Virtual-mədəni turizm
Yüklə 1,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 33 33 33 ÷îõëàðû êèìè, Ñÿëèì ìöÿëëèì äÿ ùÿéÿòéàíû ñàùÿñèíäÿ ãàðüûäàëû ÿêìèøäè. Áèð äÿôÿ Ñÿëèì ìöÿëëèì áèçèì ñèíèô óøàãëàðûíû ùÿéÿòèíÿ èøëÿìÿéÿ àïàðäû. Éåðè ýÿëìèøêÿí, ìÿíèì àòàì Èêèíúè Äöíéà ìöùàðèáÿñèíèí èøòèðàê÷ûñû êèìè ÷îõ òàíûíìûø áèð àäàì èäè. Áó ôàêò èñÿ ìÿíèì ìöòàëèÿéÿ îëàí ìàðàüûìû øèääÿòëÿíäèðìèøäè: áåëÿ òàíûíìûø àäàìûí îüëó îõóìàëû, ñàâàäëû îëìàëû èäè. Íÿ èñÿ, Ñÿëèì ìöÿëëèì áöòöí óøàãëàðû èøëÿòñÿ äÿ, ìÿíÿ ùå÷ íÿ òàïøûðìàäû. Ñÿáÿáèíè ñîðóøàíäà, ÿëèíäÿêè áèð êèòàáû ìÿíÿ óçàäûá ãàéûòäû êè, àë, áóíó äèããÿòëÿ îõó. Ëàòûí ãðàôèêàñû èëÿ íÿøð îëóíìóø ãàëûí áèð êèòàá èäè. Ñòèâåíñîíóí “Äÿôèíÿëÿð àäàñû” ðîìàíûíû ñÿùÿð Ñÿëèì ìöÿëëèìÿ ãàéòàðàíäà îíà ãÿðèáÿ ýÿëäè: “Íèéÿ ãàéòàðûðñàí?” Úàâàá âåðäèì êè, îõóéóá áàøà ÷àòäûðìûøàì. Î ìÿíÿ Ïóøêèíèí “Êàïèòàí ãûçû” àäëû íÿñð òîïëóñóíó áàüûøëàäû. Áåëÿëèêëÿ, ìÿíèì ÿäÿáèééàòà îëàí ùÿâÿñèì áþéöê ìàðàüà, ñîíðà èñÿ ýöúëö ìÿùÿááÿòÿ ÷åâðèëäè...” Əslində bayaq qeyd etdimiz “Àíàäèë þòÿí éåðäÿ” î÷åðêi gələcək yazıçının mətbuatda èøûã öçö ýþðìöø èëê ÿñÿðè äåéèëdi. Tÿäãèãàò÷û, yeri gəlmişkən, həm də Muğannanın qızı Ñåâèíú Ìóüàííà sənətkarın àðõèâènäÿ èøëÿéÿí çàìàí ìàðàãëû áèð ôàêòı üzə çıxarıb. Ñîíðàëàð dəqiqləşdirilib ki, İsa Hüseynovun ùÿëÿ 1947-úè èëäÿ “Àðõ” àäëû èëê ùåêàéÿsi qəzetdə èøûã öçö ýþðöá... İsà ìöÿëëèì î ìàðàãëû ùàäèñÿíè òÿôñèëàòû èëÿ xatırlayırdı. O www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 34 34 vaxtlar “Àçÿðáàéúàí ýÿíúëÿðè” ãÿçåòèíäÿ ùåêàéÿ ìöñàáèãÿñè êå÷èðèëèðäè. Gənc yazıçı da “Àðõ” àäëû ùåêàéÿsini î mötəbər sənət ìöñàáèãÿsinÿ ýþíäÿðèr. Həmin zamanlar İsa Hüseynov Àçÿðáàéúàí Dövlət Òèáá İnstitutunun áèðèíúè êóðñóíó éàðûì÷ûã áóðàõûá àðòûã óíèâåðñèòåòèí ôèëîëîýèéà ôàêöëòÿñèíÿ äàõèë îëìóøäó. Ìöíñèôëÿð ùåéÿòèíèí ñÿäðè, õàëã éàçû÷ûñû ßëè Âÿëèéåâ onun îõóäóüó