127
Məhz buna görədir ki, Bakı Dövlət Universitetinin çoxminlik
qədirbilən kollektivi öz böyük məzununun xatirəsini əziz tutur. Bakı
Dövlət Universitetinin Böyük Elmi Şurası 1994-cü il 28 oktyabr tarixli
geniş iclasmda Azərbaycan xalqı, dövləti, elmi və təhsili qarşısında
böyük xidmətlərinə görə Heydər Əlirza oğlu Əliyevə universitetin fəxri
doktoru adı verilməsi haqqında yekdil qərar qəbul etmişdir.
Bakı Dövlət Universitetinin yüksəkixtisaslı kadr hazırlanmasında,
vətən elminin inkişaf və tərəqqisində əldə etdiyi uğurlarında BDU-nun
Elmi Kitabxanasının böyük rolu və xidmətləri olmuşdur.
Universitetin yarandığı ilk günlərdən əsası qoyulan və bu təhsil
ocağının rəhbərliyinin, görkəmli alim və müəllimlərin daim qayğısı ilə
əhatə olunan bu kitabxana ölkəmizin ilk ali məktəb kitabxanası kimi
şərəfli bir yol keçmiş, daim inkişaf edib təkmilləşmiş, qiymətli kitablarla,
dövri mətbuatla, elmi nəşrlər və jurnallarla zənginləşmiş, milli elm və
mədəniyyətimizin qiymətli xəzinəsinə çevrilmişdir. BDU-nun Elmi
Kitabxanası öz fondunun zənginliyinə görə respublikada üçüncü
kitabxana hesab edilir. Hazırda böyük tarixi və elmi əhəmiyyət kəsb edən
kitabxana fondunda çox qiymətli, nadir elmi və milli əhəmiyyətə malik
olan 2 milyon 300 min nüsxədən artıq ədəbiyyat saxlanılır. Bunların da
201.466 nüsxəsini dövri nəşrlər təşkil edir. Bu zəngin kitab xəsinəsində
dünyanın bir çox dillərində ədəbiyyatın toplanması onun böyük elmi və
mədəni əhəmiyyətindən xəbər verir. Fondun tərkibində 274.913 nüsxə
kitab Azərbaycan, 1.682.170 nüsxəsi kitab rus, 93.957 nüsxə kitab isə
ingilis, alman, fransız, türk, ərəb, fars və s. dillərdədir. Müstəqillik
illərində kitabxananın xarici dillərdə ədəbiyyat fondu sürətlə artmaqdadır.
Böyük tarixi keçmişə, zəngin kitab xəzinəsinə malik olan bu kitabxana
mühüm elmi potensiala malik olan BDU-nun professor-müəllim
heyətinin və çoxminlik tələbə kontingentinin informasiya tələbatını
ödəmək sahəsində böyük tarixi yol keçmiş, oxuculara kitabxana
xidmətinin təşkilində zəngin təcrübə qazanmış, mütərəqqi ənənələrin
əsasını qoyub möhkəmləndirmişdir.
128
Müstəqillik illərində kitabxana özünün uzun illərdən bəri yaradıb,
formalaşdırdığı təcrübəsini və ənənələrini daha da zənginləşdirmiş,
qarşıda qoyulmuş yeni vəzifələrə, Azərbaycan təhsilinin və elminin
müstəqil, milli əsaslarla inkişafına, təhsil islahatlarına, Azərbaycançılıq
ideyalarına, milli ideologiyaya, dövlətçiliyin möhkəmlənməsinə, ulu
öndər H.Əliyevin həyata keçirdiyi daxili və xarici siyasətinin təbliğinə
xidmət etmişdir.
Doğrudur, müstəqilliyin ilk illərində ölkədə baş alıb gedən anarxiya,
iqtisadi böhran, maliyyə çətinliyi kitabxananın işinə də öz mənfi təsirini
göstərmiş, yeni ədəbiyyatın əldə edilməsi, xarici ölkələrdən kitablar,
dövri nəşrlər, xüsusilə təbiət və texniki elmlərin inkişafında xüsusi
əhəmiyyəti olan referativ jurnalların, informasiya nəşrlərinin alınması
tamamilə dayanmışdı. Həmçinin kitabxana SSRİ dağıldıqdan sonra pullu
məcburi nüsxələrdən də məhrum edilmişdi. Respublikanın nəşriyyat
sistemi tamamilə müflisləşmiş, kitab nəşri işi iflic vəziyyətə düşmüşdü.
Bütün bunlar kitabxananın yeni ədəbiyyatla komplektləşdirilməsi işini
demək olar ki, dayandırmışdı.
