www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
73
73
73
üzü \görmüş «Sostradanie» («Həmdərd») sənədli-publisistik
əsəri bu sözlərlə başlayır. Ötən yüzilliyin son illərində
respublikamızda baş vermiş ictimai-siyasi proseslər,
Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi, Qarabağ müharibəsi, bir
milyondan çox qaçqın və didərginlərimiz barədə ölkəmizdə
çoxlu sayda kitablar buraxılsa da, əcnəbi müəllifin tarixi fakt
və sənədlərlə zəngin olan bu əsəri əsl həqiqəti dünya
ictimaiyyətinə çatdırmaq üçün əlimizdə qiymətli mənbədir.
Kitab 1993-cü il oktyabrın 10-da ümummilli liderimiz o
zamankı ölkə Prezidenti Heydər Əliyevin andiçmə
mərasimində söylədiyi çıxışı ilə açılır.
Müəllifin qısa ön sözündə vurğulanır: «Jurnallistik, əsl
həqiqətdə, xüsusi peşədir və biz ancaq Tanrı qarşısında cavab
verməliyik». Yalnız rastlaşdığı hadisələri, şahidlərin
söylədiyi, sənədlərlə təsdiqlənən həqiqətləri yazmağı qərara
aldığını yazan müəllif iki hissəyə ayırdığı kitabının əvvəlində
Azərbaycana nə üçün gəldiyini göstərir. Keçən əsrin 90-cı
illərindən etibarən Latviya mətbuatında Azərbaycana qarşı
birtərəfli, qərəzli yazıların getməsinə etiraz əlaməti olaraq
respublikamıza səfər etməsindən, Qarabağ münaqişəsi
haqqında əsl həqiqətləri öyrənib dünyaya çatdırılmasından
yazan T.Çaladze ikinci hissədə bir çox elmi məxəz və
ədəbiyyatlardan bəhrələnərək regional münaqişənin tarixinə
www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
74
74
diqqətlə nəzər salır. Döyüşçü-jurnalist, qəzet materialları,
müharibə qurbanlarının aqibətini əks etdirən faktları
göstərməklə, özünəməxsus üslubda, maraqlı bir sənədli-
publisistik əsəri oxucularına təqdim edir.
Müəllifin döyüşçü dostlarının şəkilləri də verilmiş kitabda
vaxtilə respublikamızın və Rusiya Federasiyasının dövri
mətbuatında dərc olunmuş məlumatlara da nəzər salınır. 1990-
cı ilin qanlı 20 Yanvar hadisələrinin qurbanları barədə geniş
söhbət açılır, o dövrlərdə sovet ordusunun vəhşiliklərinin canlı
şahidləri olmuş insanların dediklərini ürəkağrısı kimi verir.
Bir sıra kiçik yanlışlaqlara baxmayaraq, Tatyana Çaladzenin
bu dəyərli əsərini yüksək qiymətləndirir və gələcəkdə də bu
istiqamətdə apardığı axtarışların bəhrəsi kimi yeni-yeni
əsərləri ilə oxucuların görüşünə gələcəyinə inanmaq istərdik.
Baltikyanı respublikada – Latviyada yaşamış, vaxtilə
Azərbaycana gəlmiş və Qarabağ müharibəsində iştirak edərək
yaralanmış Tatyana Çaladze bir zamanlar Latviya Xalq
Cəbhəsinin fəal üzvü kimi ölkəmiz barədə həqiqətləri,
həmçinin ermənilərin Qarabağla bağlı tarixi özlərinə sərfəli
şəkildə saxtalaşdırmalarına qarşı kəskin məqalələr yazmışdır.
Ölkəmizin hələ indi də informasiya blokadasında olduğunu
xatırlasaq, əcnəbi müəllifin qələmə aldığı kitabın əhəmiyyətli
bir mənbə olduğunu nəzərə alsaq, belə müəlliflərə dövlətimiz
www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
75
75
75
və xalqımız tərəfindən mənəvi-maddi dayaq çox vacibdir. Bu
kitabı lazım gəlsə, Avropa Şurasının tədbirlərində iştirakçılara
paylamaqla düşmənlərimizin xaricdəki güclü diasporalarının
köməyi ilə ölkəmiz ətrafında qurduqları süni informasiya
blokadasının dağıtmaq mümkündür.
Bu cür kitabların yeniyetmə və gənclərimizin vətənpərvərlik
ruhunda tərbiyəsindəki müsbət əhəmiyyətini qeyd etmək
yerinə düşərdi. «Həmdərd» kitabının üstün cəhətlərini
sadalayan zaman bildirmək yerinə düşər ki, respublikamızdan
uzaqda yaşamış əcnəbi yazarın tarixi fakt və sənədlərlə zəngin
olan əsəri ilə dünya ictimaiyyətinə ölkəmiz barədə həqiqətləri,
xalqımızın başına gətirilən müsibətləri, həmçinin Ermənistan-
Azərbaycan münaqişəsi barədə dolğun, düzgün məlumatları
çatdırması gənc nəslə də bir örnək olmalıdır.
«Mənim qəlbim erməni variantını qəbul etmirdi…» - deyə
yazan müəllifin məlum hadisələrin iştirakçısı – canlı şahidi
kimi araya-ərsəyə gətirdiyi bu kitabı rus və erməni
mətbuatının yaydığı, əsl həqiqətləri təhrif edən yalan
informayalara qarşı yaxşı bir intellektual mübarizə vasitəsidir.
Qeyd etmək yerinə düşərdi ki, çox vaxt dərdlərimizi yerli
KİV-də işıqlandırmaqla özümüzə təsəlli veririk və əsl həqiqəti
xaricdə, əcnəbi dillərlə yazmağın vacibliyini unuduruq. Bu cür
www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
76
76
kitablar yazmağın, aparıcı dillərə sevirərək yaymağın həm
dünya ictimaiyyəti, həm də özümüz üçün çox önəmi var.
Aydın məsələdir ki, indiki qloballaşma dövründə
Pribaltikadan gəlmiş, millətcə latış olan, gürcü soyadını
daşıyan, rusca Ermənistan – Azərbaycan münaqişəsindən
yazan müəllifə Avropada daha çox inanarlar. Altı ay Bərdə
rayonundakı qaçqın düşərgəsində yaşamış Tatyana Çaladze bu
müddət ərzində «Üçüncü minilliyin soyqırımı salnaməsi» adlı
layihə üzərində işləyib. Kitabının ikinci hissəsini yazmaqla
yanaşı, bədənində güllə yarası gəzdirən qaçqın uşaqlarının
azərbaycanlılara qarşı əsl soyqırımın aparılması faktını
təsdiqləyən canlı sübut olduğunu görür. Qaçqınların başına
gətirilən müsibətləri sübutu kimi sənədlər toplayan Tatyana
Çaladze Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinə ermənilərin
vəhşilikləri ilə bağlı müraciətlər edir. Müəllif kitabının ikinci
hissəsi ilə sanki Azərbaycan xalqına qarşı apardıqları siyasətə
– mənəvi, maddi və psixoloji zərbələrə görə əvvəl-axır
ermənilərin – düşmənlərimizin cavab verəcəyini göstərmək
istəyir.
Fikrimizcə, Tatyana xanımın gördüyü bu işlər, yazdığı
kitablar ermənilərin yalançı təbliğatına qarşı əsl intellektual-
hüquqi cavabdır…
Dostları ilə paylaş: |