Varliğimiz
Yüklə 0,63 Mb.
|
43
maarif iĢlərinə nizam bəxĢ edən insanlardan təĢkil olunmuĢdur. Maarif iĢi nə yeraltı, gizli, nə də partiyaların iĢi deyil, insanların iĢi – gündəlik iĢdir. Bir millətin demokratiyası və mədəniyyətinin təlimi – həmin millətin və ictimaiyyətin hər bir üzvünün daxili və xarici aləmi ilə gündəlik təlimdir və bu iĢi yuxarıdan və ya xaricdən gələn bir fərmanla yerinə yetirmək olmaz. Hal-hazırda da zülmə məruz qalmıĢ milliyyətlər arasında açıq-aĢkar görürük ki, Dr. Mahmud ƏfĢarın, iki Pəhləvinin və onların Ġnayətullah Rza, Dr.Vərcavənd və Dr.Cəlal Mətini kimi ardıcıllarının bütün «zəhmətləri» hədər getmiĢdir. Bu məsələni açıq- aĢkar dərk etmək üçün dahi olmaq lazım deyil. Sağlam ağıl buyurur ki, camaatın dilini kəsmək olmaz. Ana dili bir haqq və hüquqdur və hər bir haqq-hüquqdan da üstün və mühümdür. Ona xəyanət - ən pis xəyanətdir. Yeri gəl- miĢkən, çox rahatca yuxarı vəzifədə əyləĢib, aĢırı hörmət əldə edə biləcək bir sıra Dr.Heyət kimi Ģəxsiyyətlər, ana dilinin hər bir insanın doğal haqqı olması təfəkkürünü yalnız «taxta oturtmaq» üçün deyil, daha çox onu Ġran xalqının ehtiyacının əsas hissəsi kimi və ölkə əhalisinin 70%-nin dilsizlik, mədəniyyətsizlik və Ģəxsiyyətsizlikdən nicatı üçün bir ölkədə təbii Ģəkildə əsas müzakirə mövzularından birinə çevirmək, bu problemin xarici və məntəqədən kənar qüvvələrin fitnə-fəsadla öz mənafelərini qorumaq üçün öz xeyirləri və Ġran xalqının zərərinə «həll etmədən» əvvəl ölkənin öz daxilində həlli üçün hər növ məzəmmət və qınaq yükünün altına girməyə hazırdırlar. Məhdud fürsətlər dahisi – xəyali məsələlər dahisi deyil, həftəbəhəftə, aybaay, ilbəil faydalı bir iĢin dahisidir, belə ki, insanlar hər bir Ģeyi tədriclə, yavaĢ-yavaĢ anlayırlar və heç bir Ģey bu iĢin həllini səbirli və inadkar izahdan daha yaxĢı sürətləndirə bilməz. Bu fikir məni artıq xülasə Ģəklindən çıxmıĢ bu qısa yazının son nöqtəsinə çatdırır.
44
– Dr.Heyət bu 26 il ərzində özünün dilçilik, Azərbaycanın dil və ədəbiyyatı, dünya və Ġran türklərinin tarixi sahəsində qiymətli kitablarını çap etdirməklə yanaĢı, «Varlıq» jurnalını da nəĢr etmiĢdir. Bu jurnal bütün bu illər ərzində ülgücün iti ağzı üstündə hərəkət etmiĢdir. Azərbaycanın dili və mədəniyyəti, yəni Ġran əhalisinin 37%-dən çoxunun dil və ədəbiyyatı məsələsi çox həssas bir məsələdir. Millətçilər hər gün öz təzyiqlərini daha da artırırlar ki, dövlət «Varlıq» jurnalını bağlasın. Digər bir tərəfdən, Dr.Heyətin diqqətli və çox düĢüncəli olma xüsusiyyəti bu jurnala hər hansı bir Ģübhə və nöqsanın daxil olmasına mane olmuĢdur. Mətləblərin və insanların diqqətlə seçilməsi, jurnalın təqdimi üsulu Dr.Heyəti bu təlatümlü dövr ərzində ayaqda saxlamıĢdır. Dr.Heyət nə solçudur, nə sağçı, nə bitərəf, o, mühüm bir əsasa və mənĢəyə etiqad edir və bu da, Ġran Azərbaycanının dil və mədəniyyətinin Ġran kimi çoxmillətli bir ölkənin dil və mədəniyyətinin bir hissəsi olmasıdır. Yalnız etiqad etdiyin bu əsasa tam bələd olmaqla, onu yaymaqla və ölkə mədəniyyətinin ən mühüm iĢi etməklə Ġran qövmləri və milliyyətləri arasında hüquqi və mədəni bərabərliklə yanaĢı anlaĢma bərqərar etmək olar. Ġran xalqının bu anlaĢma saatı və anı üçün fürsəti çox qısadır. Mənim fikrimcə, Heyət – bu məhdud fürsətlər dahisi bərabərliklə birləĢən anlaĢma axtarıĢındadır. Bu anlaĢmaya doğru addım atmaq bəĢəri vəzifədir. Heyətin addımının qədrini bilək!
