89.4.14. onun şikayəti ilə cinayət işinə kassasiya, əlavə kassasiya qaydasında və
ya hüquq və azadlıqların pozulması ilə bağlı yeni hallar və yeni açılmış hallar üzrə
baxılmasında cinayət prosesinin digər iştirakçısının şikayətinə etirazı olduqda,
həmçinin məhkəmə iclasında işin materiallarının tədqiqində iştirak etmək;
xlv[45]
89.4.15. məhkəmə iclasında cinayət prosesinin digər iştirakçıları tərəfindən
verilmiş vəsatət və təkliflər, habelə məhkəmə tərəfindən həll edilən məsələlər üzrə
fikrini bildirmək;
89.4.16. cinayət prosesinin digər tərəfinin qanunsuz hərəkətlərinə etirazını
bildirmək;
89.4.17. nümayəndəyə malik olmaq və onun səlahiyyətlərinə xitam vermək;
89.4.18. özü və ya nümayəndəsi tərəfindən verilmiş hər hansı şikayətdən imtina
etmək;
89.4.19. cinayət prosesinin istənilən anında iddiadan imtina etmək;
89.4.20. cinayət prosesində sərf etdiyi xərclərin ödənilməsinə və cinayət prosesini
həyata keçirən orqanın qanunsuz hərəkətləri nəticəsində ona vurulmuş ziyana görə
kompensasiya almaq;
89.4.21. cinayət prosesini həyata keçirən orqan tərəfindən maddi sübut qismində
və ya digər əsaslarla götürülmüş əmlakı, ona məxsus rəsmi sənədlərin əslini geri
almaq, cinayət qanunu ilə nəzərdə tutulmuş əməlləri törətmiş şəxsdən ona məxsus
əmlakını geri almaq;
89.4.22. bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş digər hüquqlardan istifadə etmək.
89.5. Mülki iddiaçı bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada
aşağıdakı vəzifələri yerinə yetirməlidir:
89.5.1. cinayət prosesini həyata keçirən orqanın çağırışı ilə gəlmək;
89.5.2. mülki cavabdehlərin sayına uyğun iddia ərizələrinin surətinin
məhkəməyə təqdim olunmasını təmin etmək;
89.5.3. cinayət prosesini həyata keçirən orqanın tələbi ilə müqayisəli tədqiqat
aparmaq üçün onda olan əşyaları, sənədləri və nümunələri təqdim etmək;
89.5.4. təhqiqatçının, müstəntiqin, prokurorun və ya məhkəmə iclasında sədrlik
edənin göstərişlərinə tabe olmaq;
89.5.5. məhkəmə iclasında sədrlik edənin icazəsi olmadan fasilə elan olunanadək
məhkəmənin iclas zalını tərk etməmək;
89.5.6. məhkəmə iclasında qaydaya riayət etmək;
89.5.7. şəxsi həyatın toxunulmazlığına, ailə, dövlət, peşə, kommersiya və ya
qanunla qorunan digər sirlərə toxunan hallar barədə məlumatları yaymamaq;
89.5.8. bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək.
89.6. Mülki iddiaçı cinayət prosesini həyata keçirən orqan tərəfindən şahid
qismində dindirilə bilər.
89.7. Mülki iddiaçı şəxsən və ya nümayəndəsi vasitəsilə öz hüquqlarından
istifadə edir və vəzifələrini yerinə yetirir.
I X f ə s i l
MÜDAFİƏ TƏRƏFİ
M a d d ə 9 0 . Ş ü b h ə l i ş ə x s
90.1. Şübhəli şəxs qismində aşağıdakı fiziki şəxs tanınır:
90.1.1. ittiham elan olunması üçün barəsində tutulma haqqında qərar çıxarılmış
şəxs;
90.1.2. cinayət törətməkdə şübhələnildiyinə görə tutulmuş şəxs;
90.1.3. haqqında həbs, girov və ya ev dustaqlığı istisna olmaqla, qətimkan tədbiri
seçilməsi barədə qərar çıxarılmış şəxs.
90.2. Cinayət prosesini həyata keçirən orqan aşağıdakı müddətlərdə şəxsi şübhəli
şəxs vəziyyətində saxlamağa haqlı deyil:
90.2.1. tutulmuş şəxsi — 48 saatdan artıq;
90.2.2. həbs, girov və ya ev dustaqlığı istisna olmaqla, haqqında qətimkan tədbiri
seçilmiş şübhəli şəxsi — qətimkan tədbiri seçilməsi haqqında qərarın elan edildiyi
andan 10 (on) gündən artıq.
90.3. Bu Məcəllənin 90.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş müddət qurtaranadək
cinayət prosesini həyata keçirən orqan şübhəli şəxsi azad edərək, haqqında seçilmiş
qətimkan tədbirini ləğv etməli və ya onun təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb
edilməsi haqqında qərar çıxarmalıdır.
