XəZƏr universiteti erciyes universiteti

323 
 
görüşleri eşliğinde izleyiciye aktarılıyor.  
İkonolojik Sembolizm (IconologicalSymbolism) 
Analize, radikal feminist Maria Mies’in görüşüyle başlamak konu için açık-
layıcı olacaktır;  
Anasoylu toplumlarda kadın-lık, tüm üretkenliğin toplumsal modeli, 
hayatın  üretiminde  esas  aktif  ilke  olarak  yorumlanmıştı.  Tüm  kadınlar 
‘anne’ olarak tanımlanmıştı. Fakat o zamanlar ‘anne’nin farklı bir anlamı 
vardı.  Kapitalist  koşullar  altında  tüm  kadınlar toplumsal  olarak  ev  kadını 
diye tanımlandı (tüm erkekler de ekmeği kazanan) ve analık bu ev kadını 
sendromunun ayrılmaz parçası haline geldi. Kadın-lığın anasoylu ve modern 
tanımları arasındaki fark, modern  tanımdan  tüm  aktif,  yaratıcı  ve  üretken 
(yani insani) niteliklerin çıkartılmış olmasıdır (akt. Bhasin, 2003: 29).  
Mies’in  bahsettiği  ‘anne’liğin  farklı  anlamlarının  olduğu  zamanları  çoktan 
aştığımızı söyleyebiliriz. Annelik hâlâ kutsal ancak alıntıda da belirtildiği gibi; bu 
kutsallık içinden aktifliğin ve üretkenliğin çıkartıldığı bir kutsallıktır. Belki de kadını 
tek  bir  alana,  kadının  biyolojik  üretkenliğinden  kaynağını  alan  ancak  kadının  bu 
farklılığının ideolojik ve siyasal olarak sorunlu bir şekilde yorumlanması sebebiyle 
sorunlu olan bir kutsallık bu. Haberde hamile kadınlar ev içinde değil aksine, haber 
içeriği gereği, hastane ortamında görüntüleniyor. Ancak önceki analizlerde de sözü-
nü ettiğimiz gibi kadının günümüzdeki anlamıyla özel alana ait anneliği ve mekân–
cinsiyet arasındaki ilişkide asıl sorunun kadının kamusalda görünür olup olmama-
sından ziyade kamusalda ne şekilde var olduğu göz önüne alınacak olursa, bu ha-
berdeki temsil de sorunlu görülmektedir. Önemli bir nokta da haberde bilgi alınan 
asıl mercinin erkek bir doktor olmasıdır. Yani konu her ne kadar hamilelik de olsa 
haber dâhilinde konuşan kadınlar daha çok aracı konumdadır. Asıl olan ise ‘erkek 
akıl’ın söyledikleri ve tavsiyeleridir.  
Hazzın  Erkek  Egemen  Kurgusu  (MasculineHegemonial  Construction 
of Pleasure) 
İkonografik Sembolizm (IconographicSymbolism) 
Sıradaki haber 71. Altın Küre ödüllerinin, ödül töreniyle sahiplerini bulmasını 
konu almaktadır. Haber, törene katılan kadın oyuncuların törendeki görüntüleriyle 
başlamaktadır.  Dış  sesin  de  eşliğinde,  ‘güzel’  kadınlar  bakışımıza  sunulmaktadır. 
Devamında ödüllerin hangi film ve oyunculara gittiği açıklanmakta ve film görün-
tüleri eşliğinde ödül alan oyuncuların görüntüsü ile kapanmaktadır.  
İkonolojik Sembolizm (IconologicalSymbolism) 
Haberde, kadın bedeninin sergilenmesi ve haz nesnesi konumunda sunulması 
söz konusudur. Medyada kadınların temsil biçimlerini araştıran Mediz Raporu’na 
göre  (2008:  11)  haber  ya  da  içerikle  doğrudan  ilişkisi  olmadığı  halde  kadınların 
bedenleri/cinselliklerini ön plana çıkaran içerikler, kadının cinsel nesne/haz nesnesi 
olarak  temsil  edilmesine  sebep  olmaktadır.  Kadını  magazin  nesnesi  olarak  temsil 
eden içeriklerse özellikle gösteri dünyasında yıldız kadınların, aşk ilişkileri, giyim-
kuşamları,  gezdikleri  yerler  gibi  içeriklerdir.  İncelenen  haberde  tam  da  Mediz 
Raporu’nda tanımlanan temsil biçimleriyle karşılaşılmaktadır. Asıl konu Altın Küre 
ödüllerinin hangi oyunculara ve filmlere gittiğiyken; haberdeki dış sesin de dediği 

