Uġlyam folkner
Yüklə 4,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
19 1 – Nə bilim, bəlkə də, o qaçmayacaq. Əgər pulu, mükafatı ala bilsə. Min dollara o qədər vurub keflənə bilər ki, hər Ģeyə, hətta evlənməyə belə cəsarəti çatar. – Ah, Bayron, Bayron. – Nədi, sizcə, mən... nə etməliyəm? Nə məsləhət görürsünüz? – Ceffersondan çıxıb gedin. HəmiĢəlik. – Onlar bir-birlərinə baxırlar. – Yox, – Haytauer deyir. – Sizə mənim köməyim lazım deyil. Sizə artıq məndən qat-qat güclü biri kömək eləyir. – Kim kömək eləyir? – ġeytan, – Haytauer deyir.
“Bəli, Ģeytanın gözü onun da üstündədi”, – Haytauer fikirləĢir. Onu evə aparan yolu artıq yarı eləyib, dirsəyindən içi dolu zənbil asılıb. “Onun da. Onun da”, – addımlaya-addımlaya düĢünür. Bərk istidir. Qollu köynəkdə, qara Ģalvardadır, uzun, arıq ayaqları, iri sümüklü əlləri var, süst, sallaq qarnı eybəcər hamiləlik kimi qeyri-təbii görünür. Köynəyi ağ rəngdədir, amma təmiz deyil; ağ, pambıq parçadan olan, səliqəsiz bağlanmıĢ qalstuku kimi yaxalığı da kirlidi; üzü iki-üç gündür qırxılmayıb. Panaması da kirlidi, onun altından isə istiyə görə baĢına bağladığı kirli yaylığın qıraqları, künc düyünləri görünür. Bazarlıqdan qayıdır; bunun üçün həftədə iki dəfə Ģəhərə gedir; bu gün də orada özünün oturaq həyatdan və gec-gec yuyunmaqdan kəskin iy verən, səliqəsiz, tör-töküntülü, çal saçlı, ölü dırnaqlı kiĢi bədəni ilə birlikdə, gözlərində çirkli qara eynək həmiĢə bazarlıq elədiyi, aldığı Ģeylərin pulunu nağd ödədiyi, içi ərzaqla dolu dükana girmiĢdi. – Hə-ə, axır ki, bu zəncinin izinə düĢə bildilər, – dükan sahibi dedi. – Zəncinin? – Haytauer heyrətlə soruĢdu. Xırdasını cibinə soxmağa çalıĢdığı anda yerindəcə donub qaldı. – Onu deyirəm də... o qatili. Mən həmiĢə deyirdim ki, onda nəsə var. O, ağ deyil. Yəni göründüyü kimi deyil. Amma bu camaata nəyisə sübut etmək mümkündü bəyəm, gərək... – Ġzinə düĢüblər? – Haytauer dedi. – Bəs necə, görüm onu lənətə gəlsin. Axmağın biriymiĢ, heç bu mahaldan qaçıb getməyi belə ağlına gətirməyib. ġerif onu axtarıb tapmaq üçün zəng vurub bütün mahalı ayağa qaldırıb, bu qara əc... hım, qatil isə onların lap qulağının dibindəymiĢ. – Onlar onu... – O dolu zənbilin üstündən piĢtaxtaya söykəndi. Onun sivri kənarının qarnının ətinə girdiyini hiss elədi. PiĢtaxta möhkəm idi, yerindən tərpənmədi; amma elə bil, ayağının altındakı yer özü harasa qaçmağa hazırlaĢmıĢdı, yüngülcə silkələndi. Sonra cilovu buraxılmıĢ kimi yavaĢ-yavaĢ, tələsmədən hərəkətə gəldi və sürətlə, sərt, amma fəndgir bir üsulla üzüaĢağı cumdu; halbuki üstünə milçək daraĢmıĢ konserv qutularının düzüldüyü rəflər, satıcının özü gözlə görüldüyü qədər heç yerindən də tərpənməmiĢdi; bu, məkrli, təhqiramiz, aldadıcı bir