90.4. Şübhə kifayət qədər əsaslı deyilsə, cinayət prosesini həyata keçirən orqan və
ya məhkəmə bu Məcəllənin 90.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş müddətlər
qurtaranadək şübhəli şəxsi azad etməli və haqqında seçilmiş qətimkan tədbirini ləğv
etməlidir.
90.5. Şəxs azad edildiyi, haqqında seçilmiş qətimkan tədbiri ləğv olunduğu və ya
təqsirləndirilən şəxs qismində cəlb etmə barədə qərar çıxarıldığı andan şübhəli şəxs
vəziyyətindən çıxmış hesab olunur.
90.6. Cinayət təqibini həyata keçirən təhqiqatçı, müstəntiq və ya prokuror şübhəli
şəxsin hüquqlarını təmin etməli və ona qanunla qadağan edilməyən bütün vasitə və
üsullardan istifadə etməklə müdafiə hüququnu həyata keçirməsinə mane
olmamalıdır.
90.7. Tutulduğu və ya qətimkan tədbirinin seçilməsi haqqında qərar elan edildiyi
andan şübhəli şəxs bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada aşağıdakı
hüquqları həyata keçirir:
90.7.1. nədə şübhələnildiyini bilmək (şübhənin məzmunu — ona istinad edilmiş
cinayət qanunu ilə nəzərdə tutulmuş əməlin faktiki tərəfi və hüquqi tövsifi);
90.7.2. tutulduğu halda tutulmanın əsaslarını bilmək və tutulduğu andan
müdafiəçidən hüquqi yardım almaq, onu tutmuş şəxsdən, təhqiqatçıdan,
müstəntiqdən və ya prokurordan hüquqları haqqında yazılı bildiriş almaq;
90.7.3. tutulma haqqında və ya qətimkan tədbiri seçilməsi haqqında qərarın
surətini almaq;
90.7.4. tutulma haqqında protokol tərtib olunduqdan dərhal sonra onunla tanış
olmaq və ona protokolda əks olunmalı qeydlərini vermək;
90.7.5. tutulduğu və ya qətimkan tədbirinin seçilməsi haqqında qərar elan
olunduğu andan müdafiəçiyə malik olmaq;
90.7.6. tutulduqdan dərhal sonra ailəsinə, qohumlarına, yaşadığı və ya işlədiyi
(oxuduğu) yerə telefonla və ya digər vasitələrlə tutulması barədə xəbər vermək;
90.7.7. müstəqil olaraq müdafiəçi seçmək, onun səlahiyyətinə xitam vermək,
müdafiəçidən imtina etdiyi halda özü özünü müdafiə etmək;
90.7.8. söhbətlərin sayı və müddəti məhdudlaşdırılmadan müdafiəçisi ilə
təklikdə görüşmək və konfidensial ünsiyyət saxlamaq;
90.7.9. müdafiəçinin yardımından pulsuz istifadə etmək, öz vəsatəti əsasında
müdafiəçinin iştirakı ilə ifadə vermək;
90.7.10. ifadə (izahat) vermək, özünə və yaxın qohumlarına qarşı ifadə (izahat)
verməmək və ya ümumiyyətlə ifadə (izahat) verməkdən imtina etmək;
90.7.11. ana dilində və ya bildiyi başqa dildə ifadə (izahat) vermək;
90.7.12. tərcüməçinin köməyindən pulsuz istifadə etmək;
90.7.13. etirazlar etmək və vəsatətlər vermək;
90.7.14. istintaq və ya digər prosessual hərəkətlərdə iştirak etmək, yaxud bu
Məcəllədə başqa qayda nəzərdə tutulmayıbsa, həmin hərəkətlərdə iştirakdan imtina
etmək;
90.7.15. öz vəsatəti əsasında aparılan istintaq və ya digər prosessual hərəkətlərdə
müdafiəçinin yardımı ilə iştirak etmək;
90.7.16. cinayət işinə əlavə olunması üçün sübutlar və digər materiallar təqdim
etmək;
90.7.17. cinayət prosesini həyata keçirən orqanın hərəkətlərinə öz etirazını
bildirmək və bu etirazın istintaq və ya digər prosessual hərəkətlərin protokolunda
qeyd edilməsini tələb etmək;
90.7.18. iştirak etdiyi istintaq və ya digər prosessual hərəkətlərin protokolları ilə
tanış olmaq, protokoldakı yazıların düzgünlüyü və tamlığı barədə qeydlərini
vermək; istintaq və ya digər prosessual hərəkətlərdə iştirak edərkən qeyd olunması
zəruri olan halların müvafiq protokola daxil edilməsini tələb etmək;
90.7.19. cinayət prosesini həyata keçirən orqan tərəfindən qəbul edilmiş və onun
hüquq və qanuni mənafeyinə toxunan qərarlar haqqında həmin orqan tərəfindən
məlumatlanmaq və öz xahişi ilə bu qərarların surətlərini almaq;
Dostları ilə paylaş: |