Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təsdiq
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
126 məktəbin üzərinə düşsə də, əslində onun təməli uşaq bağçasında qoyulur. Uşaq bağçasının məktəbəhazırlıq qrupunda uşaqlar tapşırığı dinləmək, başa düşmək, müəyyən vaxt çərçivəsində icra etmək anlayışları ilə yaxından tanış olur və rejim əsasında müəyyənləşdirilmiş vaxt çərçivəsində fəaliyyət göstərməyə alışırlar. Əks təqdirdə, məktəbin birinci sinfində uşaqların adaptasiya mərhələsi çox çətin keçə bilər. Uşağın gələcək inkişafı məktəbdə müəllimdən, xüsusilə uşaqların bağçada qazandıqları keyfiyyətlərin necə inkişaf etdirilməsindən çox asılıdır. Varisliyin həyata keçirilməsi I sinif müəllimlərindən altıyaşlı uşaqların yaş və psixoloji xüsusiyyətlərini, habelə uşaqların bağça illərində əldə etdikləri bacarıqların səviyyəsini hərtərəfli öyrənməyi tələb edir. Bu məqsədlə I sinif müəllimləri uşaq bağçasının məktəbəhazırlıq qrupunun uşaqları ilə müntəzəm əlaqə saxlamalıdırlar. Nəsimi rayonu 95№-li körpələr evi-uşaq bağçası 54№-li məktəblə əlaqəli iş aparır. Hər il bağçadan həmin məktəbə 25-30 uşaq yola salınır. Sentyabr ayının əvvəlində məktəblə uşaq bağçası arasında iş planı hazırlanır. Qrup tərbiyəçiləri uşaqları il ərzində bir neçə dəfə məktəbə aparır, onları məktəblə tanış edir. Uşaqlara məktəb haqqında məlumat verir, sentyabrın 15-də məktəbə gedəcəklərini başa salır. Onlara bildirirlər ki, məktəbdə oxumağı, yazmağı öyrənəcəklər. Bu məqsədlə tərbiyəçi uşaqlara deyir: “Fikirləşin ki, siz kitabı özünüz sərbəst oxuyursunuz. Bilirsinizmi kitablarda nə qədər maraqlı və elmi fikirlər var? Onları oxuduqca, öyrəndikcə sizin biliyiniz artacaq və ağıllı uşaqlar olacaqsınız. Hamı sizi çox istəyəcək. Ona görə də məktəbdə gərək yaxşı oxumağa çalışasınız. Burada çətin heç bir şey yoxdur. Yalnız yaxşı çalışmaq və intizamlı olmaq lazımdır. Əgər siz yaxşı oxusanız buna atanız da çox sevinər. Indi deyin görüm kimin məktəbə gedən bacısı, qardaşı var? Uşaqlar bir-bir cavab verirlər. Siz onlara baxın, öyrənin və soruşun, onlar necə oxuyurlar?- deyə qrup tərbiyəçisi sözünü davam edir. Sabah başçaya gələndə bu barədə danışarsınız. Növbəti məşğələdə tərbiyəçi uşaqların məktəb haqqında təsəvvürlərini öyrənəndən sonra onlara bildirir ki, iki gündən sonra mən sizi məktəbə apararam. Siz özünüz məktəbi görəcəksiniz. Bu çox maraqlı olar”. Bundan sonra uşaqlarda məktəbə maraq daha da artır. Onlar məktəbə getməyi səbirsizliklə gözləyir. 127 Əlbəttə, tərbiyəçi bu müddət ərzində məktəblə əlaqə saxlayır. Məktəb müəllimləri uşaqları qarşılamağa hazır olurlar. Onlar uşaqların hazırladıqları şerləri, mahnıları dinləyir, təbiət guşəsi, əl işləri ilə tanış olurlar. Uşaqlar müəllimlərlə, sinif otaqları, kitabxana, idman zalı, yeməkxana, məktəbin foyesi və həyəti ilə tanış olurlar. Məktəbin həyətində oaln “20 yanvar şəhidləri”nə həsr olunmuş memorialın qarşısına gül-çiçək dəstələri də qoyurlar, eyni zamanda onlara həsr olunmuş şerlər oxuyurlar. Ekskursiyadan sonra tərbiyəçi bağçada məktəblə tanışlıq işini müzakirə edir. eyni zamanda tərbiyəçi məktəb müəllimini bağçaya dəvət edir. Uşaqlar müəllimlə daha yaxından tanış olurlar. Uşaqların məktəbə hazırlıq işinin bu qayda ilə təşkili çox faydalıdır. Sentyabrın 15-də altıyaşlılar şən əhval-ruhiyyə ilə məktəbə gedirlər. Məktəb təliminin ilk gündən şən ovqatla başlanması altıyaşlıların həyatında həlledici əhəmiyyət kəsb edir, çünki altıyaşlıların doğma münasibətə çox böyük ehtiyacları var. Təcrübə göstərir ki, yalnız doğma, qayğıkeş münasibət olan şəraitdə tərbiyə və təlimin inkişafetdirici imkanı həmişə yüksək