www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
130
130
"Ovuciçi böyüklüyündə hekayələr"
Yasunari Kavabata
Kasıbların aşnası
(Hekayə)
Limon onun özünə rəva bildiyi yeganə naz-nemət idi. Məhs
limona görə dərisi hamar, ağappağ görsənir, xüsusi təravət
saçırdı. O, meyvəni dörd yerə bölür, bir parçasından tualet
suyu - ətirləndirici vasitə hazırlayırdı ki, bu da ona gün
ərzində bəs edirdi. Qalan üç dilimi ehmalca papiros kağızına
bükürdü ki, qarşıdakı növbəti günlərdə istifadə etsin. Açılan
səhərin gözəlliyini də məhz limon suyu ilə sifətini
təravətləndirəndə duyardı. Kişidən gizlin bu gün həm də sinəsi
ilə budlarına sürtmüşdü ondan.
Kişi onu öpərək ucadan dedi:
- Limon! Deyəsən, sən limon çayında çimmisən. Ey, limon iyi
burnuma dəydi, ürəyimdən portağal keçir.
www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
131
131
131
- Bu dəqiqə, - ona hay verdi, beş senlik (ienin yüzdə birinə
bərabər pul vahidi, - A. X.) xırda pulu götürüb portağal
dalınca yollandı: baxmayaraq ki, bununla da vanna qəbul
edəndən sonra dərisindəki limon ətrinin kişi tərəfindən
qoxulamaq sevincindən məhrum oldu.
Sikkədən və limon qoxusundan savayı onun evində bir şey
qalmamışdı. Kişi, heç kimin ondan almaq istəmədiyi, sonu
görünməyən uzun-uzadı pyesini masanı əvəz edən köhnə
dərgilərin qalağı üstündə yazmaqla məşğul idi.
- Birinci səhnədəki hadisələr limon ağacının fonunda baş
verəcək – xüsusi olaraq sənə görə! Sözün düzü, özüm də heç
vaxt limonluğu görməmişəm. Kiidə (Yaponiyada şəhər, -
A.X.) olanda bir dəfə yamacda naringi ağacları ilə
maraqlanmışam. Aylı payız gecələrində, hətta Osakadan
(Yaponiyada şəhər, - A. X.) da çoxları onlara tamaşa etməyə
gələrdilər. Ay işığında naringilər bataqlıq məşəlinə - əsl
nağılvari atəş dənizinə bənzəyirdilər. Limonlar naringiyə
nisbətən işıqlıdırlar, onların rəngi adamda hərarət duyğusu
qaldırır... Hərarətli sarı məşəllər... Əgər bu hissləri səhnədə
vermək mümkün olsaydı...
- Aha.
www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
132
132
- Sənə maraqlı deyil? Çətin ki, indi mən işıqlı, cənub koloritli
pyes yaza biləm. Öncə şöhrət qazanmaq, məşhurlaşmaq
lazımdır.
- Nə üçün bütün adamlar mütləq şöhrət qazanmalıdırlar?
- Ona görə ki, başqa cür yaşaya bilməzlər. Doğrusu, mənim
indi heç bir uğur qazanmağıma ümidim yoxdur.
- Mənə o uğur gərək deyil. O, adama nə verir ki?
- Bu, nə isə yeni bir şeydir! Sən indiki tələbələr kimi
düşünürsən. Onların üstündə durduqları bünövrəni görən
gözləri yoxdur. Fəqət, hətta zəhlələri getmirsə belə, deməli, ən
azı onun məqsədəuyğunluğuna şübhə edirlər. Onlar belə hesab
edirlər ki, o bünövrəni dağıtmaq lazımdır. Və onun haçansa
dağılacağına inanırlar. O kəslər ki, həyatda uğur qazanmağa
çalışır, dağılmalı bünövrə üzərində durduğunu anlamaqlarına
baxmayaraq, pilləkənlərin pillələrini dırmaşırlar. Nə qədər ki,
mənsəbpərəst daha yuxarı pilləyə qalxır, bir o qədər də onu
təhlükə gözləyir. Beləcə, mənsəb arzusunda olan insan bunu
bilə-bilə yenə də dırmaşmağındadır - ətrafdakı şərait, həm də
özünün meyli onu buna vadar edir. İndiki mənsəbpərəstlik
vicdansızlıqla bağlıdır. Mənsəbpərəstlik zamanın əlamətidir.
Bu gün qaranlıq və kasıbçılıq içində yaşamağa məhkum
edilmiş mənim özüm də mənsəbpərəstlərin sırasına
www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
133
133
133
meyilliyəm. Sən kasıbların limon meyvəsi kimi işıqlısan və
yəqin bu problemə başqa tərzdən yanaşırsan.
- Amma mən yalnız kasıbların aşnasıyam. Qoy bütün kişilər
həyatda uğur qazansınlar: axı onlar yalnız bu barədə
düşünürlər. Qadınlar isə başqa məsələ. Onları iki yerə ayırmaq
olar – kasıbların aşnaları və varlıların məşuqələri.
- Yox a, bunu yaman tapmısan!
- Sizsə mütləq qabağa gedəcəksiniz! Bu mənada, kişilərin
aqibətini əvvəlcədən görürəm: öncədən hər şey mənə aydındır
və heç vaxt yanılmıram. Həqiqəti deyirəm: uğur
qazanacağınıza əmin ola bilərsiz.
- Və mən səni atacağam?
- Hökmən!
- Onda mənə yüksəlmək lazım deyil.
- Elə deməyin. Mən həmişə hər bir kişinin uğuruna
sevinmişəm. Hərdən düşünürəm ki, sanki mən xoşbəxtlik
yumurtası qoyulmuş quş yuvasına bənzəyirəm.
- Səfeh-səfeh danışmağı qurtar və ümumiyyətlə, nəzərə al:
mənə sənin uğur qazanmış əvvəlki kişilərin barədəki
xatirələrini dinləmək ləzzət eləmir. Vərdişin isə adlı-sanlı
xanımları o mənada yada salır ki, sən də limondan istifadə
edirsən.
Dostları ilə paylaş: |