95.6. Şahid bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada aşağıdakı
hüquqları həyata keçirir:
95.6.1. hansı cinayət işi üzrə çağırıldığını bilmək;
95.6.2. onun dindirilməsində iştirak edən tərcüməçiyə etiraz etmək;
95.6.3. xahişlər etmək;
95.6.4. özünə və yaxın qohumlarına qarşı ifadələrin verilməsindən, materialların
və məlumatların təqdim olunmasından imtina etmək;
95.6.5. ifadə verərkən cinayət prosesini həyata keçirən orqanın icazəsi ilə yadda
saxlanılması çətinlik törədən mürəkkəb riyazi hesablamalara dair sənədlərdən,
çoxsaylı coğrafi adlardan və digər məlumatlardan istifadə etmək; hadisələri dərk
edərkən və ya dərk etdikdən dərhal sonra yazılı qeydlərindən ifadə verərkən istifadə
etmək;
95.6.6. verdiyi ifadələri çəkdiyi planlarla, sxemlərlə və şəkillərlə müşayiət etmək;
95.6.7. cinayət prosesi üzrə məhkəməyədək icraat zamanı ifadəsini şəxsən
yazmaq;
95.6.8. iştirak etdiyi istintaq və ya digər prosessual hərəkətlərin protokolu ilə,
habelə məhkəmə iclası protokolunun ona aid olan hissəsi ilə tanış olmaq, ifadəsinin
tam və düzgün olması üçün protokola zəruri əlavə və qeydlərin daxil edilməsini
tələb etmək;
95.6.9. cinayət prosesi zamanı sərf etdiyi xərclərin ödənilməsinə və cinayət
prosesini həyata keçirən orqanın qanunsuz hərəkətləri nəticəsində ona vurulmuş
ziyana görə kompensasiya almaq;
95.6.10. cinayət prosesini həyata keçirən orqan tərəfindən maddi sübut kimi,
yaxud digər əsaslarla götürülmüş əşyaların, rəsmi sənədlərin əslini geri almaq;
95.6.11. istintaq və ya digər prosessual hərəkətlərin icrası zamanı həmin
hərəkətlər başlananadək nümayəndəyə malik olmaq;
95.6.12. bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş digər hüquqları həyata keçirmək.
M a d d ə 9 6 . M ü t ə x ə s s i s
96.1. Mütəxəssis cinayət prosesində şəxsi marağı olmayan, öz razılığı əsasında
istintaq və ya digər prosessual hərəkətlərin aparılmasında elm, texnika, incəsənət və
digər peşə sahəsindəki xüsusi bilik və bacarığından istifadə edərək kömək
göstərmək üçün cinayət prosesini həyata keçirən orqan tərəfindən təyin edilmiş
şəxsdir. Yetkinlik yaşına çatmamış zərər çəkmiş, şübhəli və ya təqsirləndirilən
şəxsin, habelə şahidin dindirilməsində iştirak etmiş müəllim mütəxəssis hesab
olunur. Mütəxəssis cinayət prosesi iştirakçılarının təklif etdikləri şəxslər sırasından
təyin edilə bilər.
96.2. Mütəxəssis cinayət prosesini həyata keçirən orqana zəruri kömək
göstərilməsi üçün kifayət qədər biliyə və bacarığa malik olmalıdır.
96.3. Şəxs cinayət prosesinin hüquqi məsələləri üzrə mütəxəssis qismində təyin
oluna və ya digər formada cəlb edilə bilməz. Mütəxəssisin ifadə etdiyi fikir ekspert
rəyini əvəz etmir.
96.4. Mütəxəssis bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada aşağıdakı
vəzifələri yerinə yetirməlidir:
96.4.1. zəruri kömək göstərilməsi üçün cinayət prosesini həyata keçirən orqanın
çağırışına gəlmək;
96.4.2. cinayət prosesini həyata keçirən orqana öz xüsusi ixtisasını təsdiq edən
sənədləri təqdim etmək; zəruri kömək göstərilməsi qabiliyyəti olduğunu düzgün
qiymətləndirmək;
96.4.3. cinayət prosesini həyata keçirən orqana peşə təcrübəsi və cinayət
prosesində iştirak edən şəxslərlə münasibəti barədə məlumat vermək;
96.4.4. köməyinə zərurət olduğu bütün müddət ərzində istintaq və ya digər
prosessual hərəkətlərin keçirildiyi yerdə, məhkəmənin iclas zalında olmaq və qeyd
edilən hərəkətlərin keçirildiyi yeri həmin hərəkətləri keçirən şəxsin icazəsi olmadan,
məhkəmə iclası zalını isə məhkəmə iclasında sədrlik edənin icazəsi olmadan tərk
etməmək;
96.4.5. istintaq və ya digər prosessual hərəkətləri həyata keçirən şəxsə kömək
məqsədi ilə sənədlərin və əşyaların aşkar edilməsi, möhkəmləndirilməsi,
götürülməsi, texniki vasitələrdən və kompüter proqramlarından istifadə edilməsi, iş
materiallarının tədqiq edilməsi, ekspert qarşısında suallar qoyulması üçün öz
bacarığından və biliyindən istifadə edərək, cinayət prosesini həyata keçirən şəxsə,
orqana, məhkəmə iclasında iştirak edən cinayət prosesi tərəflərinə peşəsinə aid
sualları və hərəkətləri izah etmək;
96.4.6. təhqiqatçının, müstəntiqin, prokurorun və ya məhkəmə iclasında sədrlik
edənin göstərişlərinə tabe olmaq;
96.4.7. məhkəmə iclasında qaydaya riayət etmək;
96.4.8. onun iştirakı ilə keçirilmiş hərəkətlərin gedişinin, məzmununun və
nəticələrinin protokolda tam və düzgün yazılmasını öz imzası ilə təsdiq etmək;
96.4.9. cinayət prosesini həyata keçirən orqanın icazəsi olmadan onun iştirakı ilə
keçirilmiş istintaq və ya digər prosessual hərəkətlərə və aşkar edilmiş hallara dair
məlumatları, habelə qapalı məhkəmə iclasının məlumatlarını yaymamaq; ona
məlum olan şəxsi həyatın toxunulmazlığına, ailə, dövlət, peşə, kommersiya və ya
qanunla qorunan digər sirlərə toxunan hallar barədə məlumatları yaymamaq;
96.4.10. bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək.
96.5. Mütəxəssisin öz vəzifələrini icra etməməsi Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş məsuliyyətə səbəb olur.
96.6. Mütəxəssis bu Məcəllədə nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada aşağıdakı
hüquqları həyata keçirir: