Virtual-mədəni turizm
Yüklə 1,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 97 97 97 yaşayanların psixoloji problemləri cəmiyyətə daşınma halları da artır, cinayət faktlarının çoxu məhz onlardan qaynaqlanır. Azərbaycanda çox vaxt gənclər ata, ana məsləhəti ilə evlənirlər və onların psixoloji cəhətdən bir-birlərinə uyğunluğu nəzərə alınmır. Son araşdırmalar göstərir ki, ənənəvi ailə modelində qadın və kişi arasındakı sevgi münasibətləri üç ildən artıq davam etmir. Daha sonra ya uşaqlarla bağlı maraqlar və yaxud ailəni qorumaqla əlaqədar milli-mental dəyərlər ailəni möhkəmlədir, boşanmaların qarşısını alır. Ailədə tərəflər arasında məlhəm - intim münasibətlərə bütün dünyada önəmli məsələ kimi baxılır. İki fərdin arasındakı ülvi münasibətlərin möhkəmlənməsindəki bu münasibətlər üç ildən sonra ya azalır, ya da adiləşir. Eyni zamanda ailə modelinin möhkəm qalmasında bir çox dəyərlərin yaşamasının və ictimai qınağın önəmli rolu var. Ailə münasibətlərində əsas amillərdən biri də iqtisadi məsələ, birgəyaşarlığın maddi-sosial təminatıdır. Boşanmalarla bağlı statistik məlumatları diqqətlə nəzərdən keçirəndə, məlum olur ki, yaranmış və sonradan dağılmış ailələrə əsasən iqtisadi çətinliklər problem yaradır. Ən qəribəsi budur ki, pulun həm az, həm də çox olması dağılan ailələrə önəmli mənfi təsir göstərir. Pul az olanda, kişi qadın arasında münasibət kəskinləşir və bu da boşanmaya aparıb çıxarır. Yaxud ailəsini www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 98 98 yüksək səviyyədə dolandıra bilməyən kişi məcburən Rusiyaya və ya digər xarici ölkələrə işləməyə gedir. Boşanmaların başqa bir səbəbi isə qadının ailədə söz sahibi olmağa çalışmasıdır. İşgüzar qadın karyera qurur və iqtisadi cəhətdən müstəqil olan kimi öz fikirlərini diqtə etməyə başlayır ki, bu da ailənin dağılmasına aparıb çıxarır. Axı əsrlər boyu formalaşan milli mentalitetimizə görə ailədə əsas söz sahibi kişidir. Sadalanan problemlərin qarşısını, əlbəttə, dünyanın ən qabaqcıl sivil cəmiyyətlərində olan ailə modellərini götürüb müqayisəsini aparmaq, onları milli-tarixi dəyərlər süzgəcindən keçirmək və Azərbaycan üçün optimal ailə formalarını yaradıb, ortaya qoymaqla ala bilərik. Amma bunun üçün ailə ilə bağlı ciddi tədqiqat institutlar yaradılmalı, araşdırmalar aparmalı, onların elmi-praktik nəticələri real həyatda tətbiq olunmalıdır. Bizdə ailəyə elmi yanaşma çox zəifdir, dünyanın hər yerində ailə psixoloqları deyilən böyük bir mütəxəssislər ordusundan ibarət sistem işləyir. ABŞ, Rusiya və digər ölkələri nümunə göstərmək olar. Bu ölkələrdə məktəb psixoloqundan tutmuş ailə psixoanalitikinə qədər fərqli mütəxəssislər var. Əlbəttə, ailə modelinin möhkəmlənməsində bu ixtisaslaşmış mütəxəssislər böyük rol oynayır. Bizdə isə tamam başqa www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 99 99 99 ictimai ailə münasibətləri mövcuddur: çox vaxt görürük ki, ailə daxilində ciddi problemlər yaşanır. Bu zaman tərəflər ortaya çıxan məsələləri mütəxəssislərlə araşdırmaq, həll etmək əvəzinə, ata-anaya, qayınana-qayınataya, qohumlara – yaşlı nəslin nümayəndələrinə üz tuturlar. Əslində belə problemlər olanda psixoloq və psixoanalitikə müraciət etmək daha məntiqlidir. Onlar ailənin qorunması ilə bağlı müəyyən bilgilər verə bilərlər. Bu mənada ənənəvi ailə modelini inkişaf etdirməyin və bu ənənələrinin yaşadılması vacibdir. Nə qədər qəribə görünsə də, xaricdə yaşayan, hər iki tərəf azərbaycanlıdan ibarət ailələrdə milli adət-ənənələr və klassik ailə modeli daha çox qorunur, nəinki müasir dövrdə Azərbaycanın özündə yaşayan insanlar arasında. İctimai düşüncəmizə təsir edən əsas amillərdən biri də elektron KİV, İnternet, sosial şəbəkələrdir. Telekanalların çoxunda ailə qurulması, eləcə də nikahın dağılmasıyla bağlı müxtəlif verilişlər yayımlanır. İnternetdəki tanışlıq saytlarında, sosial şəbəkələrdə insanlar bir-birlərilə tanış olub ailə qururlar. Əlbəttə, onlar yüz faiz xoşbəxt olmurlar. Real həyatda olduğu kimi, virtual və digər formalarda ailə quran insanlar arasında da müəyyən problemlər yaşanır. Yeni texnologiyaların tətbiqinin tərəfdarı olsaq da, unutmamalıyıq ki, biz azərbaycanlıyıq və öz dəyərlərimiz var. Ən yeni www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 100 100 texnologiyalar insanlara xoşbəxtlik verməklə bərabər, onlara böyük bədbəxtliklər də gətirə bilər. Bunun da artıq bir çox işartılarını görürük. Bu gün, zamanın diqtələrini də nəzərə almaqla, Azərbaycanda yeni, bir qədər də modern ailə modellərinin hazırlanmasına ehtiyac duyulur. Azərbaycanın çağdaş ailə modeli millət olaraq bizim qiymətli mənəvi dəyərlərimizdən birinə çevrilməlidir. Elə bir mənəvi dəyər ki, bunu bütün dünyada təbliğ etmək lazımdır və bunu əcnəbilər də etiraf edirlər. XXI əsrdə dünyada, həm də bizim yaşadığımız cəmiyyətdə elə proseslər gedir ki, mənəvi problemlər sanki arxa plana keçib, əksinə maddi tələbatlar önə çıxıb. Xoşagəlməz hal budur ki, maddi tərəflərə üstünlük verdiyimiz halda, mənəvi dəyərlərimiz güclü təzyiqə məruz qalır, televiziya kanalları, yaxud İnternetin, sosial şəbəkələri mənfi təsirilə bu dəyərlərdə sürətli aşınma baş verir. Məhz bunların qarşısını almaqdan ötrü ən qiymətli ailə dəyərlərimizi dirçəltməli, zamana uyğun olmayan bəzi cəhətlərini islah etməliyik. Bu mənada ictimai müzakirələrə, mütəxəssislərin rəyinə, tanınmış yazıçı, alim, ziyalı və düşüncə adamlarının elmi- təcrübi mülahizələrinə böyük ehtiyac duyulur... Yüklə 1,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|