MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,17 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Arsel Brass, Pakistan
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi Elmi toplu
150 Pakıstanda multikulturalizm modeli
Pakıstanda multikulturalizm modeli və onun problemləri haqda çıxış etməyə
söz verdiyiniz üçün sizə
təşəkkür edirəm.Multikulturalizmdən bildiyimiz kimi, bikulturalizmə müvafiq olaraq müsəlmanlar və hindlilər Hindistanda birgə yaşaya bilmirdilər.Ayrı-ayrılıqda müstəqillik qazanmaqla 5 fərqli mədəniyyət yarandı.Nəticədə bu fərqli mədəniyyətlər qanun keşikçilərindən siyasətçilərə ötürüldü.Biz Hindistanın bikultural ideyasına uyğun olaraq, yüksək səviyyəli Pakistan və müsəlman mədəniyyətləri kimi monokultural qrupda inkişaf etməyə başladıq.
Biz Pakistanın mədəni fəaliyyətini qəbul edə bilmirdik. Bizim Allahın tək, başçının və kitabımızın tək, dilimizin isə vahid olduğu barədə öz baxışlarımız var idi.
Biz 1973-cü ildə milli qrupların da müəyyən qədər tanıdığı konstitusiyanı təsis etməyə müvəffəq olduq.Bu konstitusiya ən azı dörd mövcud mədəniyyəti əhatə edən Pakistanın əsasını təşkil edirdi.Bizim güclü hərbçilərimiz vardı. Şərqin milli qruplarının ayrı-ayrılıqda möhkəmlənməsindən ehtiyat edərək, biz guclü strukturların köməkliyi ilə qonşu
ölkələrdə, xüsusən, Əfqanıstandakı ziddiyyətli vəziyyəti tədqiq etdik.
On dörd il ərzində mən bu qənaətə gəlmişəm ki, son illərdə Pakistanda demokratiyanın tam bərpasından sonra edilən dəyişiklikər bizim dövrdə böyük əhəmiyyətə malikdir. Bu dəyişikliklər Pakistana və qonşu xalqlara böyük ümid verir. Biz əsas mədəniyyətləri tanımağa hazırıq. Bu isə o deməkdir ki, leqal mədəniyyətlərlə birgə sülh içində yaşayaraq,multikulturalızmin
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi Elmi toplu 151
zəifləməsinin qarşısını ala bilərik və qonşu olkələrdəki mədəniyyətləri özümüzdə birləşdirərək, çoxmədəniyyətli dövlətə çevrilə bilərik. Lakin bizim hələ də problemlərimiz mövcuddur. Əsas problem fundamentalist insanların problemidir. Onlar vahid mədəniyyətin və vahid dilin zorla tətbiq olunmasını istəyirlər. Lakin xalqımızın, hökumətimizin, silahlı qüvvələrin köməkliyilə biz bunu tənzimləməyə çalışırıq, ancaq deyərdim ki, bu istiqamətdə az nəaliyyətlər əldə etmişik.
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri Azərbaycan multikultiralizmi Elmi toplu
152 XXI əsr – dünyamız hara gedir? Bir qütblü, yoxsa çoxqütblü modelə doğru?
Hörmətli xanımlar və cənablar! Yaxşı, ya da pis olduğunu deyə bilmərəm, amma biz, yaşlı nəslin nümayəndələri iyirminci əsrin övladlarıyıq, o, bizdə öz izini buraxıb. Biz məhz həmin, keçib- gedən dövrdə etiqadlarımızı qazanmış, tərbiyə, təhsil almışıq, ancaq şübhə yoxdur ki, o, Klaasın külləri kimi bizim ürəyimizə vurur. Çox vaxt özümü sənəd və ya məqalə üzərində tarix qoyarkən, mexaniki olaraq rəqəmi min doqquz yüzdən başlayarkən yaxalayıram, lakin axı artıq iki min on birinci ildir! Yaşıdlarım deyir ki, onların da başına belə şeylər gəlir. İyirminci əsr bizim baxışlarımızı formalaşdırıb, dəyərlərimizi təyin edib.
Ona görə də bizim mövqelərimizi, dəyərlərimizi, uğur və müvəffəqiyyətsizliklərimizi iyirmi birinci əsrin ayağına yazaraq ona qiymət vermək risklidir. Əlbəttə yeni gələn əsr gedən əsrdə qazanılan uğurların, texnologiyaların davamıdır – XX əsr XIX əsri əvəz edəndə də belə olmuşdu. 1850-ci ildə kim güman edə bilərdi ki, bəşəriyyət atomu parçalayacaq, elektrik enerjisi insanların həyatını asanlaşdıracaq, ancaq bununla bərabər insan nəslinin məhv edilməsinə xidmət edəcək – atom bombaları neçə-neçə şəhəri darmadağın edəcək, onların insan sağlamlığına təsiri hələ də hiss edilməkdədir. XIX əsrdə bəşəriyyət kosmik raketlərin inşasını, onların kosmosa göndərilməsini, insanın açıq kosmik fəzaya çıxmasını və bizim mavi planetin şəklinin Aydan çəkilməsini, zondların Günəş sistemində hərəkət edərək, yer haqqında məlumat toplamasını xəyal edə bilməzdi. Eləcə də kommunikasiya vasitələrinin kəşf edilməsi və inkişafı – yataq otağında duran və ya cibimizdəki telefon bir neçə saniyə ərzində okeanın o tayındakı yaşayış məntəqəsi ilə əlaqə yaradır, göyərtəsində minlərlə sərnişin Yüklə 3,17 Mb. Dostları ilə paylaş:
|