Virtual-mədəni turizm
Yüklə 1,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Araşdırmalar Tərcümələr
- Klassik Koreya poeziyası: sico
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 109 109 109 O da məlumdur ki, heç kim bir kimsənin əvəzinə nə düşünür, - əlbəttə, təsirlər, bəhrələnmələr, plagiatlıq hallarını unutmaq olmaz, – nə də yazıb-yaratmır. Əsl yazar ortaya məhz ciddi sənət əsəri qoymaqla tanınır, başqalarından fərqlənir, zamanında seçilir. Füzulinin dövründə qəzəlbazların sayı, şişirtmə olmasın, bəlkə də o böyük söz sənətkarının qələmə aldığı misraların sayını üstələyirdi. Bir ədəbi nəslin nümayəndələri sayılan minlərlə imza sahibindən yalnız on-on beşi ədəbiyyat tariximizdə yada salınırsa, oxucuların, xüsusən də mütəxəssislərin diqqətini cəlb edirsə, onların yazdıqları araşdırmalar predmetinə çevrilirsə, deməli yaradıcılıqda ―coxluq - cəmlik‖ deyil, ―təklik - fərdilik‖ əsas cəhətdir. Peşəkar ədəbiyyat kollektiv əməyin məhsulu ola bilməz: fəqət, ədəbi mühitin zənginliyi, estetik prosesin çoxşaxəliyi lokal toplumun - adını ―ədəbi nəsil‖ qoyaq, fərqi yoxdur – bir qrup intellektual imza sahibinin kulturoloji fəallığı nəticəsində mümkündür. Şeyx Nizami Gəncəvidən sonra dünya və Şərq ədəbiyyatında ―Xəmsə‖ mövzularında məsnəvilər, mənzum romanlar, poemalar yarandı, Nəsiminin fəlsəfi şeiri poetik söz sənətimizdə intellektual poeziya hərəkatına güclü təkan verdi, Füzulidən sonra milli qəzəl çiçəkləndi, M.F.Axundov tərəfindən təməli qoyulmuş dramaturgiyamız zaman ötdükcə www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 110 110 zənginləşdi (bu kimi misalları artırmaq da mümkündür...): nəhəng sənətkarlar dövrünün ədəbi proseslərini, estetik mühitlərini, poetik-texnoloji proseslərini formalaşdırdılar, mürəkkəb ictimai-mədəni siyasətə çevirə bildilər. Əgər Nizami yaradıcılığıyla binövrəsi möhkəmlənməsəydi, onda Azərbaycan tarixində ilk renesans – Şərq intibahı mərhələsi, Nəsimi və Füzuli azadlıqsevər, mübariz ədəbiyyat məhsulları zamanında meydana çıxmasaydı, sivilizasiya gedişatımızda ikinci, özü də əsl milli-etnik İntibah hadisəsi – Avropanın bir hissəsi olduğumuzdan, bizim milli-etnik oyanış-dirçəliş mərhələmiz Qərb intibahıyla, demək olar, eyni vaxta təsadüf edirdi: ana dilimizin dövlət səviyyəsinə qaldırılması, imperiyamızın yaranması, ədəbiyyatımızın milliləşməsi, xəlqiləşməsi, demokratikləşməsi (Nizaminin şahzadə, İskəndər kimi obrazları aşıq poeziyasındakı sadə insanlar, gözəllərlə əvəzlənməsi faktlarını yada salaq), Təbriz miniatür məktəbi çiçəkləndi və s. – baş verməz, Səfəvilərin yaratdığı, Nadir şahın dənizdən okeana qədər uzatdığı imperiyamız, dövlətçilik zirvəmiz olmazdı... Beləcə, ―ədəbi nəsil‖ anlamı ətrafında bir balaca kulturoloji ekskurs edəndə, ona lokal – milli baxımdan deyil, qlobal – planetar, bir qədər də sivilizasiya proseslərinin işığında qısaca nəzər salanda, çox geniş nəticələr əldə edə bilərik. www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 111 111 111 Fəqət, hər şeydən əvvəl unutmamalıyıq ki, əsl şedevr əsərin yaranmasında bu və ya digər səbəblərdən ədəbi mühit, estetik tələblər, mədəni dəyərlər, kulturoloji proseslər, zamanın poetik dəbləri kimi amillərin təsiri böyük olsa da, əsas yaradıcılıq ağırlığı məhz müəllifin, söz adamının istedadının, təxəyyülünün, intellektinin üzərinə düşür... www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 112 112 II Bölüm Araşdırmalar Tərcümələr www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 113 113 113 Klassik Koreya poeziyası: sico Bir xalqın tarixi, indiyəcən qazandıqları uğurların və yaşadığı problemlərinin şifrələri ilk növbədə onun ədəbiyyatında – milli ruhunun daşıyıcısı sayılan bədii-poetik nümunələrində axtarmaq lazımdır. Bu mənada son illər iki dövlət şəklində mövcüd olan qədim Koreya torpağı - dünya ölkələri sırasında özünəməxsüs yüksək mövqey tutan, ―Şərq əjdahala‖rından sayılan, Azərbaycanla iqtisadi-siyasi əlaqələrin inkişafına görə fərqlənən Cənubi Koreya, eləcə də onun rəqib qonşusu sayılan, XX əsrdə parçalanaraq ayrıca sosialist dövlət kimi formalaşan Şimali Koreyadır. Koreya iki yerə parçalanmış Azərbaycana oxşar tarixi olan qədim Uzaq Şərq ölkəsidir: tarixən böyük imperiyaların maraq dairəsində olması onun bütün varlığına, eləcə də ədəbiyyatına, mədəniyyətinə, incəsənətinə, dininə, ən əsası da insanına nüfuz edib. İndiyəcən də iki tərəfə - Cənubi və Şimali Koreyaya bölünən, müxtəlif inkişaf yolunu keçən bu maraqlı ölkəni və koreyalıları birləşdirən yeganə nöqtə vahid dili, eyni zamanda, ədəbiyyatı, poeziyasıdır... Azərbaycanda bu ölkəylə əlaqədar kimdən maraqlansan, yaşlı adamlar daha çox sosialist - Şimali Koreyanı xatırlayar; Yüklə 1,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|