Xayitov sh. N., Artikova d. M., Musayeva j. K
– rasm. Har tomonlama rivojlanish strategiyalarining variantlari
Yüklə 3,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3.3. Innovastion faoliyatning yangi tashkiliy shakllari
| 3.2 – rasm. Har tomonlama rivojlanish strategiyalarining variantlari.
3.2 – rasmdan ko’rinishiga, tashkilot uchun har tomonlama rivojlanishning oltita strategiyalari e ng katta ahamiyatga ega: 1. Birlashmalar, yutib yuborishlar yoki yangi va qo’shma korxonalar tashkil qilish asosida yangi sohaga kirib borish. 2. Turdosh sohalarda har tomonlama rivojlanish. 3. Turdosh bo’lmagan sohada har tomonlama rivojlanish. 4. Ishlab chiqarishni yig’ishtirish va tuzatish. 5. Aralash har tomonlama rivojlanish va qayta qurish. 6. Ko’p millatli har tomonlama rivojlanish. Agar yangi sohaga kirib borish, yangi kompaniya yoki qo’shma korxonani tashkil qilish strategiyasi har tomonlama rivojlanmagan kompaniya tomonidan kuchli va foydali raqobat o’rinlarini egallash uchun qo’llanilsa, qoloq ishlab chiqarishlarni yig’ishtirish va tugatish va transmilliy har tomonlama rivojlanish maqsadidagi qayta qurish va har tomonlama rivojlanish maqsadidagi qayta qurish va har tomonlama rivojlanish strategiyasi, qoidaga ko’ra, kuchli va etarlicha keng har tomonlama rivojlangan korporastiyalarda vujudga keladi. 3.3. Innovastion faoliyatning yangi tashkiliy shakllari Innovastion faollik va iqtisodiyotni global axborotlashuvi kompaniyalar va korporastiyalarning butun XX asr davomida shakllangan tashkil qilish tamoyillarini tubdan o’zgartirib yubordilar. 1990 yillardagi markazlashtirilmaslik, ommalashtirmaslik va sayentifikastiyani kuchayishi tendenstiyalari dastavval kichik korxonalar, mehnat jamoalari va jamiyat tashkilotlari darajasida hafsalani pir qildilar. Ushbu davrda ishlab chiqarish va noishlab chiqarish sohalari xodimlarining muvofiqlashtirilgan harakatlari asosiy rolni o’ynaganlar, iqtisodiy jarayonlarni – ilmiy izlanish bilan band bo’lgan kreativ shaxsni o’qitishdan tortib to yuqori texnologik ishlab chiqarishlarni shakllantirish va virtual kompaniyalarni tashkil qilishgacha – ko’proq takomillashtirish ularning asosiy vazifasi bo’lib qolgan. Birinchi marta innovastion faoliyatning tashkiliy shakllari o’zini – o’zi, boshqaruvchi 55 ishlab chiqarish assostiastiyalarda paydo bo’lgan. Xuddi shu yerda kreativ (ijodiy) salohiyatdan ko’proq foydalanish va texnologik va sostial taraqqiyotni jadallashtirishga imkoniyat bor. Yangi tashkiliy shakllarni o’ziga xosligi faol raqobatni sheriklik va shaxsiy ijodiyot bilan birlashtirish zarurligi bilan belgilanadi. Vaqtincha qisqa muddatli bitimlardan tortib yirik moliya – sanoat guruhlarigacha bo’lgan tadbirkorlik assostiastiyalari va firmalararo alyanslar (birlashmalar) bunday o’zaro hamkorlikning yangi tashkiliy shakllari bo’lganlar. Kuchli davlat ta’siriga ega bozor iqtisodiyoti mamlakatlarda assostiyastiyalar uzoq muddatli iqtisodiy rivojlanishning asosiy yo’nalishlarini belgilashda muhim rol o’ynaydilar. Bunday assostiyastiyalar ko’pincha kasaba uyushmalari va davlat bilan kelishuvlarga egalar, bu ularning muvaffaqiyatini belgilab beradi. Bunday assostiastiyalarning ilmiy – texnik markazlari yangi texnologik tartibni shakllantirish bilan bog’liq asosan yangi innovastion rivojlanishning muammolarini hal qiladilar. Sanoat innovastiyalarini tadbiq etish, o’zlashtirish va tarqatilishi jarayonlarida sohaviy assostiastiyalar alohida rol o’ynaydilar, ular Yaponiyada tashqi savdo va sanoat vazirligi homiyligi ostida ko’proq tarqalganlar. Rossiyaning sohaviy assostiastiyalari ham ko’p ilm talab qiluvchi ishlab chiqarishlar, asbobsozlik, mashinasozlik va h.k. rivojlanishida katta rol o’ynaganlar. Agar sanoat kompaniyalarining milliy assostiastiyalari deb ataluvchilar (masalan, AQShda) mamlakatning ilmiy – texnik rivojlanishining milliy ko’rinishini belgilab bersalar, ko’pgina mintaqalarda sanoat firmalari sohaviy assostiastiyalarining asosiy vazifasi ilmiy – texnik va texnologik yangiliklarni tadbiq etish asosida korxona xo’jalik faoliyatini samaradorligini oshirishga ko’maklashishdir. Assostiastiyalarning bir qismi standartlashtirish va sertifikatlashtirish jarayonlarida faol ishtirok etadilar, xodimlarni ilmiy texnik rivojlanishning yangi yo’nalishlari bo’yicha o’qitish va qayta tayyorlash bilan shug’ullanadilar. Firmalar tadbirkorlik assostiastiyalari faoliyatining muhim maqsadlaridan biri ishlab chiqarishni modernizastiyalashda yordam ko’rsatishdan 56 iboratdir. Ishlab chiqarishni g’oyatda jamlanishi va “tarkibiy yaxshi bo’lmagan” sohalarni modernizastiyalashga yo’l qo’ymaslik Yaponiyadagi bir qator assostiastiyalarning xizmatidir. O’zining tarkibida muammoli – izlanish xarakteriga ega fundamental tadqiqotlar bo’yicha bo’linmalar, hamda tadbiq etish, tahliliy, iqtisodiy guruhlarga ega tadqiqot assostiastiyalari innovastion davraning boshlang’ich bosqichini faollashtirishda muhim rol o’ynaydilar. Yüklə 3,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|