Vahid miLLİ İmtahanlara necə hazirlaşmali



Yüklə 7,69 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə29/38
tarix14.06.2018
ölçüsü7,69 Kb.
#49051
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   38

m
n
m
n
a
a
a
+
=
·
 
m
n
m
n
a
a
a

:
=
   
( )
m
n
m
n
a
a
·
=
  
 
Щяндяся 
 

 
Дцз буъаьын бюйцклцйц 90°-дир     
 
 
 

 
Ити буъаьын бюйцклцйц 0°-дян бюйцк, 90°-дян кичикдир.  
 
 
 
  

 
    
Кцт буъаьын бюйцклцйц 90°-дян бюйцк, 180°-дян кичикдир.   
 
 
 
 

 
    
Гоншу буъагларын бюйцклцйцнцн ъями
 
180
°
-дир.   
 
°
=
+
180
β
α
 
 
 
 

 
Шагули буъаглар бир-бириня бярабярдир.     
3
1

=

,   
2
4

=



 
Чохбуъаглынын периметри чохбуъаглынын йанларынын узунлуьунун ъяминя бярабярдир.  
 
 
 
70 



 
Цчбуъаьын щяр щансы ики йанынын узунлуьунун ъями цчцнъц 
йанын узунлуьундан артыгдыр (цчбуъаьын бярабярсизлийи):      
a
c
b
b
c
a
c
b
a
>
+
>
+
>
+
,
,
 
 

 
Цчбуъаьын буъагларынын бюйцклцйцнцн ъями 180°-дир: 
 α  +  β +  γ  = 
°
180
      

 
Цчбуъаьын сащяси цчбуъаьын йанынын 
узунлуьунун  вя бу йан цзяриндяки щцндцрлцйцн 
щасилинин йарысына бярабярдир:    
S
 = 
2
ah
 

 
Цчбуъаьын ян бюйцк буъаьы ян бюйцк йанын гаршысында, ян кичик буъаьы ися ян кичик 
йанын гаршысында йерляшир


 
Йанларынын икиси бярабяр олан цчбуъаьа бярабярйанлы 
учбуъаг дейилир.
 
Бярабярйанлы цчбуъаьын отураъаьындакы
 
буъаглар бир-бириня бярабярдир: отураъагдакы щцндцрлцк 
отураъаьы йары бюлцр.   

 
Дцзбуъаглы цчбуъаьын бир дцз буъаьы вардыр.
   

 
Пифагор теореми: катетлярин узунлугларынын квадратларынын 
ъями щипотенузун узунлуьунун квадратына бярабярдир:
 
2
2
2
c
b
a
=
+
;
 

 
Дцзбуъаглы цчбуъаьын сащяси катетлярин узунлуьунун щасилинин йарысына бярабярдир:  
2
ab
S
=
.
 

 
Паралелограмын гаршы тяряфляри, щабеля гаршы буъаглары 
бир-бириня бярабярдир


 
Паралелограмын диагоналлары кясишяркян бир-бирини 
йарыйа бюлцрляр;   

 
Паралелограмын сащяси онун йанынын вя онда йол 
верилян йцксяклийин щасилиня бярабярдир:  
ah
S
=
.
  

 
Щяр бир дцзбуъаглы, ромб вя квадрат паралелограмдыр. Ромбун диагоналлары гаршылыглы 
мцтянасибдир; дцзбуъаглынын диагоналлары бир-бириня бярабярдир. 

 
Дцзбуъаглынын сащяси онун узунлуьунун вя енинин щасилиня 
бярабярдир: 
ab
S
=
;
      

 
Квадратын сащяси онун йанынын узунлуьунун квадратына 
бярабярдир: 
2
a
S
=
.
 

 
Чеврянин бцтцн нюгтяляри онун мяркязиндян ейни 
бярабярдя йерляшир
;  

 
Чеврянин  Л  узунлуьуну онун р  радиусуна ясасян, 
ашаьыдакы дцстурла щесаблайа билярик: 
r
L
π
2
=
.
 