19 2 duyğu idi. O isə fikirləĢirdi: “Yox, eləməyəcəm! Yox, eləməyəcəm! Mən qarıĢmamaq haqqını satın almıĢam. Onun haqqını ödəmiĢəm. Haqqını ödəmiĢəm”. – Onu hələ tuta bilməyiblər, – dükan sahibi dedi. – Ancaq tutacaqlar. Bu gün səhər tezdən, heç hava iĢıqlanmamıĢ Ģerif itləri kilsəyə aparıb. Ondan cəmisi altı saat geridədilər. Təsəvvür edirsiniz, bu gicbəsər ...yaxĢı Ģey ağlına gətirməyib; elə bircə bu hərəkəti onun zənci olduğuna dəlalət edir... – Sonra Haytauer bunu eĢitdi. – BaĢqa Ģey istəmirsiniz ki? – Nə? – o dedi. – Nə? – Ayrı heç nə götürməyəcəksiniz ki? – Hə. Hə. Ayrı bir Ģey... – Ciblərini qurdalamağa baĢladı, dükan sahibinin gözü onda idi. Əl bayıra çıxdı, hələ də qurdalanır, nəyisə axtarırdı. Birdən piĢtaxtaya toxundu, xırda, sikkə pullar yerə töküldü. Dükan sahibi piĢtaxtanın o biri qırağına diyirlənən sikkələrdən bir neçəsini tutub saxladı. – Bunlar nə üçündür? – dükan sahibi təəccübləndi. – ġey... – Haytauerin əli dolu zənbilin içində qurdalanırdı. – ġey... – Siz hamısının haqqını ödəmisiniz. – Dükan sahibi maraq içində ona baxırdı. – Bu xırdaları mən özüm indicə sizə qaytardım. Bir dolların qalığıdı. – Aa-a, – Haytauer dedi. – Elədi. Mən... mən, sadəcə... – Satıcı pulları yerdən yığdı. Ona uzatdı. Alıcının onun əlinə toxunan əli buz kimi soyuq idi. – Hamısı bu zəhrimar istidəndir, – dükan sahibi dedi. – Adamı lap əldən salır. Bəlkə, bir az oturub dincələsiniz, sonra gedərsiniz. – Ancaq deyəsən, Haytauer onu eĢitmədi. Artıq qapıya doğru yönəlmiĢdi, satıcı onun arxasınca baxırdı. Əlində zənbil küçəyə çıxdı, sanki, buz üstündə yeriyirmiĢ kimi ürkək-ürkək, ehtiyatla hərəkət edirdi. Bərk istiydi; asfaltdan buğlanıb qalxan isti hava meydandakı tanıĢ binaları canlı və titrək iĢıq kölgələri kimi haləyə bürümüĢdü. Gedə-gedə düĢünürdü Onun da. Onun da Artıq sürətlə yeriyirdi, buna görə də növbəti tinə çatıb, nəhayət, onu gözləyən kimsəsiz, ölü bir evin yerləĢdiyi kimsəsiz, ölü bir küçəyə dönəndə nəfəsi tamam kəsildi. “Hamısı istidəndi”, – üst Ģüur ona deyir, təsdiqləyir, baĢa salırdı. Ancaq bir Ģey aramsız olaraq – hətta bu boĢ, indi heç bir kimsənin o lövhəyə baxmaq, nəyisə xatırlamaq üçün ayaq saxlamadığı sakit küçədə, öz evinin, sığınacağının gözlə göründüyü yerdə belə – alt Ģüurunda elə hey fırlanır, aldadır, təsəlli verirdi: “Yox, eləməyəcəm. Yox, eləməyəcəm. Mən qarıĢmamaq haqqını satın almıĢam”. Artıq az qala, ucadan inadla təkrar edir, özünə bəraət qazandırmağa çalıĢır: “Onun haqqını ödəmiĢəm. Qiymət öldürməyə çalıĢmamıĢam. Heç kim bunu dana bilməz. Mən yalnız sakitlik istəmiĢəm; onların haqqını artıqlaması ilə ödəmiĢəm, qiymət öldürməyə çalıĢmamıĢam”. Küçə yırğalanır, havada üzürdü; tər bassa da günortanın bu qızmar istisi belə ona soyuq gəlirdi. Sonra tər, qızmar isti, göz önündəki ilğım – hamısı bir andaca bir-birinə Yüklə 4,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|