91.5.32. məhkəmə iclasının protokolu ilə tanış olmaq və ona dair qeydlərini
vermək;
91.5.33. özünün və ya müdafiəçisinin verdiyi hər bir şikayətdən imtina etmək;
91.5.34. zərər çəkmiş şəxslə barışmaq;
91.5.35. cinayət prosesini həyata keçirən orqan tərəfindən onun nəzərinə
çatdırılmış məlumatlardan və ya cinayət prosesinin digər iştirakçılarının
şikayətlərindən ona məlum olmuş hallara öz etirazını bildirmək;
91.5.36. onun şikayəti ilə cinayət işinə apellyasiya, kassasiya, əlavə kassasiya
qaydasında və ya hüquq və azadlıqların pozulması ilə bağlı yeni hallar və yeni
açılmış hallar üzrə baxılmasında, həbsdə saxlanılmırsa, cinayət prosesinin digər
iştirakçısının şikayətinə etiraz olduqda, həmçinin məhkəmə iclasında işin
materiallarının tədqiqində iştirak etmək;
xlvii[47]
91.5.37. iş üzrə verilmiş şikayət və protestlərdən xəbərdar olmaq və onlara öz
etirazlarını bildirmək;
91.5.38. məhkəmə iclasında cinayət prosesinin digər iştirakçıları tərəfindən
verilmiş vəsatət və təkliflər, habelə məhkəmə tərəfindən həll edilən məsələlər üzrə
öz fikrini bildirmək;
91.5.39. cinayət prosesinin digər tərəfinin qanunsuz hərəkətlərinə öz etirazını
bildirmək;
91.5.40. cinayət işi üzrə icraat zamanı sərf etdiyi xərclərin ödənilməsinə və
cinayət prosesini həyata keçirən orqanın qanunsuz hərəkətləri nəticəsində ona
vurulmuş ziyana görə kompensasiya almaq;
91.5.41. ittiham sübut olunmadığı halda bəraət almaq;
91.5.42. bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş digər hüquqlardan istifadə etmək.
91.6. Təqsirləndirilən şəxs öz müdafiəsini müstəqil həyata keçirərkən onun
vəziyyətində mümkün dərəcədə bu Məcəllədə müdafiəçi üçün nəzərdə tutulmuş
bütün hüquqlardan istifadə edir.
91.7.Təqsirləndirilən şəxsin öz hüquqlarından istifadə və ya bundan imtina
etməsi onun ziyanına şərh edilməməli və ona münasib olmayan nəticələrə gətirib
çıxarmamalıdır. Cinayətin törədilməsinə aidiyyəti olmayan şəxsin adını bilərəkdən
çəkdiyi hallar istisna edilməklə, təqsirləndirilən şəxsin üzərinə verdiyi ifadəyə və
izahata görə heç bir məsuliyyət qoyula bilməz.
91.8. Təqsirləndirilən şəxs bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada
aşağıdakı vəzifələri yerinə yetirməlidir:
91.8.1. cinayət prosesini həyata keçirən orqanın çağırışı ilə gəlmək;
91.8.2. həbsə alınarkən baxışa və şəxsi axtarışa məruz qalmaq;
91.8.3. həkim müayinəsinə, əl-barmaq izlərinin götürülməsinə, şəklinin
çəkilməsinə, qan, bədən ifrazatı nümunələrinin götürülməsinə məruz qalmaq;
91.8.4. müayinəyə məruz qalmaq;
91.8.5. ekspertiza aparılmasına məruz qalmaq;
91.8.6. təhqiqatçının, müstəntiqin, prokurorun və ya məhkəmə iclasında sədrlik
edənin göstərişlərinə tabe olmaq;
91.8.7. məhkəmə iclasında sədrlik edənin icazəsi olmadan fasilə elan olunanadək
məhkəmənin iclas zalını tərk etməmək;
91.8.8. məhkəmə iclasında qaydaya riayət etmək;
91.8.9. bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək.
91.9. Yetkinlik yaşına çatmayan və ya fəaliyyət qabiliyyəti olmayan
təqsirləndirilən şəxsin hüquqlarını onun əvəzinə bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş
qaydada qanuni nümayəndə həyata keçirir.
M a d d ə 9 2 . M ü d a f i ə ç i
92.1. Cinayət prosesində müdafiəçi qismində yalnız Azərbaycan Respublikasının
ərazisində vəkillik fəaliyyətini həyata keçirmək hüququna malik olan vəkil iştirak
edə bilər. Müdafiəçi şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsin şəxsiyyəti və onun iştirakı
ilə baxılan cinayət işinin xarakteri ilə eyniləşdirilə bilməz.
92.2. Şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsin bir neçə müdafiəçisi ola bilər.
Müdafiəçinin iştirakı məcburi olan prosessual hərəkətlər aparılarkən şübhəli və ya
təqsirləndirilən şəxsin müdafiəçilərindən hər hansının iştirak etməməsi bu
hərəkətlərin qanunsuz hesab edilməsinə əsas ola bilməz.
