Riyaziyyat
2009
Riy. XI.15 Göstəriciləri analiz edir və yekun nəticələri formalaşdırır.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
qruplaşdırılmamış göstəricilər birliyini xarakterizə etmək/müqayisə etmək və fikirlərin/
•
dəlillərin qiymətləndirilməsi üçün yekun ədəd xarakterlərini hesablayır və onlardan istifadə
edir
modal sinfi müəyyən edir və orta, median və diapozonu göstəricilər çoxluğu üçün
•
qiymətləndirir, onları real vəziyyətdə qərar qəbul etdikdə nəzərə alır
göstəricilər əsasında hadisənin gözlənilməsi haqqında ehtimalını söyləyir (məs.,
•
nisbi tezliyə
əsasən) və ehtimalının qanunauyğunluğunu əsaslanıdırır
Məzmun
Göstəricilərin toplanma vasitələri: anketin tərtib edilməsi və respondentlərin sorğusu
1.
(nümayəndə qrupunun seçilməsi xaricində)
Göstəricilərin təsnifatı və təşkili: miqdar göstəricilərinin tamamlanmış miqdar intervalları
2.
siniflərinə qruplaşdırılması
Göstəricilərin qaydaya salınmış miqdar və xassə əlamətləri: səciyyəvi və seçilmiş (məs.,
3.
ekstremal, nadir) göstəricilər; tezliklərin bölünməsi; toplanmış tezlik, toplanmış nisbi tezlik;
göstəricilərin mövqe xarakterləri – ranq
Göstəricilərin təqdimat vasitələri xassə və miqdar göstəriciləri üçün: diaqramların müxtəlif
4.
növləri (yarpaqlı gövdələrə bənzər diaqramlar, histoqramma, tezlik poliqonu, oqiva, toplanan
nisbi tezlik diaqramı)
Yekun ədədi xarakterlər xassə və qruplaşdırılmış miqdar göstəriciləri üçün: göstəricilərin
5.
dağınıqlıq ölçüləri (standart əyrilər)
Ehtimal: hadisələr üzərində əməllər (hadisələrin birləşməsi, kəsişməsi); müstəqil hadisələrin
6.
ehtimal və kombinator analizindən istifadə etməklə cəmin hesablanması; parçada və müstəvi
fiquru üzərində həndəsi ehtimal
Riy. XI. - 8
Riyaziyyat
2009
İlin sonunda əldə edilən nəticələr və onların indikatorları:
İstiqamət: Ədədlər və əməllər
Riy. XII.1. Praktiki fəaliyyətdən irəli gələn problemləri həll edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
prakitiki işdən və ya elmin müxtəlif sahələrindən gələn məsələləri həll etdikdə (məs.,
•
ardıcıl
köçürülən faiz tarifi, biologiya və fizikada entropiya, radioaktiv parçalanma və tarix qoyma
metodları) göstəricili və loqarifmik funksiyaların xassələrindən istifadə edir
çoxluğun dəyişkənliyini qrafiki ifadə etdikdə uyğun vahidləri seçir və uyğun şkaladan
•
(məsələn, loqarifmik şkaladan) istifadə edir
verilən alqorifmlə (məs., RSA) informasiyanın şifrələnmə-oxunmasını nümayiş etdirir;
•
informasiyanın və ədədlərin nəzəriyyələrinin praktiki tərəfini/onların müasir aləmdə rolunu
müzakirə edir (məs.,
informasiyanın qorunması; informasiyanın dəyəri və şifrənin açılması
zamanı lazımi hesablama xərcləri; „açıq tipli açarla“ şifrələnmə sisteminin aspektləri -
onun təhlükəsizliyinin qorunma mexanizmləri – „əməldə şəffaflıq prinsipi“)
Riy. XII.2. Təhlil və isbat edilmə prosesinin və onun nəticəsinin analizini
həyata keçirir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
ədədlər haqqında düsturlar və ya miqdar haqqında müzakirə nümunəsini hazırlayır və ya
•
onun nəticəsinin analizini edir bir və ya bir neçə şərtlər, məhdudiyyətlər və ya yol verilmənin
zəifləmə-çıxarılması ilə.
ədədlərin xassələri və ya ədədi qanunauyğunluq haqqında ümumiləşmə, analogiya ilə alınan
•
nəticələr və ya qanunları (eləcə də riyazi induksiyadan istifadə etməklə) əsaslandırır
miqdar üzrə müzakirə nümunəsində müzakirə xəttinin və yekun hissəsinin tənqidi təhlilini
•
edir (məs., müzakirəni daha inamlı etmək üçün verilən sənədlərdən hansı birini əlavə
edərdi / və ya hansı onu daha çox şübhə altına qoyardı; mümkün dəlillər gətirir, hansılar
ki, nəticəni daha çox/az inamlı edərdi)
Məzmun
Göstəricilərin şifrələnməsinin hər hansı bir alqorifmi
1.
Müasir cəmiyyətdə informasiya və ədədi nəzəriyyələrin aktuallığı və istifadələri
2.
Loqarifmik şkala
3.
Riy. XII. - 2