Pulun
diktaturası
114
Görün n
ə dərəcədə ədalətsiz müqayisədir. Lenini alim kimi qiymətləndirməmə-
yin özü
ədalətsizlikdir. Rus hərbi tarixçisi Dmitri Volkoqonov (1923-1996) «Lenin:
siyasi portret»
əsərində göstərir ki, əvvəllər deyirdilər ki, Lenin daha 20 il yaşasaydı
h
ər şey başqa cür olardı. Bu tam yanlış fikirdir. Lenin yüz faiz Stalinin mənəvi atası
idi. Rusiyanın bütün fəlakətlərinin kökü – Lenində və leninizmdədir. Eyni zamanda
Lenin qüdr
ətli intellektə malik qeyri-adi adam idi. O, günahkar idi, lakin «dahi
günahkar» idi.
Qorbaçovun prezidentliyi dövründ
ə radikal əhval-ruhiyyəli demokratlar mavzo-
leyd
ən V.İ.Leninin cəsədinin götürülməsi və torpağa basdırılması qərarının çıxarıl-
mas
ına cəhd etmişlər. Onlar B.N.Yeltsinin prezidentliyi dövründə də buna təşəbbüs
göst
ərmişlər. SSRİ dağıldıqdan sonra V.İ.Leninə qoyulmuş çoxsaylı heykəllərin ço-
xu sökülmüş, muzeylər bağlanmış, adı şəhərlərin, küçələrin, müəssisə və təşkilatların
üz
ərindən götürülmüşdür. 1993-cü ildən hətta Moskvada, Qızıl meydanda, Lenin
mav
zoleyi qarşısındakı 1№-li qarovul postu ləğv edilmişdi. 2001-ci ildə Kremldə
m
ətbuat konfransında sələflərindən fərqli olaraq V.V.Putin V.İ.Leninin cəsədinin
bas
dırılmasının əleyhinə çıxmış və demişdir: «Ölkə 70 il Sov.İKP-nin inhisarında
ya
şamışdır. Bu bütöv nəslin həyat dövrüdür və çox insanlar öz şəxsi həyatlarını Le-
ni
nin adıyla bağlayırlar. Leninin dəfni onu göstərəcək ki, onlar yanlış dəyərlərə sita-
yiş etmişlər, qarşılarına yanlış məqsədlər qoymuşlar və onların həyatı bihudə yaşan-
mışdır». V.V.Putin qeyd etdi ki, V.İ.Leninin cəsədinin basdırılması cəmiyyətdə və-
ziyy
əti poza bilər və «Rusiyanın real yeniləşdirilməsinə mane ola bilər». Bununla ya-
naşı, o vurğuladı ki, «əgər biz iqtisadiyyatı və siyasi
mühiti dəyişsək, onda bu əhali-
nin böyük hiss
əsinin şüurunun qaçılmaz dəyişilməsinə gətirib çıxaracaq». Və onda
«
əhalinin böyük əksəriyyətinin həyata yeni baxışlarına arxalanaraq biz Rusiya xalqı-
nın iradəsini yerinə yetirəcəyik. Lakin o
necə olacaq, biz gələcəkdə baxacağıq».
(Bax: Zenkoviç N.A.Putin ensiklopediyası. Ailəsi. Komandası. Rəqibləri. Ardıcılları.
(Rus dilind
ən tərcümə). Bakı.: «Nurlan», 2006, s. 364-365).
Tarix göst
ərir ki, bəzi dövlət başçıları çox hallarda öz səviyyələrinə uyğun fikirlər
söyl
əmişlər. Oğul Corc Buşun səviyyəsi insanları, özü də 55 cildlik əsər yazan,
əvvəlki mütəfəkkirləri oxuyub təhlil edən bir insanı bu cür qiymətləndirməyə əsas
verirmi?
«Times» q
əzetinin məlumatına görə keçirilən psixoloji tədqiqatdan sonra məlum
olub ki, ABŞ-ın sabiq prezidenti oğul Corc Buş 1920-ci illərin əvvəllərində prezident
olmu
ş Uorren Hardinqi (1865―1923) çıxmaq şərtilə, intellektual səviyyəsinə görə
XX
əsrdəki bütün ABŞ prezidentlərindən geridə qalır. (Uorren Hardinq 1921―1923-
cü ill
ər ərzində ABŞ-ın prezidenti olmuşdur).
Kaliforniya Universitetinin psixoloqu Din Kit Simonton «Siyasi psixologiya» jur-
na
lında prezidentlərin intellektini qiymətləndirərkən tərcümeyi-halları əsas götürərək
yazır ki, oğul prezident C.Buşun açıqlığa, yeniliyə, öyrənməyə, fantaziyaya, este-
tikaya, d
əyərlərə və ideallara olan marağı sıfra bərabərdir.
