dəyəri barədə söhbət aparmaqdır.
M.Seyidzadə
adına Bakı Mərkəzi şəhər Uşaq Kitabxanasında bu
barədə tez-tez maraqlı söhbətlər təşkil edilir.Bu
söhbətlərdə istər şəxsi həyatda,istərsə də istehsalat
fəaliyyətində kitabın rolu və əhəmiyyəti haqqında
maraqlı amillərdən bəhs edilir.F.Köçərli adına
Azərbaycan Respublika Uşaq Kitabxanasının V-IX
sinif şagirdləri üçün olan oxu salonunda isə kitabın
və mütaliənin həyati əhəmiyyəti barədə daha
maraqlı tədbirlər keçirilir.
Burada görkəmli
şəxsiyyətlərin kitab və mütaliə haqqında qiymətli
fikirlər toplanmış,məktəblilərin iştirakı ilə albomlar
təşkil
edilmişdir.”Müdrik
fikirlər
guşəsi”yaradılmış,eyni zamanda bu mövzuda
kartoteka təşkil olunmuşdur.Lakin,kitabların təbliği
nə qədər maraqla aparılsa da şagirdlərin mütaliəyə
cəlb edilməsi və alışdırılması problemi tam həll
edilə bilməz.Ona görə də bu sahədə başlıca vəzifə
şagirdlərdə biliyə güclü həvəs oyatmaqdan
ibarətdir.Pedaqoqların və psixoloqların dediyi
kimi,idraki maraq şagirdlərin mütaliəyə cəlb
edilməsi işinin əsasını təşkil edir.Bu maraq
məzmunca,dərinliyinə,istiqamətinə və intensivliyinə
görə müxtəlif olsa da,bir məqsəd-yeni biliklər
qazanmaq,mənəvi
sorğuları ödəmək məqsədi
ətrafında birləşir. Müasir məktəb pedaqogikasında
da təsdiq edilmişdir ki,şagirdlərdə idraki marağın
formalaşması inkişaf etmiş təlimin əsası,şəxsi
təhsilin hərəkətverici qüvvəsidir.
Mütaliə mədəniyyəti tərbiyəsi ilə əlaqədar işdə
yeniyetməliyə keçid dövrünün məktəbliləri xüsusi
diqqət tələb edir.Məhz bu yaşda uşaqlarda
mütaliəyə
həvəs
oyatmaq
lazımdır.Onları
kitabxanaya
yazan
zaman
maraqları
tam
öyrənilməlidir.Oxunmuş
kitabları
dəyişən
zaman,kütləvi iş formalarında kitabxanaçı həmin
yaşda olan məktəbli oxucuların maraqlarını və
meyllərini aydınlaşdırır,qarşıya çıxan suallara cavab
tapmaqda kitablarıpn əsas mənbə olduğunu onlara
izah edir.
