www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
41
41
41
Çingiz Abdullayev: milli kreativ
brendimiz...
Azərbaycan ədəbi-mədəni ictimaiyyəti, dünyanın hər yerində
yaşayan yüzminlərlə oxucu 7 aprel tarixini xalq yazıçısı,
"Şöhrət" ordenli Çingiz Abdullayevin 55 illik yubileyini
əlamətdar hadisə kimi qeyd edir. Tez-tez təkrarlamağı
xoşladığımız – bir neçə yazımızda xüsusi vurğuladığımız
kimi, dünyaşöhrətli məşhur detektiv ustası özünün çoxsaylı
kitabları, oxunaqlı əsərlərilə dünyaya çıxarılası milli kreativ
sərvətimizə çoxdan çevrilib.
Bəli, indiki inteqrasiya dövrünün dəbdə olan ifadəsiylə
yazsaq, insan kapitalının, intellektual-kulturoloji zəhmətin
payının get-gedə artdığı bir vaxtda, geniş oxucu kütləsinə
ünvanlanmış dəyərli əsərlər yaradan yaradıcı şəxslərimizdən
biri
– qlobal kreativ sənət sahəsində öz yerini
möhkəmləndirən, davamlı olaraq ədəbi məhsullarını xaricə
çıxarda bilən Azərbaycan milli kreativ brendidir, Çingiz
Abdullayev.
Onun
məhsuldar
yaradıcılığı
nəinki
respublikamızda, – boynumuza alaq, son illərə qədər bir neçə
rusdilli romanını çıxmaq şərti ilə, yazıçının əsərləri ölkəmizdə
www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
42
42
mütəmadi işıq üzü görmürdü, yalnız son illər geniş oxucu
auditoriyasına malik istedadlı qələm sahibinin 30-a yaxın
irihəcmli detektiv kitabı müxtəlif nəşriyyatlarımız tərəfindən
təkrar-təkrar nəşr olunub, – eləcə də ölkəmizin hüdudlarından
çox-çox kənarlarda, daha dəqiq, MDB dövlətlərində,
Avropada, Şimali Amerikada, Şərqdə, qardaş Türkiyədə
kifayət qədər tanınır, qələmindən çıxan ədəbi nümunələr
milyon nüsxə tirajla yayılır, satılır.
Prezident İlham Əliyevin sərəncamıyla xalq yazıçısı
Azərbaycanımızın yüksək dövlət mükafatlarından biri ilə -
"Şöhrət" ordeniylə təltif olunanda, ədəbi ictimaiyyətimiz bir
daha əmin oldu ki, istedadın sərhədləri hüdudsuzdu, dünəndə,
bu gün də olmasa, sabah, gələcəkdə fitri peşəkarlığa, bacarığa
malik şəxslər tarix qarşısındakı xidmətlərinə görə əvvəl-axır
dəyərini, qiymətini alırlar. Ədəbiyyat, mədəniyyət, humanitar-
estetik sahələr üzrə aparılan bir çox sosioloji və kulturoloji
sorğuların nəticələri göstərir, Çingiz Abdullayev cəmiyyətdəki
nüfuzuna, mövqeyinə, tutduğu yerinə görə ictimai-mədəni
hadisələrə təsir imkanlarıyla yanaşı, yaratdığı əsərlərilə də
həmyaşıd yazıçılarımızdan xüsusi olaraq fərqlənir.
Müxtəlif nəsil Azərbaycan oxucusu nüfuzlu nasir, ustad
detektiv kimi bu imza sahibinin hər yeni əsərini maraqla
izləyir, kitablarında toxunduğu məsələləri, cəmiyyəti
www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
43
43
43
düşündürən problemləri zamanında ədəbiyyata gətirdiyini
razılıqla qarşılayır, aktual saydığı hər hansı bir mühum sosial-
siyasi prosesi, hadisəni, hərəkəti ictimai polemikaya transfer
etmək baçarığını yüksək dəyərləndirir. Söz yox, Çingiz
Abdullayevin çoxşaxəli, çoxhəcimli yaradıcılığı barədə
ümumiləşdirilmələr, konkret mülahizələrsiz yazmaq qeyri-
mümkündür: nəzərə almaq lazımdır ki, ustad detektivin
irihəcmli əsərlərinin, roman və povestlərinin sayı iki yüzü ötür
və əgər onun qələmindən çıxan hər bir ədəbi nümunə
haqqında ayrıca yazsaq, onların məziyyətlərini oxuculara
çatdırmaq istəsək, cild-cild monoqrafiyalara sığışmayan
filoloji araşdırma aparmaq lazım gələcək...
Milyonların sevimli yazıçısının 55 illik yubiley təbriki əvəzinə
qələmə aldığımız bu yazını yazıçıdan, rəsmi ədəbiyyat
məmurundan çox, – Çingiz müəllimin Azərbaycan Yazıçılar
Birliyinin katibi, milli Pen-klubun prezidenti, MDB ölkələri
Yazıçılar İttifaqları Konfederasiyasının İdarə Heyətinin üzvü
və bu kimi məsul vəzifələrdə çalışdığını bilməyən az-az adam
tapılar, – XX əsrin ziyalılığı ilə İyirmi birinci yüzilliyin
intellektuallığını özündə cəmləyən bir milli qürur timsalı olan
sadə, lakin böyük şəxsiyyət kimi obrazını canlandırmaq
istəsək də, deyəsən, ―ədəbi tərifçilik‖dən sona qədər qurtula
bilmədiyimizdən, qeydlərimiz ənənəvi ―yubileynamə‖ janrının
www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
44
44
tələblərindən kənara çıxmır. Azərbaycan ədəbi mühitində,
həm də cəmiyyətimizin indiki mürəkkəb dövründə çox az-az
adam tapmaq mümkündür ki, Çingiz Abdullayev kimi insani
saflığını, ruhi duruluğunu saxlaya bilsin.
Çingiz Abdullayevin qələm "işlətdiyi" ədəbiyyatın bədii nəsr
qolu, istiqaməti detektiv, bellestrika məhsulları bir çoxlarının
ədəbi ―marağ‖ına uyğun gəlməyə bilər. Fəqət bu da sirr deyil
ki, nəvaxtlarsa uşaqlıq, eləcə də yeniyetməlik çağlarımızda bu
qəbil bədii nümunələri böyük maraq və həvəslə oxumuşuq.
İndilərdə yalnız peşəmizlə əlaqədar, ədəbi tənqidçi, daha çox
isə kulturoloq kimi bu maraqlı ədəbiyyat nümunələrini,
xüsusən də sevimli yazıçımızın sayı yüzlərlə ölçülən
kitablarıyla yaxından tanış oluruq. Ədəbi zövq məsələsində
mübahisələrin məntiqsizliyini yada salıb, bir məsələni də
xüsusi vurğulamaq istəyirəm: real həyatla daha çox
yaxınlığıyla seçilən, bir sıra hallarda müəllifdən futuroloji
bilgilər, analitik təfəkkür, intellektual hazırlıq, müxtəlif
biliklərə eyni səviyyədə yiyələnmək, cəmiyyətdə baş
verənlərlə yaxından, davamlı tanışlıq tələb edən detektiv
ədəbiyyat, eləcə də onun ən çox oxunan janrları sayılan siyasi,
tarixi, xəfiyyə, eləcə də polis detektivləri yaratmağın çətinliyi
göz qabağındadır. Çingiz Abdullayev hələ gənc yaşlarından öz
çiyinlərini bu ağır ədəbi yükün altına verib: Qərb, eləcə də rus
Dostları ilə paylaş: |