Haci həSƏnov niyazi beynəlxalq biznes
Yüklə 2,13 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4.3.Beynəlxalq biznesin inkişafına investisiyaların cəlb edilməsi
166 tədiyə dövriyyəsinə xidmət edir.Milli valyuta sistemi ölkənin pul sisteminin tərkib hissəsidir. Bununla belə, o nisbi müstəqildir və milli sərhədlərdən kənara çıxır. Onun xüsusiyyətləri ölkənin iqtisadiyyatının və xarici iqtisadi əlaqələrinin inkişaf səviyyəsi ilə müəyyən olunur. Milli valyuta sisteminin quruluş prinsipləri ölkənin qanunvericiliyi ilə təsbit edilir. Valyuta riskləri sistemi dünya valyuta sistemi ilə ayrılmaz surətdə əlaqədardır. Dünya valyuta sistemi beynəlxalq valyuta münasibətlərinin təşkili forması olub, beynəlxalq təsərrüfatın inkişafından irəli gəlir və dövlətlərarası razılaşmalarla tənzimlənir. 4.3.Beynəlxalq biznesin inkişafına investisiyaların cəlb edilməsi Xarici investisiyaların, müasir texnologiyaların və avadanlıqların, idarəetmə təcrübəsinin ölkə iqtisadiyyatına cəlb edilməsi yolu ilə yüksək keyfiyyətli, rəqabət qabiliyyətli məhsulların istehsal edilməsi Azərbaycan dövlətinin müəyyən etdiyi iqtisadi inkişaf strategiyasının mühüm tərkib hissəsidir. Son illər ərzində Azərbaycan Hökuməti qeyri-neft sektoruna yönəldilmiş birbaşa xarici investisiyaların və özəl sektorun ölkənin iqtisadi və sosial inkişafında oynaya biləcəyi rolun əhəmiyyətinə daha çox diqqət yetirir. Ölkə rəhbərliyi investorların investisiya fəaliyyəti sahəsində üzləşdikləri əsas problemləri daha yaxşı anlamaq məqsədilə özəl sektorla dialoqun daha da gücləndirilməsində maraqlıdır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2002-ci ildə yerli və xarici iş adamları ilə keçirdikləri görüşləri kiçik və orta sahibkarlığın inkişafı sahəsində əldə olunmuş nailiyyətləri, eyni zamanda bu sahədə mövcud olan problemləri aşkara çıxarmışdır. Həmin görüşlərdən sonra sahibkarlığın inkişafı ilə bağlı ölkə Prezidentinin imzaladığı bir neçə fərmanlar sahibkarlığın 167 dəstəklənməsi və ölkədə investisiya mühitinin təkmilləşdirilməsi istiqamətində keyfiyyətcə yeni mərhələnin təməlini qoymuşdur. Sahibkarlığın inkişafı sahəsində qəbul olunmuş dövlət proqramları çərçivəsində ölkə iqtisadiyyatının tənzimlənməsi sahəsində əhəmiyyətli tədbirlər həyata keçirilmiş, sahibkarlara dövlət maliyyə köməyi sistemi təkmilləşdirilmişdir. Sahibkarlıq infrastrukturunun formalaşdırılması istiqamətində mühüm addımlar atılmış, sahibkarlara zəruri texniki yardım ” məsləhət, informasiya və digər xidmətlər göstərən strukturlar formalaşdırılmışdır. Keçən müddətdə respublikamızda investorların hüquq və mənafelərinin qorunması, mülkiyyətin toxunulmazlığı, yerli və xarici sahibkarlara eyni iş şəraitinin yaradılması, əldə edilmiş mənfəətdən maneəsiz istifadə olunması ilə bağlı mühüm tədbirlər görülmüşdür. Qonşu MDB ölkələrindən fərqli olaraq Azərbaycanda mənfəətin başqa valyutalara konvertasiya edilməsi, xarici ölkələrə köçürülməsi, yaxud reinvestisiya edilməsi ilə bağlı bütün məhdudiyyətlər ləğv edilmiş, bazar iqtisadiyyatı prinsipləri əsasında vahid valyuta məzənnəsi formalaşmışdır. Bu tədbirlər xarici investorların, beynəlxalq maliyyə-iqtisadi təşkilatların Azərbaycana olan marağını daha da artırmışdır. Ölkənin iqtisadi inkişafındakı bu uğurlarda neft strategiyasının həyata keçirilməsinin böyük əhəmiyyəti olmuşdur. 