87.7. Zərər çəkmiş şəxs bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada
aşağıdakı vəzifələri yerinə yetirməlidir:
87.7.1. cinayət prosesini həyata keçirən orqanın çağırışı ilə gəlmək;
87.7.2. cinayət prosesini həyata keçirən orqanın tələbi ilə ifadə vermək;
87.7.3. cinayət prosesini həyata keçirən orqanın tələbi ilə müqayisəli tədqiqat
aparılmaq üçün onda olan əşyaları, sənədləri və nümunələri təqdim etmək;
87.7.4. onun barəsində cinayətin törədilməsi ehtimal edilən cinayət işi üzrə
cinayət prosesini həyata keçirən orqanın tələbi ilə müayinədən keçmək;
87.7.5. hadisəni düzgün dərk edib yenidən təsvir etmək qabiliyyətindən
şübhələnməyə əsaslar olduqda, bu halların müəyyən edilməsi üçün cinayət
prosesini həyata keçirən orqanın tələbi ilə ambulator ekspertizadan keçmək;
87.7.6. təhqiqatçının, müstəntiqin, prokurorun və ya məhkəmə iclasında sədrlik
edənin göstərişlərinə tabe olmaq;
87.7.7. məhkəmə iclasında sədrlik edənin icazəsi olmadan fasilə elan olunanadək
məhkəmənin iclas zalını tərk etməmək;
87.7.8. məhkəmə iclasında qaydaya riayət etmək;
87.7.9. şəxsi həyatın toxunulmazlığına, ailə, dövlət, peşə, kommersiya və qanunla
qorunan digər sirlərə toxunan hallar barədə məlumatları yaymamaq;
87.7.10. bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək.
87.8. Zərər çəkmiş şəxs şəxsən və ya nümayəndəsi vasitəsilə öz hüquqlarından
istifadə edir və vəzifələrini yerinə yetirir. Yetkinlik yaşına çatmamış və ya fəaliyyət
qabiliyyəti olmayan zərər çəkmiş şəxsin hüquqlarını onun əvəzinə bu Məcəllədə
nəzərdə tutulmuş qaydada qanuni nümayəndəsi həyata keçirir.
M a d d ə 8 8 . X ü s u s i i t t i h a m ç ı
88.1 .Xüsusi ittihamçı qismində aşağıdakılar tanınır:
88.1.1. ictimai-xüsusi ittiham qaydasında cinayət təqibi üzrə məhkəmənin
hazırlıq iclası keçirilənədək, keçirilərkən və ya sonradan, lakin məhkəmə istintaqı
başlananadək xüsusi ittihamçı qismində məhkəmə baxışına buraxılması barədə
vəsatət vermiş şəxs — vəsatət təmin olunan andan;
88.1.2. ictimai-xüsusi ittiham qaydasında cinayət təqibi üzrə cinayət nəticəsində
ziyan vurulmuş, cinayət prosesini həyata keçirən orqandan buna görə cinayət işinin
başlanmasını, ibtidai araşdırma aparılmasını və onun zərər çəkmiş şəxs qismində
tanınmasını xahiş etmiş şəxs — başlanmış cinayət işi üzrə zərər çəkmiş şəxs
qismində tanındığı andan;
88.1.3. cinayət nəticəsində ziyan vurulmuş, məhkəməyə xüsusi ittiham
qaydasında şikayət vermiş şəxs — xüsusi ittiham qaydasında şikayətin öz icraatına
qəbul edilməsi və ya məhkəmə baxışına təyin edilməsi haqqında məhkəmə qərarı
qəbul olunduğu andan.
88.2. Zərər çəkmiş şəxs yetkinlik yaşına çatmadıqda və ya fəaliyyət qabiliyyəti
olmadıqda, bu Məcəllənin 88.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş vəsatəti, xahişi və
ya şikayəti vermiş onun qanuni nümayəndəsi xüsusi ittihamçı hesab olunur.
88.3. Bu Məcəllənin 88.1.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş halda, məhkəmə
baxışında iştirak etmək üçün buraxılması barədə vəsatət vermiş zərər çəkmiş şəxsin
hüquqi varisi xüsusi ittihamçı qismində tanınır.
88.4. Xüsusi ittihamçı zərər çəkmiş şəxsin bütün hüquqlarından istifadə edir və
onun vəzifələrini yerinə yetirir. Bundan başqa xüsusi ittihamçı bu Məcəllədə
nəzərdə tutulmuş qaydada:
88.4.1. xüsusi ittiham qaydasında şikayət üzrə materialların hazırlanmasını
həyata keçirir;
88.4.2. cinayət təqibi üzrə icraatın hər hansı anında ittihamdan imtina etmək
hüququndan istifadə edir;
88.4.3. məhkəmə iclasında cinayət prosesinin digər iştirakçılarının vəsatətləri və
məhkəmədə baxılan məsələlər üzrə fikrini söyləyir;
88.4.4. öz hesabına və ya məhkəmə vasitəsi ilə sübutların məhkəməyə təqdim
edilməsini təmin edir;
88.4.5. birinci və apellyasiya instansiyası məhkəmələrinin iclasında işin
materiallarının tədqiqində iştirak edir;
88.4.6. cinayət prosesinin digər tərəfinin qanunsuz hərəkətlərinə öz etirazını
bildirir;
88.4.7. dövlət ittihamçısı cinayət təqibindən imtina etdikdə təqsirləndirilən şəxsə
qarşı cinayət təqibini davam etdirir;
88.4.8. birinci və apellyasiya instansiyası məhkəmələrinin iclaslarında
nümayəndəsi olmadıqda giriş sözü (xüsusi ittiham qaydasında şikayətin elan
edilməsi), nitq və replika söyləyir, kassasiya instansiyası məhkəməsində isə baxılan
məsələ üzrə çıxış edir.
