irəliləyir, qorxunc bir inadla yamac boyu yuxarı, təpəyə doğru sürünür. O, meĢənin kənarında dayanıb, kənddəki uĢaqlıq dövründən qalma kiçik bir oğlan vəcdiylə (bəlkə də, qibtəsiylə) qatarın əziyyət çəkə-çəkə necə yaxınlaĢdığına, sürünə-sürünə onun önündən necə keçib-getdiyinə tamaĢa edir. Qatar inildəyə-inildəyə ötüb-keçir, gözləri ona iliĢib qalıb, təpəyə gəlib çatan vaqonları bir-bir yola salır və birdən bu gün ərzində ikinci dəfə, sanki, sehrli bir ĢeymiĢ kimi, gözləri önündə yenə də harasa qaçan bir adam peyda olur. Hətta indi belə Braunun hara qaçdığını anlaya bilmir. Yalqızlığa, dincliyə o qədər dərindən aludə olub ki, indi onu heç nə maraqlandırmır. Sadəcə, dayanıb Braunun qatara doğru necə qaçdığına, belini aĢağı əyib, vaqonun sonundakı dəmir pilləkəndən oğru kimi necə yapıĢdığına, sonra da ona atılıb, sanki, birdən-birə sorulub yox edilən bir Ģey kimi, bir anda gözdən necə
27 2 itdiyinə tamaĢa edir. Qatar sürətini artırır; indicə Braunun gözdən itdiyi sonuncu vaqon ona tərəf yaxınlaĢır, Bayron diqqətlə ona baxır. Vaqon ötüb-keçir; arxa tərəfdən ona sıçrayan Braun iki vaqonun – mindiyi vaqonla ondan sonrakı vaqonun arasında dayanıb, boynunu uzadıb kolluğa tərəf baxır. Onlar bir-birini eyni anda görürlər – biri qısa, aydın seçilməyən, qana bulaĢmıĢ sifət, digəri isə rəngi qaçmıĢ, qaçarağa düĢmüĢ, ümidsiz, qatarın səssiz gurultusunda çığırmaqdan əyilib eybəcər Ģəklə düĢmüĢ sifət; bu iki sifət, sanki, bir-birinə qovuĢmayan iki orbit üzrə bir- birindən uzaqlaĢır, xəyalat kimi bir-birinin yanından ötüb-keçir. Bayron hələ də fikirləĢmir. “Ġlahi, – o, vəcdə gəlmiĢ bir uĢaq heyrətiylə deyir, – o qatara necə cəld sıçraya bildi. O dəqiqə görünür ki, birinci dəfə deyil”. O, tamam heç nə düĢünmür. Sanki, hərəkətdə olan bu hisli vaqon divarı hansısa bir bənddir və dünya, zaman, qeyri-adi ümid, inkaredilməz müəyyənlik məhz o bəndin arxasında dayanıb, son dinclik anını bəxĢ etmək üçün onu məhz orda gözləyir. Beləydi, ya belə deyildi, hər halda artıq xeyli sürət almıĢ axırıncı vaqon ötüb-keçəndən sonra gerçək dünya güclü bir dalğa kimi dartıb onu öz ağuĢuna alır. Bu dalğa zaman və məsafə ölçüsü üçün olduqca sürətli, olduqca nəhəngdir; buna görə də gəldiyi cığırla geri qayıtmaq olmaz və o, qatırın çilovunu əlinə alıb, ta onun belinə minmək ağlına gələnəcən öz arxasınca aparır. Sanki, özünü çoxdan, həm də xeyli çox qabaqlayıb, özündən qabaq içəri girmək üçün artıq o daxmanın önündə dayanıb gözləyir. Onda mən bir az
bundan irəli gedə bilmir. O, yenə yoldadır, Ģəhər tərəfdən ona qarĢı bir araba gəlir. Saat təxminən altıdır. Hələ də cəhd etməkdən yorulub usanmır. Sonrası, elə bil, tilsimə düşüb, qoy olsun:
– ...gör, nə həngamə qopub. – Nə? – Bayron soruĢur. Araba durdu. Lap onun yanındaymıĢ: qatır yerində dayanır. Arabanın oturacağında əyləĢmiĢ kiĢi yenə incik, boğuq səslə deyir: – Sən bir iĢin tərsliyinə bax. Evə tələsdiyim yerdə. Özü də bu qədər gecikdiyim bir vaxtda. – Həngamə? – Bayron təkrar soruĢur. – Nə həngamə? Hansı həngamə? Arabadakı adam onu baĢdan-ayağa heyrətlə süzür. – Sifətinizə baxan deyər ki, sizin də öz həngaməniz olub. – Mən yıxılmıĢam. – Bayron izah eləyir. – Bəs orda, Ģəhərdə nə həngamə qopub? – Mən elə bilirdim, eĢitmisiniz. Təxminən bir saat bundan əvvəl. O zənci vardı ha, Kristmas. Onlar onu öldürdülər.
19 Yüklə 4,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|