H
ələ bütün bunlar C.Buşun prezident işlədiyi dövrün təhlili idi. O, artıq prezident
deyil, bundan sonra
onun haqqında nələr yazılacaq – bunu isə tarixin ixtiyarına bura-
xaq.
Pulun
diktaturası
115
la q
əbul etdirilmiş ağır nəticələri, yolları və metodları,
N.S.Xruşşovun «demokratiya» və «şəxsiyyətə pərəstişliyə qar-
şı» addımları, ziddiyyətlərlə dolu qeyri-elmi fəaliyyətinin xa-
rakteri
2
, L.İ.Brejnevin, Andropov və Çernenkonun heç nədən
1
Qeyd: B
əxtiyar Vahabzadə «İnsanla, torpaqla üz-üzə» adlı kitaba yazdığı ön sözdə
qeyd edir: «Stalin ölübs
ə də stalinizm bu gün belə yaşayır və bizim demokratiyaya
v
ə aşkarlığa doğru gedən yolumuzu yenə də kəsir. Mən bu dəhşəti hər yerdə, hər gün
hiss edir
əm. Buna baxmayaraq, çox yerdə eşidirik: «Ölünün dalınca nə qədər danı-
şarlar? Bəs deyil?». Mən deyirəm, bəs deyil, Stalinin ölümüylə onun ənənəsinə son
qoyulsayd
ı, bəs olardı. Axı, son qoyulmayıb, axı bu gün də danışanın ağzını yu-
mur, yen
ə həqiqəti qapı dalında qoyanlar meydan sulayırlar. Bütün bunlar isə
sta
lizmin davamıdır». (Bax: Murtuzayev S.N. İnsanla, torpaqla üz-üzə. B.: Azər-
n
əşr, 1989, s. 5).
Fikrin söyl
ənilməsindən müəyyən müddət keçməsinə baxmayaraq bu gün də aktu-
al
dır. Stalin milyonlarla insanın düşünmək qabiliyyətini sanki əlindən almış, hamının
əvəzinə sanki özü düşünürdü. (Bu xüsusiyyət təkcə Stalində deyildir. Hakimiyyət
başında olanların əksəriyyəti bu cür düşünürdü. Fransız filosofu və hüquqşünası
Mon
teskyö Mişel de (1533-1592) doğru demişdir: «Ötən əsrlərin təcrübəsindən mə-
lumdur ki,
hakimiyy
ətə malik olan hər bir şəxs bu hakimiyyətdən sui-istifadə et-
m
əyə meyillidir və o istiqamətdə son həddə çatana qədər irəliləyəcəkdir)». Stalin
bir çox xüsusiyy
ətlərinə görə «dahi» şəxsiyyət olmuşdur. ABŞ prezidenti Trumen
atom bombası haqqında ilk dəfə Stalinə iyulun 24-də Potsdam konfransı zamanı da-
nışmışdı. Trumen Stalinə
«söz g
əlişi» bildirmişdi ki, amerikalıların fövqəladə dərə-
c
ədə dağıdıcı qüvvəyə malik yeni silahı vardır. Trumenin xatırladığı kimi, Stalin bu-
na «xüsusi maraq göst
ərməmişdi. O, yalnız bunu demişdi ki, belə bir xəbəri eşitməyə
şaddır və güman ki, biz ondan Yaponiyaya qarşı lazımınca istifadə edə bilməyəcə-
yik». Bu hadis
ədən beş il sonra öyrəndiyimiz kimi, Stalin bomba haqqında hər şeyi
h
ətta Trumendən əvvəl bilirmiş. (Bax: U.P.Loren. İnsan və atom. Azərbaycan Dövlət
N
əşriyyatı. Bakı.: 1975, s. 167). Həqiqət naminə deyək ki, II Dünya müharibəsindəki
q
ələbə Stalinin adı ilə bağlıdır.
2
Qeyd: Tarix heç vaxt N.S.Xruşşovun BMT-nin yığıncağındakı biabırçı hə-
r
əkətini unutmaz. O, salonu bürüyən səs-küyə etiraz əlaməti olaraq ayaqqa-
bılarını çıxarıb xitabət kürsüsünə döymüşdür. Baş Assambleyanın sədri icla-
sı yarıda kəsməyə məcbur olmuşdur. Budur bizim marksist adlandırdığımız
r
əhbərlərimizin əsl siması.
Onun genetikay
a qarşı qəti, kəskin və ardıcıl olaraq söylədiyi fikirləri
biologiya elmin
ə vurduğu ziyan, «qarğıdalı epopeyası» barədə illərlə davam
ed
ən hay-küyü öz dövründə mütərəqqi insanları çaş-baş salmışdı. Bütün
bun
ların nəticəsidir ki, həqiqəti dolayı yolla ifadə edən lətifələr yaranırdı.
Stalin dövrünü xarakteriz
ə edən bir lətifədə deyilir ki, guya Xruşşov XX qu-
rultayda m
əruzə edib qurtarandan sonra kimsə yerindən qışqırır: