XəZƏr universiteti erciyes universiteti

288 
 
deneyim ve oluş ile olumlanır. İçkin deneyim edimsel alanın değil, gücül alanındır. 
Burada  yaşam  idealar ile  değil,  kendinde  gerçekleşen  olanaklave  olayla  kavranır. 
İçkinlik tümel üzerine veya tekili tümel ile düşünme değil, her bir tekili kendinde 
farkla düşünmedir. İçkinlikte aynının tekrarı değil, her bir durumda farkın tekrarı 
olduğundan,  tekiller  ve  olaylar  çokluklarla  olumlanır. 
1
Çokluk  nedir?  Tekil  düz-
lemde  yer  alan  farklılıkların  kendinde  birer  fark  olarak  olumlanmasıdır.  İçkinlik 
düzleminde yaşanılmaya başlanıldığında varlıklar kimliksel kategorilendirmeye tabi 
tutulmadan,  tümelleştirilmeden  kendi  tekil  olayları  içerisinde  oluşla  değerlendiri-
lecektir.  
Oluş nedir? Oluş farktır, farkın ebedi döngüsüdür. Ebedi dönüş çokluğun ve 
olasılığın içindeki farkın olumlanmasıdır. Ebedi dönüş düşüncesinde yaşama yönelik 
her  türden  aşkın  düşünceyle  şekillenen  homojen  bakış  açısı  geçerliliğini  yitirir. 
Çünkü  yaşam  içindeki  kimlikler  homojen  bir  kavrayış  iledeğerlendirilemeyecek 
kadar  karmaşık  ve  çokluk  içerir.  Çokluk  olarak  yaşam  özdeş  olan  aynının  değil, 
farkın tekrarını oluşturur. Yaşam farkın ebedi tekrarı içerisindeki oluştur. Oluş ya-
şamın  içindeki  çoklukların  üretimidir,  dönüşümüdür.  Deleuze  için  oluş,  kimlik, 
kültür, insan gibi aşkın kavramlara dayanmadan yaşamı akışı içerisinde tümel değil 
tekil  olaylar  içerisinde  olumlamaktır.  Oluş  düşüncesinde  yaşam  belli  bir  kimlik 
üzerinden değil tekil olay düzleminde deneyimlenir. Bu anlamda yaşamın kimlik-
lerle  değil  oluşla  kavranması,  yaşama  aşkın  bir  amaç  yükleyen  erekselliği  de 
geçersizleştirir. Yaşamı ereksellik üzerinden kavrayan homojen bakış açısı, onu belli 
bir  kimlik  üzerinden  kavradığından  yaşamdaki  çokluğu  değişimi  ve  dönüşümü 
kavramada başarısız olur. Buna karşın yaşamın heterojenlik içerisinde olumlanması, 
tekilin  açığa  çıkmasını  ve  çoğalımını  olanaklı  kılar.  Oluşta  kadın,  erkek,  insan, 
hayvan  vb.  bir  özü  temsil  eden  kimlikler  yoktur.  Oluşta  kadın  oluş,  hayvan  oluş, 
makine  oluş,  kimliklerin  aşılması  vardır.  Oluş  kimliksiz  olmaktır.  Oluş  köklerin, 
kimliklerin sürekli yeniden üretilerek yersizyurtsuzlaştırılmasıdır.
2
 Oluş, pozitif fark 
ile yaşamın kimliksizleştirilerek tekil deneyimde olumlanmasıdır.  
Sonuç  
Sonuç olarak, eğer özdeşlik düşüncesitümelin, majöriter olan kimliğin diliyse; 
pozitif fark düşüncesi de farklılıkları nedeniyle yerinden edilen kültürel değerlerin, 
cinsel tercihlerin, tercihlerdeki farklılıkların veya daha açık bir ifadeyle herhangi bir 
özdeş  kimliği  olmayan  veya  olmasını  istemeyen  farklılıkların  dilidir.  Bu  nedenle 
farklılıkve çoğulculuk kavramı şunu ifade eder, eğer bir kişi kimliksel farklılıkları 
ve  tercihlerdeki  çoğulculuğu  negatif  olarak  değil  de  pozitif  olarak  görürse, 
karşılaşılan dünyalardan daha çok dünyanın var olduğunu görecektir.  
 
Kaynaklar 
BEISTEGUI Miguel de, Truth and Genesis-Philosopy asDifferential Ontology, Indiana 
University Press, Bloomington and Indianapolis, 2004.  
COLEBROOK Claire, Gilles Deleuze, by Routledge, London, 2002.  
………Understanding Deleuze, published by Allen&Unwin, Australia, 2002.  
                                                        
1
 Gilles Deleuze, Pure Immanence-Essays on A Life, p. 29.  
2
 Deleuze and Guattari, A Thousand Plateaus-Capitalism and Schizophrenia, p. 263.  

---

289 
 
CURIE Mark, Difference, Routledge, London, 2004.  
DELEUZE Gilles, Difference and Repetition, translated by Paul Patton, Columbia 
University Press, New York, 1994.  
…… Bergsonism, translated by Hugh Tomlinson and Barbara Habberjam, Zone Books, 
New York, 1991.  
…… Pure Immanence-Essays on A Life, translated by Anne Boyman, Zone Books, New 
York, 2001.  
……Expressionism in Philosophy: Spinoza, translated by Martin Joughin, Zone Books, 
New York, 1990.  
DELEUZE Gilles, GUATTARI Felix, Capitalism and Schizophrenia-A Thousand Plateaus, 
translated by Brian Massumi, Continuum, London, 2008.  
GOODCHILD Philip, Deleuze ve Guattari-Arzu Politikasına Giriş, çev. Rahmi G. Öğdül, 
Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2005.  
NEGRI Antonio, HARDT Michael, İmparatorluk, çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, 
Altıncı Basım, İstanbul, 2008.  
MAY Toddy; Gilles Deleuze, An Introduction, Cambridge University Press, New York, 
2005.  
PEARSON Keith Ansell, Germinal Life-The difference and repetition of Deleuze, 
Routledge, London and New York, 1999.  
 
 
KİMLİĞİN İNŞA EDİCİ YAPISI OLARAK FARK(LILIK) POLİTİKASİ 
 
Sinan KILIÇ 
 
Özet 
 
  Kimlik,  içinde  yer  aldığımız  çoğulculuk  yüzyılında  bireylerin  kültürel,  sosyal  ve 
duygu çatışmalarının en temel nedenlerinden birini oluşturur. Bu çatışma bireylerin hem tek 
bir kimlikle tanımlanamayacak kadar ve birbiriyle çelişebilen kimliklere sahip olmasından 
hem de her kimliğin bir öteki ileinşa edilmesinden kaynaklanır. Buradaönemli olan kimliksel 
çatışmaların neler olduğu değil, çatışmaların altında  yer alan düşünme  yapısındaki neden-
selliğin açığa çıkarılmasıdır. Kimliksel çatışmaların nedenlerinin kavranması, kimliğin inşa 
sürecindeki  düşünme  yapısının  analizi  ile  gerçekleşebilir.  Buanaliz  kimliklerin  inşa 
sürecindeki  felsefi  temellerin  irdelenmesidir.  Kimliklerin  oluşumundakifelsefi  temellerin 
irdelenmesi için: “Kimlik nedir?”, “kimliklerin inşa sürecindeki farkilkesi nedir?”, “kimlik 
ve  farklılık  arasındaki  bağ  nedir?”  ve  “fark  ilkesine  göre  inşa  edilen  kimliklerin  sosyal, 
kültürel ve politik sonuçları nelerdir?”vb. sorular yanıtlanmalıdır 
Anahtar Kavramlar Fark, pozitif fark, negatif fark, kimlik, özdeşlik, politika, çokluk 
 
 
Summary 
 
Difference Policy as the Constructing Structure of the Identity 
 
Identity constitutes one of the main reasons of the cultural, social and mental conflicts 
of  individuals  in  the  century  of  pluralism  that  we  are  in.  This  conflict  arises  because 
individuals have identities that cannot be defined with a single identity and that can contradict 

---