yetkazadi.
2. Qonning transport (tashuvchanlik) funksiyasi. Me`daichaklarda
hazm bo'lgan oziq moddalar qon va limfatomirlariga so'rilib, qon orqali
hujayralarga yetkaziladi. Hujayralarda moddalar almashinuvi natijasida hosil
bo'lgan qoldiq (zaharli) moddalarni ayirish organlariga yetkazib beradi.
3. Qon barcha to'qima va organlar funksiyasining gumorol yo'l bilan
boshqarilishida ishtirok etadi. Endokrin bezlarda sintez qilingan moddalar
qonga o'tib, u orqali to'qima va organlarga yetkaziladi.
4. Qonning himoya funksiyasi. Organizmga kirgan zaharli moddalar va
mikroblar qon tarkibidagi leykositlar tomonidan yutib, parchalab, eritib
yuboriladi. Bundan tashqari qon zardobtda oqsil zarrachalar (antitelalar)
bo'lib, ular mikroblarni bir-biriga yopishtirib, eritib yuboradi.
5. Qon tana haroratining nisbiy doimiyligini saqlashda ishtirok etadi.
Qonning uzluksiz harakati orqali moddalar almashinuvi natijasida hosil bo'lgan
issiqlik energiyasi tananing barcha qismlariga tarqalib, ulardagi harorat
doimiyligini ta'minaydi.
Organizmning ichki muhiti
.
Qon organizm ichki muhitining bir qismi
hisoblanadi. Organizmning ichki muhitga hujayra ichidagi va hujayra
tashqarisidagi suyuqliklar kiradi. Hujayra tashqarisidagi suyuqliklar o'z
navbatida hujayralararo (to'qima suyuqligi), va tomirlar ichidagi (qon, limfa)
suyuqliklarga bo'linadi. Organizm ichki muhiti, ya'ni yuqoridagi
suyuqliklarning miqdori, kimyoviy tarkib, osmotik bosimi va barcha fizik-
kimyoviy hususiyatlari nisbiy doimiydir. Bu nisbiy doimiylik gomeostaz deb
ataladi.
MODUL-8
QONNING TUZILISHI, FUNKTSIYALARI VA YOSHGA OID
XUSUSIYATLARI
|