óíèâåðñèòåòÿ ‟ ÿäÿáèééàò äÿðíÿéèíèí ðÿùáÿðè ïðîôåññîð Úÿôÿð Õÿíäàíà çÿíý açmış, tələbə-yazarı ãÿçåòèí ðåäàêñèéàñûíà ÷àüûðtdırìûøäû. Tanınmış nasir ona: “Òÿáðèê ådirÿì, müsabiqəyə yolladığın ùåêàéÿí áÿéÿíèëèá. Ýåò êàññàäàí ìöêàôàòûíû àë!” ‟ äåéÿíäÿ İsa Hüseynov ùÿì ñåâèídi, ùÿì äÿ òÿÿúúöáëÿíäè. Ùåêàéÿíèí èêèíúè âàðèàíòûíû éàçìàüû ondan òÿëÿá åòäèêäÿ isə yaman øöáùÿlənmişdi. Ovaxtkı “êîíôëèêòñèç” ÿäÿáèééàòûyla ùå÷ äöç ýÿëìÿéÿí, þëöìëÿ, áÿäáèíëèêëÿ ãóðòàðàí ùåêàéÿíèí áÿéÿíèëìÿéèíÿ ùåéðÿòëÿíÿ-ùåéðÿòëÿíÿ ÿëëè ìàíàòëûã ãîíîðàðûìû àëan gənc yazıçı òÿëÿáÿ éîëäàøëàðûìà ïèâÿ ãîíàãëûüû âåðìişdi. Daha sonar yîíóëóá, èõòèñàð îëóíìóø, ÿúàèá øÿêëÿ ñàëûíìûø „ özgələşmiş “Àðõ” hekayəsini áÿëêÿ äÿ áóíà ýþðÿ óíóòìóøäó İsa müəllim… Öz yerlisi sayılan o dövrön òàíûíìûø éàçû÷ûsı Ìåùäè Ùöñåéíëÿ tanışlığı isə gənc istedadın sonrakı yaradıcılıq inkişafına xüsusi təsiri oldu. “Àíàäèë þòÿí éåðäÿ” î÷åðêè “Èíãèëàá âÿ ìÿäÿíèééÿò” ‟ èíäèêè “Àçÿðáàéúàí” æóðíàëûíäà www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 35 35 35 èøûã öçö ýþðÿíäÿí ñîíðà áàø ðåäàêòîð Ìåùäè Ùöñåéí onu éàíûíà ÷àüûðûá ùåéðÿòëÿnmişdi: “Ñÿíè òÿíáåù åëÿéÿúÿì. Î÷åðêè íèéÿ þç àòàíäàí éàçìûñàí?!” Dilli-dilavərli cavan kimi o dəqiqə qayıtmışdı êè: “Ìåùäè ìöÿëëèì, ÷öíêè àòàìû éàõøû òàíûéûðàì!” Onun bu sözlərinə Ìåùäè ãàüà øàããàíàã ÷ÿêmişäè. Ñîíðàëàð onlar hər dəfə ýþðöøÿíäÿ, î ñþùáÿòè éàäà ñàëan tanınmış yazıçı ýöëəðäi. Áó ÿùâàëàò èñÿ î âàõòäàí äèëÿ-àüûçà äöømuşäö... ...İsa Hüseynovun aòàsı ìöùàðèáÿäÿí ãàéûäàíäàí ñîíðà ìÿøùóð Ãàðàéàçû ìåøÿñèíè áÿðïà åòìÿê, Ãàçàõäàí Ýöðúöñòàíà ‟ Ïîéëó êþðïöñöíäÿí áàøëàìûø äöç Òèôëèñÿ ãÿäÿð óçàòìàã ôèêðèíÿ äöøìöøäö. Î âàõòëàð yaradıcı gənc kimi böyük ÿäÿáèééàòëà ýöúëö ìàðàãëàíûð, ÷îõëó ìöòàëèÿ åäèð âÿ ãåéðè-èõòèéàðè éàçìàüà úàí àòûðäû. Óíèâåðñèòåòèí äþðäöíúö êóðñóíäà îõóéàíäà òÿùñèëènè äàâàì åòäèðìÿêäÿí þòðö İsa Hüseynovu