92.3. Cinayət prosesində müdafiəçinin iştirakı aşağıdakı hallarda təmin
olunmalıdır:
92.3.1. şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs tələb etdikdə;
92.3.2. şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs lal, kor, kar olduğuna, danışmaq,
eşitmək, görmək funksiyalarında digər ciddi qüsurlar olduğuna, uzun sürən ağır
xəstəliyinə, habelə kəmağıllığa, aşkar əqli zəifliyə və ya digər qüsurlara görə
müdafiə hüququnu müstəqil həyata keçirə bilmədikdə;
92.3.3. cinayət təqibi üzrə icraat aparılan anda şübhəli və ya təqsirləndirilən
şəxsdə ruhi xəstəliyin kəskinləşməsi və ya müvəqqəti ruhi pozuntu aşkar edildikdə;
92.3.4. şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs cinayət mühakimə icraatının aparıldığı
dili bilmədikdə;
92.3.5. şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs cinayəti törədərkən yetkinlik yaşına
çatmadıqda;
92.3.6. təqsirləndirilən şəxs müddətli hərbi xidmət qulluqçusu olduqda;
92.3.7. şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsə xüsusilə ağır cinayət törətməsi istinad
edildikdə;
92.3.8. şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs məcburi qaydada xüsusi tibb (stasionar
müalicə-psixiatriya) müəssisəsinə yerləşdirildikdə;
92.3.9. şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs tutulduqda və ya təqsirləndirilən şəxs
haqqında qətimkan tədbiri qismində həbs tətbiq edildikdə (bu Məcəllənin 153.2.8-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş hal istisna edilməklə);
92.3.10. cinayət təqibi cinayət məsuliyyətinə cəlb etmə müddətləri keçdikdən
sonra həyata keçirildikdə;
92.3.11. təqsirləndirilən şəxslərin qanuni mənafeləri arasında ziddiyyət
mövcuddursa və onlardan birinin müdafiəçisi olduqda;
92.3.12. cinayət təqibi cinayət qanunu ilə nəzərdə tutulmuş əməli anlaqsız
vəziyyətdə törədən şəxs barəsində həyata keçirildikdə;
92.3.13. şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsin fəaliyyət qabiliyyəti olmadıqda.
92.4. Cinayət prosesində müdafiəçinin iştirakı aşağıdakı andan təmin olunur:
92.4.1. şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs müdafiəçini tələb edərkən — bu
Məcəllənin 92.3.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş halda;
92.4.2. şəxs ilk dəfə dindirilərkən, ona tutulması haqqında cinayət prosesini
həyata keçirən orqanın qərarı, tutma haqqında protokol və ya qətimkan tədbiri
seçilməsi haqqında qərar, yaxud ittiham elan edilərkən — bu Məcəllənin 92.3.2,
92.3.4, 92.3.5 və 92.3.7-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş hallarda;
92.4.3. şəxsdə xəstəlik və ya anlaqsızlıq aşkar edilərkən — bu Məcəllənin 92.3.3
və 92.3.12-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş hallarda;
92.4.4. təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb etmə haqqında qərar çıxarılarkən — bu
Məcəllənin 92.3.6 və 92.3.10-cu maddələrində nəzərdə tutulmuş hallarda;
92.4.5. şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsin xüsusi tibb (stasionar müalicə-
psixiatriya)
müəssisəsinə
yerləşdirilməsi
barədə
prokurorun
təqdimatına
məhkəmədə baxılarkən — bu Məcəllənin 92.3.8-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş
halda;
92.4.6. şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs tutularkən və ya həbs qətimkan
tədbirinin seçilməsi barədə prokurorun təqdimatına məhkəmədə baxılarkən — bu
Məcəllənin 92.3.9-cu maddəsində nəzərdə tutulmuş halda;
92.4.7. təqsirləndirilən şəxsə qarşı ittihama məhkəmədə baxılarkən — bu
Məcəllənin 92.3.11-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş halda;
92.4.8. şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxsin mülki mühakimə icraatı qaydasında
fəaliyyət qabiliyyəti olmadığı təsdiq edilərkən və ya cinayət mühakimə icraatı
qaydasında fəaliyyət qabiliyyəti olmadığı müəyyən edilərkən — bu Məcəllənin
92.3.13-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş halda.
92.5. Şübhəli və ya təqsirləndirilən şəxs müdafiəçiyə malik olduğu halda ondan
imtina etmişdirsə, bu Məcəllənin 92.3.1-ci maddəsinə əsasən onun yenidən
müdafiəçi tələb etməsi məhkəmə istintaqı başlandıqdan sonra müdafiəçinin məcburi
iştirakını müəyyən edən hal deyil.
92.6. Cinayət prosesində müdafiəçinin məcburi iştirakını cinayət prosesini həyata
keçirən orqan təmin edir. Cinayət təqibi xüsusi ittiham qaydasında həyata
Dostları ilə paylaş: |