Xalqının dili qarĢısındakı vicadı, ana yurdu Azǝr- baycana, özǝlliklǝ dǝ doğulduğu Ģǝhǝr Tǝbrizǝ vǝ ǝhalisinǝ olan eĢqi ilǝ hamının dilinin ǝzbǝri olan Dr. Cavad Heyǝt, ǝrmiĢ bir insan vǝ mǝharǝtli bir hǝkim idi. O, baĢdan 45
etibarǝn çiyinlǝrinǝ aldığı vǝzifǝni, esaslı vǝ sǝmavi bir fǝrizǝ olaraq görürdü vǝ bir an belǝ vaxtını, maddi vǝ mǝnǝvi imkanlarını ona bağıĢlamaqdan ǝsirgǝmǝdi. Ġranda Azərbaycan bölgǝsi onun üçün sadǝcǝ doğum yeri deyildi. O, baĢlanğıcdan bǝri bütün iradǝsini toplamıĢdı ki, xalqının mǝdǝniyyǝti vǝ dilinin taleyindǝn bir an belǝ qafil olmasın. Bu hǝyǝcan verici fǝdakarlıqda o qǝdǝr irǝli getdi ki, sanki qeybdǝn gǝlǝn bir fǝrman, onu tǝk baĢına vǝ Ġran Azǝrbaycan aydın vǝ yazıçılarını bir araya gǝtirib, Azǝr- baycan Cumhuriyyǝti ilǝ mǝdǝni körpülǝr quraraq, ana dilini imkanları vǝ hǝyatı ǝl verdiyi qǝdǝr canlandırmaq vǝ yaymaq üçün mǝmur etmiĢdir. O, bu iĢ üçün ǝn ibtidayi imkanlardan ǝn yüksǝk imkanlara qǝdǝr sǝfǝrbǝr etdi. Hǝm özü böyük ǝmǝk sǝrf etdi, hǝm dǝ digǝr Azǝrbaycan alim vǝ Ģairlǝrini yardıma çağırdı ki, Azǝrbaycanın mǝz- lum dili vǝ mǝdǝniyyǝti yenidǝn nǝfǝs almağa baĢlasın, dirilsin. Azǝrbaycan xalqı da dǝrk etsin ki, ana dili, hǝr bir fǝrdin kimliyi vǝ hüviyyǝtinin bir parçasıdır. Dr. Heyǝt, baĢqalarını tǝĢviq etmǝk gücüylǝ onları vǝ iĢlǝrini dǝstǝklǝmǝk gücünü birlǝĢdirmiĢdi. Deyǝ bilǝrik ki, o, yarım ǝsrdǝn çox bir müddǝtdǝ öz verimli hǝyatını maddi vǝ mǝnǝvi olaraq bu böyük haqq, yǝni ana dili, Ġran Azǝrbaycan Türkcǝsinǝ sǝrf etdi vǝ heç bir zaman da Azǝrbaycan Cumhuriyyǝt vǝ Ġran Azǝrbaycanı arasında sağlam irtibat yollarının qurulması yolunda qafil olmadı. Ġnsanlar bǝzǝn haqq vǝ hǝqiqǝt yolunda hǝrǝkǝt etmǝk vǝzifǝsini öz vicdanlarından bir ilham olaraq alırlar. Rǝhmǝtlik Dr. Heyǝt dǝ bu milli vǝ hǝyati vǝzifǝni sevgi vǝ heyranlıqla öhdǝsinǝ aldı vǝ onu ilahi vǝ dini bir fǝrizǝ kimi gördü. Ona görǝ dǝ, onun lǝhni vǝ bǝyanı; baĢ- qalarını, özǝlliklǝ dǝ gǝnc nǝsli öz ana dillǝrini öyrǝnmǝ vǝzifǝsinǝ yönlǝndirmǝkdǝki silahı sayılırdı. Elǝ ki, Azǝr- Yüklə 0,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|