π
 
ядяди йцздя бир дягиглийи иля 3,14-я бярабярдир. 

 
р радиуслу чеврянин сащяси
 
2
r
S
π
=
 
дцстуру иля щесабланыр.
 

 
Ики паралел дцз хятт цчцнъц дцз хятля кясишдикдя, 
дахилдяки чарпаз буъаглар 
α = β-я бярабярдир.        
 
71 



 
Цчбуъаглы координатлар системи бир-бири иля гаршылыглы 
ялагядар олан х вя y охларындан ибарятдир. y охларын кясишмя 
нюгтяси координатларын башланьыъыдыр; 
мцстявинин щяр бир нюгтясинин ъцт ядядляри онун 
координатларына уйьун эялир. Нюгтянин координатларыны 
йазаркян, яввялъя х координаты, йахуд абсис, сонра ися y 
координаты йахуд ординат
 
йазылмалыдыр. Мясялян, 
(-
2
;
1

А нюгтясинин
, (
2
;-
2

B нюгтясинин
, (
4
;
0


нюгтясинин
, (
0
;
0

координатларын башланьыъынын 
координатларыдыр.    

 
Куб, дцзбуъаглы паралелепипед, пирамида чохцзлц 
ъисимлярдир. Чохцзлц ъисимляр йасты чохбуъаглыларла 
айрылмышдыр. Бу чохбуъаглылара сярщядляр дейилир. 
Сярщядлярин йанлары вя уълары чохцзлцнцн тилляри вя 
уъларыдыр.  

 
Дцзбуъаглы паралелепипедин щяъми паралелепипедин 
узунлуьунун, енинин вя щцндцрлцйцнцн щасилиня 
бярабярдир:
 
abc
V
=
;
 

 
Кубун щяъми кубун тилинин узунлуьунун кубуна 
бярабярдир:
 
3
a
V
=
.
 

 
Чертйожда фигур 1: 500 мигйасы иля якс етдирилмиш 
олдугда, реал фигурун парчаларынын юлчцлярини билмяк цчцн 
верилян мцвафиг парчаларын узунлуьуну 500-я вурмаг 
лазымдыр. 
 
Ещтимал нязяриййяси 

 
Щадисянин ещтималы бу щадисянин ярверишли елементар щадисялярин мигдарынын елементар 
щадисялярин цмуми мигдарынын нисбятиня бярабярдир, анъаг щяр бир елементар щадися ейнийля  
эюзлянилян олмалыдыр. 
Мясялян, щяр бириндя мцхтялиф мигдарда (1-дян 6-дяк) нюгтяляри олан 6 цзлц зяри 
дийирлядикдя,  зярин цст щиссясиндяки нюгтялярин мигдарынын ъцт олмасы ещтималы 
2
1
6
3 =
-я 
бярабярдир, бир щалда ки, елементар щадисялярин цмуми мигдары 6, ялверишли елементар 
щадисялярин мигдары – 3-дцр. 
Гейд: Мцзакиря олунан нцмунядя нязярдя тутулур ки, щяр бир елементар щадися ейнийля 
эюзляниляндир. Цмумиййятля, мясялянин шяртиндя зидд фикир ифадя едилмядикдя, щямишя 
нязярдя тутулур ки, щяр бир елементар щадися ейнийля эюзляниляндир. 
 
Юлчц ващидляринин нисбяти 

 
1 м = 10 дм = 100 см;  1 км = 1000 м. 

 
1 км² = 1 000 000 м²;      1 м² = 100 дм² = 10 000 см²;   1 ща = 10 000 м². 

 
1 м³ = 1000 дм³ = 1 000 000 см³;     1 литр = 1 дм³ = 1000 см³.  

 
1 т = 1000 кг, 1 кг = 1000 г. 

 
1 щяфтя = 7 эцн, 1 сутка = 24 саат, 1 саат = 60 дяг., 1 дяг. = 60 сан.  
 
 
72 


Yüklə 7,69 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   38




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə