Haci həSƏnov niyazi beynəlxalq biznes
Yüklə 2,13 Mb. Pdf görüntüsü
|
155 həm aşağı, həm də yuxarı satıla bilər. İstiqrazlar üzrə pulun qaytarılması müəyyən vaxt anında həyata keçirilir və ödənilmə tarixi adlanır. Xüsusi istiqrazlar bir qayda olaraq 10 ildən 40 ilə qədər və daha çox müddətə buraxılır. İndi ən geniş yayılan 20 ildən 30 ilə qədər buraxılan istiqrazlardır. 5 illik müddətə dövriyyəyə buraxılan istiqrazlar qısa müddətli hesab olunur. Bunlar bir qayda olaraq məhsul istehsalı və xidmət göstərilməsi ilə əlaqədar olan şirkətlər arasında bölüşdürülür. Və onların aktivlərinə zəmanət, yaxud sığorta ola bilər. Bundan başqa 7 ildən 15 ilə qədər müddətdə buraxılan istiqrazlar orta müddətli istiqrazlara aiddir. 20 ildən artıq müddətə dövriyyədə olan istiqrazlar isə uzunmüddətli istiqrazlar hesab edilir. İstiqraz sahibləri ildə 2 dəfə ödənilməklə istiqraz üzrə faizlər alırlar. İstiqrazlar üzrə faizlərin böyüklüyü müxtəlif amillərdən asılıdır. Əsas amillərdən biri və borc öhdəliklərinin gəlirlilik səviyyəsini əvvəlcədən müəyyən edən amil, bu istiqrazların dövriyyə müddətinin davamlılığı, yaxud fasiləsizliyidir. Adətən normal iqtisadi şəraitdə uzun müddətə buraxılan istiqrazlar qısa və orta müddətə buraxılan istiqrazlarla müqayisədə daha yüksək faiz gətirirlər. Fövqəladə iqtisadi şəraitdə borc öhdəliklərinin gəlirliliyi arasındakı əlaqə və onların dövriyyə müddəti pozulur. İstiqrazlarda adətən, aşağıdakı əsas verilir: Emitentin rəsmi adı, istiqrazların tipi, nominal dəyəri, buraxılma tarixi, ödənilmə müddəti, ödənilmə zamanı hüquqlar, faiz dərəcəsi, faizin ödənilməsinin tarixi və yeri, buraxılış haqqında razılaşma. Bir sıra ölkələrin qanunvericiliyinə müvafiq olaraq istiqraz emitentləri investorların məlumatlanması üçün istiqraz müqavilələrini onlara təqdim etməlidir. İstiqraz müqaviləsinə müvafiq olaraq, istiqraz emitenti öz üzərinə aşağıdakı öhdəlikləri qəbul edir: d) Qiymətli kağızlar üzrə hesablanmış faizlərin bu kağız sahiblərinə nizamlı qaydada və vaxtlı-vaxtında ödənilməsini təmin edir- e) Öz əmlakının bəzi hissəsini istiqrazların təmin edilməsində girov kimi ayırmaq- 156 f) Girov qoyulmuş mülkiyyıəti mümkün korlanma və itkilərdən sığorta etdirmək- g) Faizlərin ödənilməsi zamanı və digər proseslərdə vergilərin ödənilməsi- h) Öz fəaliyyətində bütün dəyişikliklər haqqında məlumatlarla qiymətli kağız sahibini təchiz etmək. Adətən qiymətli kağızlar və yaxud istiqrazların sahiblərinin maraqlarını etibar edilmiş nümayəndə, yaxud müvəkkil ifadə və müdafiə edir. Bu nümayəndə, yaxud müvəkkil rolunda kommersiya bankları və həmçinin emitentdən asılı olmayan xüsusi etibar edilmiş şirkətlər çıxış edir. Həmin nümayəndələr istiqraz müqavilələrinin işlənməsində bilavasitə iştirak edirlər. Əgər emitent istiqraz sahibləri qarşısında öz öhdəliklərini yerinə yetirmirsə, onda bu məqamda etibar edilmiş nümayəndələr öz maraqlarını müdafiə etmək müqsədilə bir neçə təsir tədbiri qəbul edə bilərlər. Beləliklə də istiqraz müqaviləsində adətən, faizlərin ödənilməsinin yerinə yetirilmədiyi və gecikdirildiyi hallarda istiqraz sahiblərinin tələblərinə uyğun olaraq istiqrazların təcili ödənilməsi şərtləri nəzərdə tutulur. 