---

324 
 
gibi “İddialı renkler, cesur, çok cesur dekolteler…” ‘taşıyan’ çekici kadın bedenleri 
haberin  merkezi  oluyor.  Kamera  hareketiyle  bu çok  cesur  dekoltelere sahip  kadın 
bedenleri baştan aşağı süzülerek izleyicinin bakışının hazzına sunulmaktadır. Kadın 
bedenini seyirlik bir ‘şey’ olarak hazzımıza ve bakışımızın iktidarına sunan anlayış 
John  Berger’in  de  bahsini  ettiği  görme  biçimlerimizi  biçimlendiren  anlayıştır. 
Kadınlar  erkeklerden  çok  değişik  bir  biçimde  gösterilir  –dişinin  erkekten  başka 
olmasından gelen bir şey değildir bu– ‘ideal’ seyircinin her zaman erkek olarak kabul 
edilmesinden,  kadın  imgesinin  onun  gururunu  okşamak  amacıyla  düzenlenmesin-
dendir  (Berger,  2011:  64).  Ayrıca  Berger,  kadının  erkek  tarafından  seyredilişinin 
seyrini yapmasından; kadının içindeki erkek gözlemci ve kadın gözlenenden bah-
seder. Yani, kadın, kendisine erkeğin gözüyle bakmaktadır. Haberin açılışında ba-
kışımıza baştan aşağı sunulan kadınlar, ‘bakılan’ olmaktan aldıkları haz ile ‘erkek 
gözlemci’  bakışlarıyla  oluşturdukları  profillerini  yine  erkeğin  bakışına  sunarlar. 
Kadının mekan ile ilişkisinde bu erkek bakışlı mekan algısı oluşturulduktan sonra, 
haberin devamında ödül alan kadın ve erkekler oyuncuların doğal-eşit varlık olarak 
(Mediz, 2008) temsiline tanık olunmaktadır.  
Özel Mevzular: Balkabağı! (Special Issues: Pumpkin!) 
İkonografik Sembolizm (IconographicSymbolism) 
Bu  kez  haberin  konusu,  kan  şekerini  dengeleyen  ve  cildi  güzelleştiren  bal-
kabağının faydalarıdır. Haberde sırasıyla dış mekânda bulunan kadınlara konu ile 
ilgili fikirleri sorulmaktadır. Bu kez konu hakkında bilgi veren uzman, bir kadındır.  
İkonolojik Sembolizm (IconologicalSymbolism) 
HannahArendt’in  deyimiyle  “Siyasal  olan,  tarihsel  olan,  kamusal  olan  faa-
liyetler, emek gücü ile ilişkilidir” (akt. Bora, 2009: 67). Emek gücü ve emek ayrımı, 
yani döngüsel ve süreğen bir faaliyet olan ve özel alana ait olan emek ile aşkın olan 
emek gücü arasındaki ayrım. Bu ayrımdan yola çıkarak, “Kadınlar ikincildir, çünkü 
ev işleriyle sınırlandırılmışlardır” diyen Beauvoir (akt. Bora, 2009: 67), kuşkusuz ki 
yeniden üretim denilen alanı yani içerisinde temizlik işlerinin, yemek yapımının vb. 
bulunduğu alanı kastediyordu. Haber, mekân olarak kadını her ne kadar ‘dışarı’da 
yani özel olmayanda görüntülese de kadını muhatap aldığı konum, dışarıyı‘özel’e 
çevirmeyi  başaran  bir  konumdur.  Konu  yemek  olunca,  kadının  özel  alana  yakın-
lığından ve hatta özel alanla özdeşliğinden dolayı, pratikteki uzman da üst düzey 
bilgi kaynağı olarak uzman da kadın cinsi olmaktadır.  
5. 2. Star Ana Haber Bülteni (Main News Bulletin of Star TV) 
14.  01.  2014  tarihli  Star  Ana  Haber  Bülteni'nde  yer  alan  25  haberden  15'i 
Kanal  D  Haber'e  benzer  şekilde  gündemde  yer  alan  siyasetle  ilgili  haber  içerik-
lerinden  oluşmaktadır.  Diğer  haberlerden  biri  Kahramanmaraş  Üniversitesi'ndeki 
karşıt  görüşlü  öğrencilerin  arasında  geçen  gerginlikle  ilgili,  1  haber  Grup  Yorum 
üyelerinin  yargılanmasını  protesto  edenlere  polis  tarafından  yapılan  müdahale  ile 
ilgili, 1 haber İstanbul'da 3 terör örgütüne ard arda yapılan ve kadın-erkek örgüt üye-
lerinin gözaltına alınması ile ilgili, 3 haber kadın cinayetleri ile ilgili, 1 haber Kon-
ya'da yapılan narkotik operasyonu ile ilgili, 1 haber Kızılırmak'ta kaybolan kişinin 
bulunamaması ile ilgili, 1 haber balık fiyatlarının artması ile ilgili ve 1 haber 'Ata'nın 
yadigarı Savarona' ile ilgilidir.  

---