Bu dövrdə uşaqların biliyə olan
maraqlarının artmasını nəzərə alaraq kitabxanaçı
onlara idraki ədəbiyyatın zənginliyini açır,onun
müxtəlif növü və janrları ilə tanış edir.Bu işdə uşaq
kitabxanalarında təşkil edilən açıq rəf üsulu,kitab
sərgiləri,kitab rəfləri yanında məsləhətlər,kitab
xülasələri,kitabxanalara ekskursiyalar,fərdi və qrup
halında tövsiyə xarakterli söhbətlər böyük təsiredici
əhəmiyyətə malikdir.Yeniyetməliyə keçid dövrünün
uşaqlarını elmi biliklərin sadə formada təsnifatı ilə
tanış etmək lazımdır.Onların diqqəti rəflərdə
kitabların,sistemli
kataloqla
kartoçkaların
qruplaşdırılmasına cəlb edilməlidir.Bütün bunlar
yeniyetmələrin idraki qabiliyyətlərinin inkişafı üçün
böyük imkanlar və perespektivlər açır.Bu yaşlı
yeniyetmələrin şəxsi mütaliələri ilə əlaqədar
məsələrin
həllində
tədris
fənlərinə
mraq
oyatmaq,eyni
zamanda
mütaliələrini
dərslik
çərçivəsindən kənara çıxarmaq vəzifəsi əsas yer
tutur. Məktəblilər V-VII siniflərdə hər hansı bir
fənnə xüsusi maraq göstərməyə başlayır.Ona görədə
həmin fənnə müvafiq olaraq əlavə ədəbiyyat
oxumaq
həvəsini
elə
o dövrdə oyatmaq
lazımdır.Bununla əlaqədar olaraq Köçərli adına
Respublika Uşaq Kitabxanasında məktəblilərin
diqqətini müxtəlif sərgilərə yönəldilir.Kitabxana
“Fizika həvəskarları üçün maraqlı kitablar”,”Gənc
kimyaçılar üçün” və s.mövzularda sərgilər təşkil
olunmuş
maraqlı
kitab
xülasələri
keçirilmişdir.Kitabların bu şəkildə tövsiyə edilməsi
çox vaxt biblioqrafiya vəsaitlərdən,kataloq və
kartotekalardan düzgün istifadə etmək işi ilə əlaqəli
şəkildə həyata keçirilir. Kitab tövsiyəsinin bu
forması kitabxanaçılardan daha diqqətli olmaq tələb
edir.Çünki dərslikdən kənar hər hansı maraqsız və
ya çətin bir kitabın tövsiyəsi uşağın hansı həmin
fənnə aid kitabların mütaliəsinə olan marağını
söndürə bilər.On görə də yeniyetmələrə bu
məqsədlə əlavə kitablar tövsiyə edərkən tövsiyə
olunan
kitabların
maraqlı,əyləncəli,oxucunun
mütaliə imkanına müvafiq olmasına xüsusi fikir
verilməlidir.
Eyni
zamanda
kitabxanaçı
yeniyetmələrin
sevdikləri
fənnə
uyğun olan
ədəbiyyat
tövsiyə
edərkən
uşaqlarda
fikirləşmək,düşünmək qabiliyyətini artıran kitablar
fikir kitablara fikir verilməlidir. Məktəblilərin
dərslikdən kənar mütaliələrinə istiqamət verərkən
onların ictimai-siyasi biliklərinin artırılmasına da
unudulmamalıdır. Uşaqların mütaliəyə həvəslərini
artırmaq üçün kitab təbliğinə xidmət edən ədəbi
oyunlara da tez-tez müraciət olunmalıdır.Onların
oyunlara
münasibət
məsələsinə
yaş
xüsusiyyətlərindən istifadə etmək lazımdır.Ədəbi
oyunlar uşaqlarda emosional maraq oyadır,yaradıcı
fəallıq doğurur,fantaziya və sərbəstlik üçün şərait
yaradır.Oyuna xas olan yarış ruhu oxucunun
fikrini,diqqətini
fəallaşdırır,marağını
artırır.Bu
məqsədlə Seyidzadə adına Bakı şəhər Mərkəzi Uşaq
kitabxanasında müxtəlif məzmunlu viktorinalar
keçirilir.Kitabxanada
“Hər
şeyi
bilmək
istəyirəm”dərnəyinin üzvləri ayda bir dəfə sual
məclisləri,ədəbi viktorinalar təşkil edirlər.Düzgün
təşkil edilən oyun xarakterli bu cür tədbirlər müsbət
nəticə verir. Tam yeniyetməlik dövründə olan
uşaqların şəxsi təhsil mütaliəsinə cəlb edilməsi
işində kiçik həmyaşıdlarına nisbətən bəzi fəqrli
cəhətlər nəzərə alınmalıdır.Bu yaşlı uşaqlarda
mütaliəyə ehtiyac artıq formalaşmış,maraq və
mütaliə dairələri nisbətən geniş olur.Kitabxanaçı hər
Dostları ilə paylaş: |