Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təsdiq
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
117 köməyə ehtiyacı olanlara müntəzəm kömək göstərməlidir. Bizcə, işin bu cəhətinə idarəetmə aparatı daha dərindən fikir verməlidir. Uşaqların təlim-tərbiyəsinin yenidənqurulması tərbiyəçilərin peşə ustalığının artmasına təkan verən, bütövlükdə mədəni səviyyəsini yüksəldən təkmilləşdirmə kursları sisteminin təkmilləşdirilməsi, özünütəhsilin rolunu artırmadan mümkün deyildir. Kadrlara yüksək tələbkarlıq göstərməklə yanaşı məktəbəqədər müəssisə işçilərinin yaradıcı fəaliyyəti, maddi şəraitin yaxşılaşdırılması üçün əlavə tədbirlər fikirləşmək, tərbiyəçilərin yaradıcı təşəbbüskarlığı, pedaqoji ustalığının artırılması üzərində düşünmək lazımdır. Cəmiyyətdə, təhsil sistemində əsas sima müəllim və tərbiyəçidir. Kadr siyasətində hərtərəfli demokratiyaya əməl olunmalı, rəhbər işçilər seçki yolu ilə seçilməli, onlar vaxtaşırı valideynlər və ictimaiyyət qarşısında hesabat verməlidirlər. Tərbiyəçilərin əməyini qiymətləndirərkən valideyn və uşaqların rəyi nəzərə alınmaqla pedaqoji kollektivə ictimai təşkilatlara maksimum müstəqillik verilməlidir. Özünü istər təşkilati, istərsə də elmi cəhətdən xalq maarifi sisteminin bütün həlqələrini – uşaq bağçası, məktəb, litseylər, texnikum və ali məktəbləri əhatə edən birliklərin yaradılmasını alqışlamaq lazımdır. Bu müəssisələr arasındakı hasarın dağıdılmasının vaxtı artıq yetişmişdir. Hazırki şəraitdə respublikamızın məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrində tərbiyə və təhsilin təşkili ilə əlaqədar bir sıra problemlər qarşıya çıxır. Təşkilati, iqtisadi problemlərin həlli sahəsində çətinlikləri tədricən aradan qaldırmaq mümkün olacaq. Tərbiyəçinin pedaqoji hazırlığının yüksəldilməsi, onların nəzəri və metodik biliklərə yiyələnmələri ilə əlaqədar problemin həlli isə təxirə salınmazıdr. Bu problemin həlli həm də nisbətən asandır. Tərbiyəçilərin öz üzərində işləmələri istiqamətində müntəzəm iş aparmalı, məktəbəqədər tərbiyə və təlimin məzmununun təkmilləşdirilməsi üçün metodik işin səviyyəsi yüksəldilməlidir. Məktəbəqədər müəssisədə metodik iş kompleks şəkildə aparılan yaradıcı fəaliyyətdir. Praktik təlim və tərbiyə prinsiplərinə əsaslanan metodik işlərin həyata keçirilmə dairəsi çox geniş əhəmiyyətlidir. Ona görə də hər bir uşaq bağçasında elmi- 118 metodik mərkəz fəaliyyət göstərməlidir ki, tərbiyəçilərin nəzəri və metodik səviyyəsinin aşağı düşməsinə imkan verilməsin, əksinə onları müasir biliklərə hərtərəfli silahlandırmaq mümkün olsun. Hazırki dövrdə baş tərbiyəçilərin fəaliyətinin təkmilləşdirilməsinə daha çox ehtiyac duyulur. Axı baş tərbiyəçi həm fəal təşkilatçı, həm də məsləhətçi funksiyasını yerinə yetirir. Onun pedaqoji və psixoloji hazırlığından çox şey asılıdır. Baş tərbiyəçi sıravi tərbiyəçilərə kömək göstərməlidir ki, onlar özünütəhsil yolu ilə bilik və bacarıqlarını yüksəldə bilsinlər. Pedaqoji ədəbiyyatda bu barədə az-çox yazılıb. Həmin yazılarda metodik işin əsas formalarına aşağıdakılar daxil edilir: pedaqoji şuralar, nəzəri seminarlar, seminar-praktikumlar, yaradıcı laboratoriyalar, məsləhətlər və s. Pedaqoji şuraya məktəbəqədər müəssisənin fəaliyyətinə kollegial baxış əsasında qiymətvermə, habelə qabaqcıl təcrübənin ümumiləşdirilməsi və yayılması tribunası kimi baxılır. Pedaqoji şura məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrində pedaqoji fəaliyyətinin istiqamətlərini müzakirə edir, ən mühüm problemlərini yerinə yetirir. Pedaqoji şurada pedaqoji kadrların mənəvi inkişafı, pedaqoji ustalığı, pedaqoji-psixoloji problemlərin həlli