Ìîñêâàéà ‟ Ìàêñèì Ãîðêè àäûíà Äöíéà ßäÿáèééàòû Èíñòèòóòóíà ýþíäÿðirëÿð. Î çàìàí ßäÿáèééàò Èíñòèòóòóíóí äèðåêòîðó Azərbaycan éàçû÷ûëàðûíın éàõûí äîñòó, ìÿøùóð òÿíãèä÷è Ïéîòð Ôàòåéåâ èäè. Îíóíëà ýþðöøləri çàìàíû ùàíñû êóðñäà îõóìàã èñòÿäèéènè ñîðóøóá êþìÿéèíè yazıçıdan ÿñèðýÿìÿmişäè. Onlar başqa bir istedadlı şairlə - Íÿáè Õÿçðè èëÿ áèð êóðñäà îõóyurdular. Ìîñêâà èëëÿðèíèí onların, xüsusən də ədib kimi İsa Hüseynovun äöíéàýþðöøöíön ôîðìàëàøìàñûíäà ñÿíÿò, www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri 36 36 áàõûøëàðûnûí çÿíýèíëÿøìÿñèíäÿ õöñóñè òÿñèðè, böyük izləri oldu. İsa Hüseynov o illərdə ùÿòòà “Áèçèì ãûçëàð” àäëû ‟ yazıçının èíäè artıq áÿéÿíìÿäèéè ‟ ïîâåñòènè ðóñúà éàçûá Ìîñêâàäà íÿøð åòäèðìişdi. Ðóñ âÿ äöíéà àëèìëÿðèíèí áÿøÿðèééÿòèí ìÿäÿíèééÿòè, òàðèõè, õöñóñÿí äÿ Øÿðãëÿ áàüëû ÷îõ íàäèð êèòàáëàðû oxuyan, ôÿëñÿôÿíè äÿðèíäÿí þéðÿíən yazıçının qarşısında áåëÿ áèð dilemma vardı: sənətkar kimi ôîðìàëàøìàq üçün Øÿðã, Àçÿðáàéúàí-òöðê ÿäÿáè-åñòåòèê äÿéÿðëÿðèíèí əsas götürməli, éîõñà Àâðîïà-ðóñ êóëòóðîëîæè ÿíÿíÿëÿðèí òÿñèðènə düşməklə millilikdən uzaq, ultraçağdaş əsərlər yaratmalı... Məhz belə bir məqamda ―qızıl ortaq‖ fəlsəfəsi onun karına gəldi: artıq püxtələşməkdə olan yazıçı hÿð èêèñèíèí âÿùäÿòèíäÿí áÿùðÿëÿíìÿyə üstünlük verdi ki, bu da onun sonrakı yaradıcılığında özünün böyük izini buraxmış oldu. Xüsusən də milli ədəbiyyatımız tarixində nisbətən yeni janrlar sayılan avropatipli bədii povest və romanlarında Muğanna dünya söz sənətinin bütün istiqamətlərinin izlərini ustalıqla əks etdirməyi bacardı... İsa Hüseynov geriyə - Áàêûéà ãàéûòäûãäàí ñîíðà yenicə bitirdiyi “Äàí óëäóçó” ïîâåñòènè jurnal redaksiyasına təqdim etsə də, baş redaktor Ìåùäè Ùöñåéí ö÷ äÿôÿ əsəri ýåðè ãàéòàðäû êè, öñòöíäÿ éåíèäÿí èøëÿməli. Ñÿáÿáè ilə Yüklə 1,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|