1993-cü ildə H.Əliyevin yenidən hakimiyyətə qayıdışı, respublikada
yaranan yeni ab-hava kitabxana işinə də öz müsbət təsirini göstərdi. Son
on ildə BDU-nun Elmi Kitabxanası yenidən quruldu, kitabxana işində
böyük canlanma baş verdi. Hər şeydən əvvəl kitabxananın maddi-texniki
bazasının möhkəmləndirilməsi, kitabxana işinə ayrılan vəsaitin
artırılması, yeni bina və avadanlıqla təmin edilməsi, kitab fondunun yeni
ədəbiyyatla, dövri nəşrlərlə, elmi və referativ jurnallarla komplek-
tləşdirilməsi kitabxananın Avropa standartları səviyyəsinə yüksəl-
dilməsinə səbəb oldu.
Kitabxananın fonduna son on ildə 59.297 nüsxə ədəbiyyat daxil
olmuşdur ki, bu da əvvəlki illərlə müqayisədə xeyli böyük rəqəmdir.
Kitabxana işinin komplektləşdirilməsi işinə dövlət vəsaitindən əlavə
universitet rəhbərliyinin ödənişli təhsildən əldə edilmiş gəlirdən xeyli
vəsait ayırması fondun zənginləşməsinə böyük şərait yaratmışdır.
Müstəqillik illərində yeni kitabların əldə edilməsində BDU-nun Elmi
Kitabxanasında meydana gəlib formalaşan yeni ənənə olduqca yüksək
mədəni əhəmiyyətə malikdir. Respublikada görkəmli ziyalıların, şairlərin,
129
yazıçıların, alimlərin nəşr etdirdiyi yeni kitablarından bir neçə nüsxə
kitabxanaya hədiyyə verməsi nəticəsində zəngin hədiyyələr fondu
yaranmışdır.
1999-cu ildən başlayaraq “Kitabxana işi haqqında” Azərbaycan
Respublikasının Qanununa müvafiq olaraq respublikada nəşr edilən bütün
kitablardan 2 məcburi nüsxə alması kitabxana fondunun ardıcıl
komplektləşdirilməsi üçün əlverişli şərait yaratmışdır.
Müstəqillik illərində kitabxana fondunda Azərbaycan dilində olan
kitabların sayı əhəmiyyətli dərəcədə artmışdır. Son 12 ildə kitabxanaya
Azərbaycan dilində 26.827 nüsxə ədəbiyyat daxil olmuşdur. Həmçinin
müstəqillik kitabxananın beynəlxalq əlaqələrinin genişlənməsinə də
böyük təsir göstərmiş, beynəlxalq kitab mübadiləsi genişlənmişdir. 12
ildə kitabxana 18 xarici ölkənin 52 kitabxanası ilə əlaqə saxlamış,
kitabxananın fonduna xarici dillərdə 9.661 nüsxə ədəbiyyat daxil
olmuşdur.
Müstəqillik illərində kitabxana fondunun inkişaf dinamikası ilə
tanışlıqdan məlum olur ki, 90-cı illərin ilk üç ili istisna edilməklə
kitabxana fondu müntəzəm olaraq artmışdır. Hər cür çətinliyə
baxmayaraq universitet rəhbərliyinin qayğısı nəticəsində kitabxana
fondunun komplektləşdirilməsinə ayrılan vəsait ilbəil artırılmış, yeni
kitabların, o cümlədən xarici dildə kitabların, qiymətli elmi jurnalların,
həmçinin olduqca baha qiymətə olan referativ jurnalların alınmasına
şərait yaradılmışdır. Bütün bunların nəticəsidir ki, kitabxana hər il orta
hesabla 10.000 nüsxəyə qədər yeni ədəbiyyat alır. Bu ədəbiyyat içərisində
dərsliklər, dərs vəsaitləri ilə yanaşı, elmin müxtəlif sahələrinə dair
qiymətli elmi nəşrlər, elmi-tədqiqat əsərləri, monoqrafiyalar mühüm yer
tutur. Təkcə 2003-cü ildə elmi kitabxanaya 300 milyon manat qiymətində
9 min nüsxədən artıq ədəbiyyat daxil olmuşdur. Bu kitablar içərisində
pulsuz məcburi nüsxələr, hədiyyələr və mübadilə yolu ilə daxil olan
kitablar da az deyildir.
Məlumdur ki, respublikamızda böyük elmi potensiala malik Bakı
Dövlət Universitetinin ölkəmizdə fundamental elmlərin inkişafında çox
mühüm mövqeyi vardır. Bu mövqeyi həmişə əldə saxlamağa səy göstərən
universitet elmi-tədqiqat işinin elmi-texniki bazasını möhkəmlətmək,
Dostları ilə paylaş: |