olur. Hər il iyun ayının 1-də adı çəkilən bağçada “Əlvida bağça” bayramı keçirilir. Bu məqsədlə uşaqların məktəbə getmələri ilə əlaqədar maraqlı tədbirlər hazırlanır. Tərbiyəçilər uşaqları çıxışa hazırlayır, valideynlər uşaqlara çanta, dəftər, qələm və digər dərs ləvazimatları hədiyyə verirlər. Bütün bunlar uşaqları psixoloji cəhətdən məktəbə hazırlayır. Bayramsayağı bəzədilmiş məktəb azyaşlı uşaqlara çox maraqlı təsir bağışlayır. Ilk dərs günündə ilk zəngi vuran da bu uşaqlar olur. XI sinif şagirdləri dərs ilinin başlanması ilə əlaqədar təşkil olunmuş təntənəli tədbirlərdə məktəbə yenicə gəlmiş uşaqları təbrik edir, onların əlindən tutub öz siniflərinə aparır. Öz partalarında oturdur, sonra birincilər üçün nəzərdə tutulmuş otağa gətirirlər. Onbirincilər altıyaşlıları bir daha öz siniflərində təbrik edirlər. Ilk dərs günündə təşkil olunmuş belə tədbir altıyaşlıların həyatında unudulmaz izlər buraxır. Uşaq bağçası ilə məktəbin işində ardıcıllığın mühüm cəhətlərindən biri də tərbiyəçinin I sinifdəki, müəllimin isə uşaq bağçasındakı işin məzmunu, formaları, rejimlə tanışlığıdır. Tərbiyəçilər və müəllimlər rəngarəng əlaqə formalarından istifadə edirlər: dərslərdə və uşaq bağçasında məşğələlərdə qarşılıqlı iştirak etmək, bayramlarda və səhərciklərdə olmaq və sonradan onları müzakirə etmək, uşaq bağçası 128 tərbiyəçilərinin öz yetişdirmələrini məktəbdə müşahidə etməsi, uşaq yaradıcılığı işlərindən ibarət sərgilərdə olmaq və s. Məktəblə bağça arasındakı əlaqələrin mahiyyəti odur ki, onlardan biri digərini tamamlayır. Məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrində uşaqların əqli inkişafına, əxlaqi cəhətdən formalaşmasına, fiziki cəhətdən sağlam və gümrah böyüməsinə nə qədər çox diqqət verilərsə, bu ümumtəhsil məktəblərinin işini bir o qədər asanlaşdırmış olar. Müəllimlik işinin özünəməxsus xüsusiyyətləri vardır. Məktəbdə müəllim, uşaq bağçasında tərbiyəçi işləmək olduqca şərəfli və nəcib fəaliyyət sahəsidir. Onlar öz gərgin və qiymətli əməyi ilə cəmiyyət üçün yeni vətəndaşlar hazırlayır. Müəllim- tərbiyəçi məhdud görüş dairəsinə malik uşaqların gözünü dünyaya açır, onlara bilik, bacarıq və faydalı vərdişlər aşılayır. Vətənin sabahı üçün ləyaqətli vətəndaş formalaşdırırlar. Yeri gəlmişkən qeyd etmək yerinə düşər ki, tədqiqatçılardan prof.A.Həsənov, M.Şirzadova, G.Qədimbəyova, Ə.Qədimbəyova, Ş.Səfərova və başqalarının tədqiqatlarına, problemlə bağlı elmi yazılarına əsasən deyək ki, 1930-cu illərdə pedaqoji elmlərə və maarifə ehtiyac artdığı üçün 1931-ci ildə yaranmış Elmi- Tədqiqat Pedaqoji Elmlər İnstitutu (indiki Təhsil Problemləri İnstitutu) nəzdində məktəbəqədər qrup fəaliyyətə başladı. Dövrün tələblərindən asılı olaraq bu qrupun vəzifəsi elmi-tədqiqat işindən daha çox bir sıra təşkilati tədbirlərin düzgün həyata keçirilməsini istiqamətləndirməkdən, təlimati xarakterli materiallar hazırlamaqdan, tərbiyəçilərə praktik kömək göstərməkdən ibarət olmuşdu. 1936-cı ildə təşkil olunmuş Bakı Məktəbəqədər Pedaqoji Məktəbi Sovet dönəmində və müstəqillik dövründə məktəbəqədər yaşlı uşaqların təlimi, tərbiyəsinin inkişafına fədakarlıqla xidmət etmiş və etməkdə olan yüksək ixtisaslı kadrlar hazırlamışdır. Bakı Məktəbəqədər Pedaqoji Məktəbin müəllimlərindən G.Qədimbəyova, Ə.Qədimbəyova, Ş.Cəfərova, F.Allahverdiyeva və b. bu sahədə xidmətləri xüsusi qeyd edilməlidir. Sovet İttifaqının tərkibində olduğu illərdə respublikamızın iqtisadi, ictimai, siyasi, elmi və pedaqoji həyatının inkişafı ilə əlaqədar olaraq Azərbaycanda məktəbəqədər tərbiyə müəssisələri də daim inkişaf etmişdir. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|