yolları, çətinliklərin aradan qaldırılması, tərbiyəçilərin, musiqi rəhbərlərinin, valideyn komitəsinin sədrinin öz işləri haqqında hesabatlarının dinlənilməsi, pedaqogika elminin son nailiyyətləri və onun təcrübəyə tətbiqi məsələləri əhatə olunur. Burada həmçinin bir sıra pedaqoji-təşkilati tədbirlər də həyata keçirilir. Bu tədbirlərə məktəbəqədər müəssisələrin maddi-texniki və sanitar-gigiyenik-təchizi ilə bağlı məsələlərin müzakirəsi, valideynlərlə, ictimai təşkilatlarla müntəzəm və vaxtaşırı əlaqə, tərbiyəçilərin pedaqoji fəaliyyətlərinin nəticələrinə görə onların rayon təhsil şöbələri tərəfindən attestasiyadan keçirilməsi və s. daxildir. Pedaqoji şuranın sədri məktəbəqədər tərbiyə müəssisəsinin müdiri olur. Onun tərkibinə metodist, tərbiyəçilər, musiqi rəhbəri, həkim, şəfqət bacısı, həmkarlaq ittifaqı komitəsinin sədri, valideynlər komitəsinin sədri daxil olur. Pedaqoji şuranın iclaslarında ictimaiyyətin nümayəndələri, tərbiyəçilər və valideynlər də iştirak edirlər. Pedaqoji şuralara ciddi hazırlıq getməlidir. Bu zaman məsələn, tərbiyəçilərdən birinə uşaqlarla ünsiyyət mədəniyyəti mövzusunda iş təcrübəsindən danışmaq, digərinə uşaq bağçası ilə əlaqədar pedaqoji-psixoloji yeniliklər barədə danışmaq, 119 üçüncüsünə qrupunda tərbiyəçinin fəaliyyəti üzrə təcrübə mübadiləsi haqqında informasiya vermək təklif edilə bilər. Məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrində metodik işin yüksək şəkildə təşkilində pedaqoji şuraların məzmunlu keçirilməsində metodist mühüm rol oynamalıdır. Metodist bir sıra çətin suallar hazırlayıb, onların nəzəri cəhətdən şərhini verməyi tərbiyəçilər tapşırmalı və bu işdə onlara əməli kömək göstərilməlidir. Ümumiyyətlə, tərbiyəçilərin hazırlığı, onların məruzə və tezislərinin məzmunlu olması üçün metodist məsuliyyət daşıyır. Tərbiyəçilərin məruzə və dərin məzmunu, dəqiq və aydın ifadə üslubu, məsələnin nəzəri cəhətdən asanlaşdırılması, faktların konkretliyi və təhlili, arqumentlərin inandırıcılığı ilə diqqəti cəlb etməlidir. Eyni zamanda məruzə, çıxış və ya informasiya müəyyən vaxt çərçivəsinə sığışdırılmalı, ən aktual problem ətrafında olsa belə, 30 dəqiqəni aşmamalı, dinləyicinin narahatlığına səbəb olmamalıdır. Bütün tərbiyəçilərin il boyu keçirilən tədbirlərə hazırlaşmaq və çıxış etmək imkanları var. Çıxış və məruzələr başqa müəlliflə birlikdə də hazırlana bilər. Bundan əlavə, tərbiyəçi bütün aktual məsələlər üzrə məruzələr ətrafənda çıxış etməyə, eyni zamanda öz biliyi və təcrübəsi nümunəsində pedaqoji şuraya qaldırılmış problemlərə münasibət bildirməyə çalışmalıdır. Pedaqoji şurada müntəzəm olaraq “Məktəbəqədər tərbiyə və təlim proqramları” üzrə məruzə və çıxışların, hesabatların qoyulması da məqsədəuyğundur. Belə məruzə və çıxışlarda uğurlarla yanaşı uğursuzluqların səbəbinin təhlilini vermək vəziyyətdən çıxış yollarını göstərmək, öz proqnozları ilə dinləyicidə işin düzələcəyinə müəyyən ümid oyatmaq, inam yaratmaq mümkündür. Təcrübə göstərir ki, qurulan məruzə və çıxışlara tərbiyəçilər ürəkdən qoşulurlar. Beləliklə də, aşkarlıq demokratiya prinsiplərinə geniş yer verilir. Bunu pedaqoji nəzəriyyədə aşkarlıq pedaqogikası kimi qəbul etmək düzgün olar. Məlum həqiqətdir ki, uşaq bağçaları kollektivlərində tərbiyəçilərin hazırlığı, onların öz sahələrinə dair dünyagörüşləri eynibiçimli deyil. Hər bir tərbiyəçi ayrıca fərd olduğu kimi onların qabiliyyəti, bacarıqları, təbii olaraq bu və ya digər hadisəyə münasibəti, ümumi hazırlıqları, imkanları da eyni deyildir. Ona görə də pedaqoji şuraya hazırlıq müddətində metodist bütün bunları Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|