Mollyuskalar evolyutsiyasini ko‘rsatib berishda ichki organlar,
ayniqsa
selom bo‘shlig‘i organlaridagi metamerlik belgilari ko‘proq ahamiyatga ega.
Neoplinada 6-7 juft metanefridiy tipidagi ayirish organlari, 2 juftdan jinsiy bezlar
va yurak bo‘lmachasining bo ‘lishi mollyuskalar tanasini dastlab 6-7 bo ‘g ‘imdan
iborat bo ‘lganligidan dalolat beradi. Bu hoi mollyuskalam- ing qadimgi ajdodlari
tanasi oz sondagi larval lichinka uchun xos halqalar- dan iborat oligomer halqali
chuvalchanglar bo‘lganligidan darak beradi. Oligomerizatsiya jarayoni tufayli bir
qancha organlar (buyrak, yurak bo'lmasi, haqiqiy ktenidiy jabralar)
soni kamayib
ketgan.
Hozirgi mollyuskalar orasida monokoplakoforalar eng sodda tuzilgan. Buni
neoplinaning tuzilishi ko‘rsatib turibdi. Monoplakoforalar tuzilishin- ing ayrim
belgilari, xususan yurak qorinchasining ikkita bo‘lishi bilan plas- tinkajabralilar,
qorinoyoqlilar va boshoyoqlilaming embrioniga o'xshab ketadi.
Yonbosh
nervlilaming yuragi doimo toq boiadi. Bundan tashqari monoplakoforalar
yonboshnervlilarga nisbatan birmuncha sodda tuzilgan. Shuning uchun
mollyuskalarning bu ikki kenja tiplari umumiy ajdodlaridan
ancha ilgari ajralib
chiqqan bo‘lishi lozim. Bu gipotetik ajdodining chig‘anog‘i bo'lmagan; faol hayot
kechirgan. Undan mollyuskalarning ikki guruhi-yonboshnervlilar vachig‘anoqlilar
kelib
chiqqan.
Sodda
tuzilgan
qadimgi
monoplakoforalardan
hozirgi
qorinoyoqlilar, plastinkajabra- lilar, kurakoyoqlilar paydo bo‘ladi.Boshoyoqli
mollyuskalar boshqa guruhlardan mustaqil ravishda dast- labki sodda
mollyuskalardan kelib chiqqan bo'lishi lozim.
Dostları ilə paylaş: