www.kitabxana.net
– Milli Virtual Kitabxana
126
kömək edir. Belə bir tədris zamanı
müəllim iş yerini dəyişərsə, böyük boşluq yaranmır. Yəni müəllimin
gedərsə, heç də hər şeyi özü ilə aparmır, əksinə, onun təcrübəsi qalır. İkinci bir məsələ isə modullar arasında
əlaqədir. Bu əlaqə prerekvizit və korekvizit modul anlayışı ilə tənzimlənir. Prerekvizit modul hər hansı bir
modulun keçilməsi üçün onda əvvəl tələbənin bitirməli olduğu moduldur. Misal üçün, tələbə telejurnalistikanı
keçmək üçün mütləq foto və radio jurnalistika modullarını bitirməlidir. Korekvizit modul isə hər hansı modulla
paralel keçilməsi vacib olan moduldur. Məsələn, TV jurnalistika modulu TV texnika ilə paralel keçilməlidir.
Layihə çərçivəsində indi 10 modul hazırlanıb. Fotojurnalistika modulu isə amerikalı, britaniyalı, norveçli və
yerli mütəxəssislərin iştirakı ilə sınaqdan keçib. Amma biz bilirik ki, modul özü də hələ hər şey demək deyil.
Modulların tədrisi üç komponentin üstündə qurulur – müəllim, dərslik və avadanlıq. Başqa sözlə desək...
Kim? Harada? Necə?
İcazənizlə sonuncu sualdan başlayaq...
Necə? 2008-ci
ilin sorğusu gostərdi ki, tələbələr dərslik ehtiyacındadırlar. Dərsliklərin tələblərə cavab
verməməsinin səbəbini bir daha açıqlamağa ehtiyac yoxdur. Dərslik tədris prosesinin məntiqi bir həlqəsidir.
Əgər bu proses pozulubsa, demək, standartlara cavab verəcək dərslikdən danışmaq hələ tezdir...
Harada? Jurnalistikanın tədrisi bu gün, ilk növbədə, canlı jurnalistika mühitində keçməldir. Tələbə üçün bu
mühit fakültədən başlamalıdır. Müasir Xəbər otağı belə bir mühitin nüvəsi ola bilər.
Multimedia mühitinin
hökm sürdüyü, həm qəzet, həm foto, həm radio, həm də telejurnalistlərin bir studiyada cəmləşdiyi, materialların
onlayn rejimdə hazırlandığı bir otaq. Belə bir studiya indi bir çox ali məktəb üçün utopik görünsə də, o, bizim
layihənin ən yaxın hədəflərindəndir. Payız semestri üçün BSU-nun jurnalistika fakültəsinin öz Xəbər otağı da
olacaq...
Kim? Bu yazının əvvəlində lap nağılvari bir təhkiyə üsulu ilə 25 nəfərlik layihə heyətinin – komandanın
yığıldığını yazmışdım. Amma, əslində, burada nağıllıq
heç nə yox idi, layihənin ən çətin hissəsi elə komandanın
yığılması idi. Biz beş istiqamət üzrə mütəxəssis axtarırdıq. Onlardan biri – fotojurnalistika, ümumiyyətlə, tədris
olunmurdu, digəri – yeni media isə tamamilə yeni yanaşma tələb edirdi. Hər komanda 3 nəfərdən ibarət olmalı
idi: lider, müavin və köməkçi. Bununla biz hər bir modulun yazılmasında müxtəlif fikirlərin dartışmasına rəvac
verməklə yanaşı, həm də dayanıqlığa çalışırdıq. Kimsə komandanı tərk edərsə, o birisi işi yetirə bilməli idi.
Başqa bir məsələ isə köməkçini müəllim kimi yetişdirmək idi. Müəllim tapmaq çətindir. Xüsusilə jurnalistika
sahəsində. Müəllimlik etmək üçün magistratura pilləsini bitirmək zəruridir. Təəssüflə qeyd etməliyik ki,
Azərbaycanda magistr pilləsini bitirən tələbələrin hazırlığı xaricdə, hətta qonşu Gürcüstanda İctimai Əlaqələr
İnstitutunun nəzdində Qafqaz Jurnalistika və Media Menecerliyi Məktəbini bitirənlərdən zəifdir.
Uzaq xaricdə
www.kitabxana.net
– Milli Virtual Kitabxana
127
magistratura təhsili alanları isə təhsilə cəlb etmək çox çətindir. Onlar üçün bu işdə maddi motivasiya yoxdur.
Yeni təşəbbüslərsə heç də bütün universitetlərdə Slavyan Universitetində olduğu kimi alqışlanmır. Digər bir
məsələ isə xaricdə təhsil alan mütəxəssislərin məlumat bankının olmamasıdır. Bizim resurslar haqqında ətraflı
məlumatımız yoxdur...
Bu işdə məsələyə müsbət umpuls verə biləcək tədbirlərdən biri təhsil yarmarkalarının keçirilməsi ola bilər.
Abituriyentlər bu yarmarkalarda ən azından hansı universitetin onlara nə təklif etdiyini öyrənə, ixtisaslar
haqqında daha geniş məlumat əldə edə bilərlər. Bu tip yarmarkalar həm də universitetlər arasında sağlam
rəqabəti artırar. Belədə biz qəbul imtahanlarından uğurla keçdikdən sonra universitet seçimində çətinlik
çəkməyəcəyik. Ən azından jurnalistika ixtisasını seçərkən, kimin nə təklif etdiyini diqqətlə öyrənəcəyik.
Biləcəyik ki, dövlət standartı
eyni olsa da, kurikulumlar, modullar müxtəlif ola bilər. Biləcəyik ki, jurnalistika
ixtisası 10 universitetdə tədris olunsa da, onlar fərqli-fərqlidirlər. Çünki jurnalistika məktəbləri,
dəsti-xəttlər
fərqlidir...
Belədə biz ən vacib həqiqəti biləcəyik: institutlar da, universitetlər də, akademiyalar da məktəblərin üzərində
qurulur.
P.S. Bu yazını burada bitirmək olardı. Amma o bitmir, çünki layihə hələ davam edir. Hətta bu layihə bir gün
bitsə belə, o geniş mənada davam edəcək. Çünki onun fəlsəfəsini bölüşən insanlar var. Bu fəlsəfə isə istənilən
xarici təcrübəni təcrübə naminə təkrarlamağa deyil, onun mahiyyətini anlayaraq yenidən qurmağa, yaşatmağa
hesablanıb. Metronun ―İçərişəhər‖ stansiyasının yeni binası kimi...
Siz bu bina haqqında nə düşünürsünüz? Bu müasir tikili xoşunuza gəlirmi? Şəxsən, mən Paris Luvrunun Bakı
versiyasını xoşlayıram. Niyə? Çünki bu, sadəcə, təkrar deyil, tikili həm də memarın fəlsəfəsinin tərcümanıdır:
müasirlik
bizə keçmişi görməyə, duymağa və sevməyə mane olmamalıdır. O elə buna görə də şəffafdır...
Bu yazını bizimlə eyni fəlsəfəni bölüşən insanlar – adlarını çəkmədiyim komanda üzvləri davam etdirəcəklər.
http://525.az/view.php?lang=az&menu=7&id=18229
www.kitabxana.net
– Milli Virtual Kitabxana
128
Osman Gündüz
YENĠ MEDĠA
Azərbayсan İnternet Forumunun prezidenti, «Multimedia» İnformasiya Sistemləri və Texnologiyaları
Mərkəzinin direktoru
www.aif.az, www.cit.az, info@cit.az
İnformasiya texnologiyalarının, xüsusən İnternetin inkişafı çap formalı Kütləvi İnformasiya Vasitələrində –
neсə deyərlər, ənənəvi KİV-də сiddi inqilab yaratdı. Yeni növ informasiya yayımı vasitələri – Şəbəkə KİV
meydana çıxdı. Şəbəkə KİV bütün Qlobal Şəbəkədə, o сümlədən Azərbayсan İnternet seqmentində özünə
məxsus yer tutur.
İndiyədək müxtəlif növ Şəbəkə KİV qrupları formalaşıb: Ənənəvi KİV-in şəbəkə variantları; xüsusi şəbəkə
media strukturları:
elektron jurnallar, elektron qəzetlər, İnternet İnformasiya Aqentlikləri, portallar və s.