1994-cü ildə nüfuzlu xarici neft şirkətləri ilə «Əsrin kontraktı» imzalandıqdan sonra həmin kontrakt çərçivəsində aparılan işlər nəticəsində 1997-ci ildə ilk neft hasil olunmuş və 1999-cu ildən etibarən mənfəət nefti ixrac olunmağa başlanmışdır.Azərbaycan Respublikasının neft sərvətlərinin istismarının genişlənməsi ölkənin neft gəlirlərinin toplanması üçün Dövlət Neft Fondunun təsis olunmasına səbəb olmuşdur. Dövlət Neft Fondunun vəsaitinin istifadəsi dövlət investisiya siyasətinə uyğun olaraq həyata keçirilir. Orta müddətli perspektivdə Neft Fondunun xərclərinin əsasən ölkədə yoxsulluğun səviyyəsinin azaldılması ilə bağlı layihələrin, habelə strateci əhəmiyyətli infrastruktur obyektlərinin inşası və rekonstruksiyasının maliyyələşdirilməsinə yönəldilməsi nəzərdə tutulur. Neft Fondunun xərcləri əsasən 168 Fondun vəsaitinin idarə olunmasından əldə olunan faiz gəlirləri həcmində nəzərdə tutulur.Bununla bərabər, Böyük İpək Yolunun bərpası, TRASEKA layihələri həyata keçirilməkdədir. Bu layihələr nəinki Azərbaycanın iqtisadi inkişafına, eləcə də bütün region ölkələri arasında əməkdaşlığın genişləndirilməsinə, bu ölkələrin iqtisadi qüdrətinin artmasına, burada yaşayan xalqların daha firavan yaşamasına xidmət edir. Hazırda Azərbaycan Hökumətinin qarşısında duran ən əsas vəzifələrdən biri iqtisadiyyatın tarazlı inkişafına nail olmaqdan, «Holland sindromu»nun yaranmasına imkan verməməkdən ibarətdir. Bu məqsədlə Azərbaycan Hökuməti ölkədə iqtisadi islahatların davam etdirilməsi, biznes mühitinin daha da yaxşılaşdırılması, neft sektoru ilə bərabər, qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi ilə bağlı tədbirlərin ardıcıl şəkildə həyata keçirməyi planlaşdırır. Azərbaycanın qeyri-neft sektoruna investisiyaların cəlb edilməsinin ən mühüm vasitələrindən biri özəlləşdirmə prosesidir. Bu günədək Türkiyə, Amerika Birləşmiş Ştatları, Fransa, Böyük Britaniya, Çin, İran, İsveçrə, Hollandiya və bəzi digər ölkələrin investorları Azərbaycanda həyata keçirilən özəlləşdirmə prosesində iştirak etmiş və müəssisələrin səhmlərinin ən azı 51 %- ni əldə edərək onlara böyük məbləğdə investisiyalar qoymuşlar. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamları ilə yeni sahələrin, o cümlədən xarici investorlar üçün xüsusilə cəlbedici olan metallurgiya, kimya, energetika, maşınqayırma, nəqliyyat, rabitə və digər sahələrdə fəaliyyət göstərən şirkətlərin özəlləşdirməyə açılması xarici investisiya axınına güclü təkan verməkdədir. Ölkə iqtisadiyyatına cəlb olunan investisiyaların artırılması məqsədilə beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığımız ilbəil genişlənir. Dünya Bankı, Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası, Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankı, İslam İnkişaf Bankı, Asiya İnkişaf Bankı, Qara Dəniz Ticarət və İnkişaf Bankı və digər maliyyə qurumları iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində layihələrin həyata keçirilməsinə güzəştli şərtlərlə kreditlər ayırmışlar. Qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan MDB ölkələri arasında adambaşına ən az kredit almış ölkədir. Xarici borcun məbləği isə Yüklə 2,13 Mb. Dostları ilə paylaş:
|