Virtual-mədəni turizm
Yüklə 1,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 81 81 81 lazım deyil. Hazırda dünyadakı innovativ-intellektual proseslərə cavab verən işlər görülüb, Azərbaycanın klassik və müasir ədəbiyyatının ən dəyərli nümunələrini elektron kitabxanalarımızda yerləşdirmişik. Sual oluna bilər: bəs bu elektronlaşma ənənəvi ədəbiyyata – kağız kitabın inkişafına mane olmurmu?! İndi kifayət qədər elektron kitabxananı özündə ehtiva edən İnternet texnologiyaları çıxıb. Onlardan rahatca kitabları oxumaq mümkündür. Azərbaycanda olan elektron kitablarla kağız kitabları müqayisə etsək, ənənəvi nəşrlərin get-gedə zəiflədiyini, satışının və istifadəçisinin azaldığının şahidi oluruq. Əksinə, yeni nəsil, gənclər və cavanlar daha çox elektron daşıyıcılardan yararlanır, ağıllı cihazlardan - e-kitab, smartfon, planşet, kompyuterlərdən mətnlər oxumağa üstünlük verirlər. Vaxtilə əlyazmadan mexaniki nəşr olunan kağız kitaba keçid nə qədər zərüri idisə, indi də elektron kitab, İKT yayımlarına öyrəşmək bir o qədər gərəklidir. Elektron kitabın və İnternetdəki virtual kitabxanaların üstünlüyü həm də ondadır ki, istədiyin sayda kitabı anındaca əldə etmək imkanını bizlərə verir. Bu isə sürət əsrinin ən önəmli tələblərinə cavab verən amildir. saxlamaq imkanın olur. Amma əksinə, ənənəvi nəşrlərə diqqət ayıraq: iki otaqlı evdə min kitabı saxlamaq www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 82 82 qeyri-mümkündür, üstəlik də kağız çap məhsullarının qiymətinin baha olması, tirajının məhdudluğu, satış və yayım imkanlarının daralmasını da bura əlavə etsək, məsələ bir az da qəlizləşir. İndi zəmanə mobillik, İK texnologiyalarından baş açmaq, elektron yazı və e-oxu bacarıqlarını inkişaf etdirmək kimi kreativliyi-innovativliyi tələb edir. Biz axırıncı dəfə nə zaman kağız məktub yazmışıq? Bütün günü ―sms‖lə və sosial şəbəkələrdə yazışmaqla, kompyuter avadanlıqlarından e- oxumaqla məşğuluqsa, bir yandan da kağız kitabların qiyməti bahadır. Elektron kitabxanalar bizim üçün müasir dövrdə qaçılmaz bir fürsətdir. İstənilən halda kağız, ya elektron kitab problemi istifadəçilərin zövq və vərdişiylə bağlı bir məsələ olduğundan hələlik onların paralel inkişafına ehtiyac duyulur. Bir də unutmayaq, söhbət ənənəvi və elektron kitabın mətnindən edeyil, formasından gedir... P.S. ABŞ-dakı beyin mərkəzlərinin apardığı tədqiqatlara və araşdırmalara görə yaxın 4-5 ildə istənilən kağız və çap məhsulu öz yerini elektron daşıyıcılarına verəcək: hazır olun buna. www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 83 83 83 Kreativ inkişaf, yaxud muzeylərə gedirikmi İnkişaf etmiş Qərb ölkələrində insanlar xalqın maddi durumunun (iqtisadiyyat, yaşam üçün çoxsaylı tələbat və s.) yüksəlməsilə yanaşı, əksər fərdlərin mənəvi, estetik, intellektual zənginliyinə xüsusi önəm verirlər ki, cəmiyyət mədəni cəhətdən daha da inkişaf etsin, maddiyyatla bərabər, mənəviyyat da tərəqqiyə yönəlsin. Sirr deyil ki, cəmiyyətin, insanların mənəvi aləmini zənginləşdirmək üçün ədəbiyyat, kitab, musiqi, teatr, kino, təsviri sənət, balet, opera, bir sözlə, yaradıcı sənətin müxtəlif sahələrilə bərabər, fərqli funksiyalı muzeylər mədəni şəxsin formalaşmasına kömək edən ən önəmli vasitələrdən sayılır. Bəs bizim cəmiyyət və Azərbaycan insanı bu kreativ vasitələrdən lazımınca istifadə edirmi: məsələn, il ərzində nə qədər insan muzeyləri ziyarət edir, kinoya, baletə, teatra, kitabxanaya gedir?! Dünyada, inkişaf etmiş cəmiyyətlərdə insanlar yalnız maddi sərvətlərlə maraqlanmır, eyni zamanda mənəvi zənginliklərlə də məşğul olmağı xoşlayırlar. Tarixə nəzər saldıqda görürük ki, insanlar ədəbiyyat, incəsənət, musiqi və digər sahələrlə daha çox ciddi məşğul olublar. Aqillər fikirləşiblər ki, www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 84 84 cəmiyyətin ayrı-ayrı təbəqələrini mədəniyyət vasitəsilə sivilləşdirmək, tərbiyələndirmək mümkündürsə, niyə də bu sahələr zənginləşdirilməsin? Daha sonralar insanlar yaranmış olan qeyri-maddi – sözlə musiqi sənəti nümunələri və maddi - incəsənət, mədəniyyət əsərlərini gələcək nəsillərə çatdırmaq haqqında düşünüblər. Ona görə də vaxtilə sivilizasiya - bəşəriyyət tarixində ilkin muzeylərin təməli qoyulub. Muzey mədəniyyəti əksər Avropa ölkəsində, xüsusən də maarifçilik və romantizm dövründə daha çox inkişaf edib. Orta əsrlərdən başlayaraq, - indiki anlamda, - artıq ilk muzeylər yaranmağa, formalaşmağa başlanmışdı: kralların, varlıların saraylarında fəaliyyət göstərən bu tipli estetik saxlanğıcların tarixçəsi isə sözsüz, qədim Yunanıstan, Roma, Şərq ölkələrinə gedib çıxır. Yaxın Şərq ölkələri, Hindistan, Misir, Çin kimi fərqli sivilizasiyalar tarixində isə saray xəzinələri, məscidlər, məbədlər, dini ocaqlar həm də muzey funksiyasını daşıyıblar. Bunlar cəmiyyətin geniş təbəqələri üçün həmişə açıq olmasa da, öz kreativ missiyasını yerinə yetiriblər: tarixin müxtəlif çağlarının əyani şahidi kimi. Axı bizə də maraqlıdır ki, keçmişdə bizim babalarımız hansı işlərlə məşğul olub? Tanınmış incəsənət, ədəbiyyat, elm adamlarının taleyi, onların keçdiyi həyat yolu necə olub? Bunları muzeylərdəki çoxsaylı eksponat, eləcə də digər Yüklə 1,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|