X 0 thpahhmycta X, k a m /l a ujhhh r

CHApDAMI YOKI O‘ngDA?

Insonlarning xotira bilan bog‘liq muammosi uni yodlab qo- lish emas, balki bu maʼlumot- larni kerak vaqtida eslashdir.
Xotirada saqlash hammada yaxshi daraja- da bo‘lishi mumkin, ammo uni qisqa vaqt ichida aniq holda eslay olish qobiliyati hammaga xos emas. Inson ongida rasmlar yax- shiroq muhrlanadi. Shuning uchun xotirani mustahkamlash uchun tavsiya etiladigan psi- xotexnologiyalar tasavvur qilish qobiliyati- ga asoslangan.
Insonga ongli ravishda xotirasiga saqlab qo‘ya olish xususiyati xosdir. Mashqlar yorda- mida qisqa muddatli xotirangizdagi maʼ- lumotni uzoq muddatli xotiraga aylanti- rishni o‘rganasiz va kerakli maʼlumotni o‘z
vaqtida tez eslash qobiliyatingizni rivojlantirasiz.
Qisqasi, yodlab olish uchun diqqat va tasavvur kerak ekan. Xotirani ku- chaytirish diqqat- ni kuchaytirish va tasavvur qi- lish qobiliyatini o‘stirishga asos
bo‘ladi. Diqqatni jalb qilish va tasavvur etishni o‘rganish mashqlarini muntazam bajarib borar ekansiz, xotirangiz aniq holatga keladi.
Ikkita ishni bir vaqtning o‘zida baja- rish, diqqatni bir joydan ikkinchi joyga jamlash uchun yaxshi mashq hisoblanadi. Bir vaqtning o‘zida ikkita kitob o‘qing. Bir ki- tobning abzatsini o‘qib bo‘lganingizdan ke- yin, ikkinchi kitobni o‘qishni boshlang, bir payt ichida televizorning kanalidagi biror maʼlumotni tushunishga harakat qiling.
Kitob o‘qiyotgan paytingizda televizorda- gi maʼlumotlar ketma-ketligini tasavvur orqali ulab olishga o‘rganing. Siz qaramay turganingizda o‘tib ketgan maʼlumotlar ni- maligini aqlan tiklashga, xayolan tushunish- ga harakat qiling.
Agar siz xotirani rivojlantirish kursi- ni o‘tib bo‘lgan bo‘lsangiz, bu sizning o‘qib-o‘r- ganishingiz tugadi, degani emas. Uni miya- ning o‘ng yarim sharini ishga tushirish, fa- ollashtirish uchun davom ettirish zarur. Bu, ayniqsa, kek- s a yoshdagi odamlar uchun
juda muhimdir.
O‘tkazilgan yuz- lab tahlillar shuni isbotladiki, ko‘- rish-eshitish test- larini yechish ra- qamli va faktli
testlar yechishdagiga qara-
25
ganda natijalarida bir-biridan sezilarli darajada farq qiladi.
Biz sizga ijodiy qobiliyatlaringizni rivojlantirishda yordam beramiz. Yillar o‘tishi bilan sustlashgan qobiliyat bilan raqamlarning butun ustunlarini eslab qo- lishga sizda asos paydo bo‘ladi. Siz vaqti kelib xotirangizda saqlanayotgan istalgan manzarani qayta tiklay olasiz. Agar tas- virlar va raqamlarni eslab qolish mashqi- ni puxta o‘zlashtirsangiz, o‘zingiz uchun ku- tilmagan kashfiyotni yaratasiz.
Aytaylik, oxirgi o‘n yildan buyon xoti- rangizdan tinimsiz shikoyat qilib kela- siz, ayniqsa, raqamlar esdan chiqib keta- veradi. Menimcha, sizda miyaning faqat o‘ng yarim shari ishlaydi, xolos. Lekin siz raqamlar dahosiga aylanishingiz va bunga ongli ravishda erishishingiz ham mumkin. topshiriqlarning hammasini bajara bo-
rar ekansiz, keyingi yillarda yo‘qotilgan qobiliyatingizni tik- lashga erishasiz. Agar asosiy qoidalarga amal qilsangiz, xoti- rangiz, rivojlanadi va mustahkamlanadi.
Hayotingiz davomi- da sizning tajriban- giz yangi taassurotlar bilan boyib, oshib, ko‘payib boradi. Ke-
raksizlaridan muhimlarini ajratib, qol- ganlarini butkul unutish katta foyda beradi.