4.2. Beynəlxalq valyuta əməliyyatlarının aparılmasında informasiya texnologiyalarının yeri və rolu Müasir dünya təsərrüfatçılıq əlaqələrinin formalarının və xarakterinin mürəkkəbləşməsi çox vaxt onların təhlil olunmasını çətinləşdirir. Bu hala hazır məhsulların ticarətini də misal göstərmək olar. Buraya həmçinin onların quraşdırılması, sazlanması, xidmət göstərilməsi, təmir edilməsi aiddir. Kompaniyanın idarə edilməsi strategiyası daha çox, ‛yeni dünya təsərrüfatının‚ yaranmasınin təhlilinə əsaslanan, yaradıcılığa, intellektə, ideyalara istiqamətlənən yanaşmaları birləşdirir.İnnovasiya- istesalda inkişafın müəyyən edici faktorudur. Internetin geniş tətbiqi sayəsində ticarət kibernetik sferaya çevrilmişdir ki, burada hər bir obyekt və subyektin rəqəmli forması vardır. Beynəlxalq birlik qlobal və informasiyalı 157 olmuşdur, çünki onun inkişafının əsasını informasiya texnologiyası, ictimai əlaqələr və dəyişən həyat tərzi təşkil edir. Ölkələr arasında real olaraq öz yerini dəyişən məhsullar siyahısından informasiya və texnologiyanın ayrırmaq heç də həmişə özünü doğrultmur. Belə ki, bu məhsulların dünyada istehsal olunan məhsulların ümumi dəyərində və ümumdünya ticarətində xüsusi çəkisi və əhəmiyyəti günü- gündən yüksək sürətlə artmaqdadır və müvafiq kəmiyyət müəyyənliyinə malikdir. Burada beynəlxalq iqtisadi münasibətlərin obyektlərinin qarşılıqlı əlaqəsi daha sıxdır. Məs.BİM-in, beynəlxalq xidmət ticarəti formasına aid olan beynalxalq konsaltinq, istehlakçıya bazarda davranmaq texnologiyasını və ya hər hansı məhsulun yaradılması texnologiyası üçün lazım olan müəyyən biliklərin, təcrübənin, nou-xau, verilməsini nəzərdə tutur. Texnologiya və informasiya BİM-in xüsusi sferasıdır. O, həm istehsal amili kimi ,həm də istehsalın nəticəsi kimi dövriyyədə mövcud ola bilir. Müasir zamanda istehsal amilinin 4 forması var: kapital, torpaq, əmək, sahibkarlıq fəaliyyəti. Bu 4 amil olmasa təkrar istehsal baş verməz. Şirkətlərin rəqabət qabiliyyətliliyi bu amillərdən asılıdır. Beynəlxalq texnologiya mübadiləsi ” beynəlxalq mübadilənin yeni sferasıdır. Bu sfera beynəlxalq mübadilənin obyektini, insanların praktiki biliklərini təşkil edir. Təsərrüfatçılıq prosesləri texnologiyanın mövcud olduğu mühitdir. ‛Texnologiya‛ termini yunan sözü olan ‚texne ‚ sözündən əmələ gəlmişdir ki, onun da hərfi mənası ustalıq, incəsənət və bacarıq deməkdir. Beləliklə, texnologiya-müəyyən bir işi müəyyən tərzdə, müəyyən üsullarla yerinə yetirmək və ya hazırlamaq üçün lazım olan bilik və bacarıq, vərdişləri əhatə edir. Ancaq hər bilik və bacarıq texnologiya demək deyildir. Məs.bazarda rəqiblərin sayı, qiymətin səviyyəsi haqqında sahibkarın malik olduğu biliklər texnologiya demək deyildir, bunlar ancaq informasiyadır. Bütün texnologiyalar beynəlxalq münasibətlərin obyekti deyildir. İnsan fəaliyyətinin bir sıra sferalarında qeyri-iqtisadi texnologiyalar: siyasi, sosial, hüquqi, hərbi xarakterli texnologiyalar da vardır ki, onların da iqtisadi nəticələri mövcud ola bilir. Beynəlxalq texnologiya mübadiləsi ölkələr arasında təsərrüfatçılıq prosesslərinin yayılmasında və müxtəlif subyektlərin praktiki məsələlərin həlli ilə əlaqədar fəaliyyətində təzahür edir. Texnologiyanın tətbiq edilməsində məqsəd müvafiq xarakteristikaya malik olan məhsulların istehsalı, tələb olunan keyfiyyətdə məhsul və ya xidmət, idarəetmə və marketinq problemlərinin həlli və s. ola bilir. Yüklə 2,13 Mb. Dostları ilə paylaş:
|