Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi nizami adina əDƏBİyyat institutu
Yüklə 4,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Vaqif Yusifli filologiya elmləri doktoru
- Bədirxan Əhmədov
- 122 -
mövzusu – şah problemi Mirzə Cəlil yaradıcılığı olsa da, ədəbiyyat tarixinin bütün dövrlərini və inkişaf mərhələlərini əhatə edən tədqiqat əsərləri var- dır. Təfsilata varmadan deyə bilərəm ki, İsa Həbibbəylinin bütün əsərlərini yan-yana sıraya düzsək, «Azərbaycan ədəbiyyat tarixi: klassik və müasir dövr» adlı çox sanballı bir ədəbiyyat tarixi dərsliyinin ərsəyə gəldiyini görərik... Mən özünəməxsusluq deyilən anlayışı İsa Həbibbəyliyə də şamil edə bilərəm. O, bir insan kimi də yalnız özünə bənzəyir. Ancaq bu özünəməxsusluqda bizim biyət etdiyimiz, sənəti qarşısında baş əydiyimiz böyük ustadların da cizgilərini görürəm. Vaqif Yusifli filologiya elmləri doktoru - 123 - Akademik İsa Həbibbəyli bu gün ədəbi, ictimai, kulturoloji fikrimizin görkəmli nümayəndəsi kimi yalnız adlı-sanlı titul, vəzifə daşımır, həm də bu mühiti hərəkətə gətirən və idarə edən bir rəhbər olaraq son dərəcə məsuliyyətli bir missiyanı uğurla həyata keçirir. Ancaq o, buna qədər böyük bir yol keçib gəlmişdir; istənilən adamın ona məxsus olmasına ikiəlli razılaşdığı bir tərcümeyi-hala sahibdir və bu ömürlüyünün ən yaxşı səhifələrini mənim fikrimcə, onu bu zirvəyə daşıyan zəhməti, intellekti, daim ürəyində gəzdirdiyi xalq və vətən sevgisi, nəzəri və praktik düşüncəni məharətlə uzlaşdırması, təşkilatçılığı, sadəliyi, işgüzarlığı və hələ nə qədər oxuya bilmədiyim daxili imkanları, mənəvi- əxlaqi keyfiyyətləri təşkil edir. Belə ki, bir ədəbiyyatşünas alimin sadə, səmimi və son dərəcə təvazökarcasına yaşadığı bir ömürdə reallaşması çox çətin olanları həyata keçirməyə müvəffəq olması ondan fövqəladə keyfiyyətlər tələb edir. O, indiki zamanda ədəbiyyatşünaslıqda və ondan kənarda qazandığı bütün nüfuzu, vəzifə və yüksəlişi özünü həsr etdiyi ədəbiyyatşünaslıq elmi ilə yanaşı, həm də bitib-tükənmək bilməyən enerjisinə, sadəliyinə, elmi, ictimai təfəkkürünə borcludur, desək, qətiyyən yanılmarıq. Doğrudan da, Firudin bəy Köçərlidən başlayan peşəkar ədəbiyyatşünaslığımızın hələ elə bir mərhələsi olmamışdır ki, ədəbiyyatşünaslıq bu qədər önə çıxmış olsun, nümayəndəsi cəmiyyət sferasında bütün təbəqələrinin tanıdığı və hörmət etdiyi şəxsə çevrilsin.... F.Köçərli, H.Araslı, F.Qasımzadə, Ə.Sultanlı, C.Xəndan, Ş.Qurbanov, Ə.Şərif, A.Za- manov, M.Arif, M.C.Cəfərov, Ə.Mirəhmədov, K.Talıbzadə, Y.Qarayev, B.Nəbiyev kimi ədəbiyyat- şünaslıq elminin nüfuzu ilə cəmiyyətdə özünü təsdiq etmiş, müxtəlif sahələrdə müəyyən mövqe tut- muşlar. Lakin heç bir vəchlə hələ indiyə kimi ədəbiyyatşünaslıq elminin hansısa bir nümayəndəsi İsa Həbibbəyli kimi ədəbi, elmi, siyasi, mədəni, kulturoloji olimpin zirvəsini mövcud statusda fəth edə bilməmişdir. Bu fakt həm də ümumən peşəkar ədəbiyyatşünaslığımızın bir əsrlik keçdiyi yolun məntiqi nəticəsi olaraq diqqəti cəlb edir. Ədəbiyyatşünaslığımızın çağdaş mərhələyə gəlib çıxmasında, onun yüksəlişində, heç şübhəsiz, akademik İsa Həbibbəylinin 70-ci illərdən başlayan tənqidçi, ədəbiyyatşünas, mətnşünas, nəzəriyyəçi və tənqidçi fəaliyyətinin fasiləsiz hərəkəti, bir məqsədə doğru irəliləməsi başlıca yer tutur... O, hər şeydən əvvəl, bir ədəbiyyatşünas, ədəbiyyat tarixçisi, nəzəriyyəçi, publisist, tənqidçi və komparativistdir... İsa Həbibbəyli yaradıcılığı canlı və mütəhərrik olmaqla ədəbiyyatşünaslığın bir çox problemlərini, nəzəri istiqamətlərini bütün parametrlərilə özündə ehtiva edir... Akademik İsa Həbibbəyli fenomenindən danışarkən son il yarım ərzində Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutuna rəhbərliyini xüsusi qeyd etmək lazım gəlir. İnstitutun elmi, təşkilati işlərinin yeni bir magistral yola salınması, ədəbiyyatşünaslıq elmimizin yeni bir mərhələyə daxil olması, ədəbi tənqid və təhlil, ədəbiyyat tarixçiliyinin təşəkkülü, yeni strukturların və elmi nəşrlərin yaranması və s. elm təşkilatçısından, hər şeydən əvvəl, aydın proqram, konseptual baxış və güclü funksionallıq tələb edirdi. Zaman göstərdi ki, akademik İsa Həbibbəyli ədəbiyyatşünaslığımızın bugünü və gələcəyi ilə bağlı aydın bir proqrama malikdir və bəlkə də ürəyində illərdi gəzdirdiyi bu proqramın mərhələ-mərhələ həyata keçirilməsi üçün var gücü və intellekti ilə yorulmadan çalışır... Bədirxan Əhmədov filologiya elmləri doktoru, profesoor Yüklə 4,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|