88.5. Xüsusi ittihamçı şəxsən və ya nümayəndəsi vasitəsilə öz hüquqlarından
istifadə edir və üzərinə qoyulmuş vəzifələri yerinə yetirir.
M a d d ə 8 9 . M ü l k i i d d i a ç ı
89.1. Cinayət qanunu ilə nəzərdə tutulmuş əməl nəticəsində maddi ziyan
vurulması qənaətinə gəlməyə kifayət qədər əsaslar olduqda onun cinayət mühakimə
icraatı qaydasında ödənilməsi barədə cinayət işinin icraatı zamanı iddia vermiş fiziki
və ya hüquqi şəxs mülki iddiaçı qismində tanınır.
89.2. Mülki iddiaçı qismində tanınma haqqında qərar təhqiqatçı, müstəntiq,
prokuror və ya məhkəmə tərəfindən qəbul edilir. İddia ərizəsi verdiyi anda şəxsin
mülki iddiaçı qismində tanınmasına əsaslar kifayət deyilsə, həmin qərar kifayət
qədər əsaslar müəyyən edilən kimi dərhal qəbul olunur.
89.3. Mülki iddiaçı qismində tanındıqdan sonra iddia ərizəsinin müvafiq şəxs
tərəfindən verilmədiyi və ya şəxsin mülki iddiaçı vəziyyətində qalmasına əsaslar
olmadığı müəyyən edilərsə, təhqiqatçı, müstəntiq, prokuror və ya məhkəmə
əsaslandırılmış qərarı ilə həmin şəxsin cinayət prosesində mülki iddiaçı qismində
iştirakına xitam verir.
89.4. Mülki iddiaçı verdiyi iddianı müdafiə etmək məqsədi ilə bu Məcəllədə
nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada aşağıdakı hüquqları həyata keçirir:
89.4.1. ittihamın mahiyyətini bilmək;
89.4.2. təqdim etdiyi iddia üzrə izahat və ifadə vermək;
89.4.3. cinayət işinə əlavə və məhkəmə iclasında tədqiq edilməsi üçün sübutlar və
materiallar təqdim etmək;
89.4.4. etirazlar etmək;
89.4.5. vəsatətlər vermək, o cümlədən verdiyi iddianın təmin olunması üçün
tədbirlərin görülməsi barədə vəsatət vermək;
89.4.6. cinayət prosesini həyata keçirən orqanın hərəkətlərinə qarşı öz etirazını
bildirmək və həmin etirazın istintaq və ya digər prosessual hərəkətlərin
protokollarında qeyd olunmasını tələb etmək;
89.4.7. iştirak etdiyi istintaq və ya digər prosessual hərəkətlərin protokolları ilə
tanış olmaq, protokoldakı yazıların düzgünlüyü və tamlığı barədə qeydlərini
vermək; istintaq və ya digər prosessual hərəkətlərdə, habelə məhkəmə iclasında
iştirak edərkən, qeyd olunması zəruri olan halların protokolda öz əksini tapmasını
tələb etmək; məhkəmə iclasının protokolu ilə tanış olmaq və ona qeydlərini vermək;
89.4.8. ibtidai araşdırma qurtardığı və ya cinayət işi üzrə icraata xitam verildiyi
andan işin materialları ilə tanış olmaq, ona aid zəruri sənədlərin surətlərini
çıxarmaq;
89.4.9. birinci və apellyasiya instansiyası məhkəmələrinin iclaslarında və işin
materiallarının tədqiqində iştirak etmək;
89.4.10. birinci və apellyasiya instansiyası məhkəmələrinin iclaslarında
nümayəndəsi olmadıqda nitq və replika söyləmək, kassasiya instansiyası
məhkəməsində isə baxılan məsələ üzrə çıxış etmək;
89.4.11. cinayət prosesini həyata keçirən orqan tərəfindən qəbul edilmiş, onun
hüquq və qanuni mənafeyinə toxunan qərarlar haqqında həmin orqan tərəfindən
məlumatlanmaq və öz xahişi ilə rəsmi qərarların surətini əldə etmək, ittiham aktının,
hökmün və ya məhkəmənin digər qərarının surətlərini almaq;
89.4.12. təhqiqatçının, müstəntiqin, prokurorun və ya məhkəmənin qərarlarından
və hərəkətlərindən, o cümlədən hökmdən və məhkəmənin digər qərarının iddiaya
dair hissəsindən apellyasiya və kassasiya şikayəti vermək;
KM1
89.4.13. cinayət prosesini həyata keçirən orqanın onun iddiasına dair hissəsindən
onun nəzərinə çatdırılmış məlumatlardan və ya cinayət prosesinin digər
iştirakçılarının şikayətlərindən ona məlum olmuş digər hallara etirazını bildirmək;
Dostları ilə paylaş: |