Xix əsr azərbaycan şERİ antologiyasi
Yüklə 3,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- MİR MEHDİ XƏZANİ
____________________Milli Kitabxana______________________
Mən Pəriyəm, eĢqə zaram neyləyim, Dərdi-dildən xəbərdaram neyləyim, Burdan ora intizaram, neyləyim, ġəfalansın nuri-vüsalın sənin.
Zalım ġəcər dad əlindən,
Sən ha nahaq qan eylədin. Zülm ilə könlüm Ģəhrini,
Gör necə viran eylədin.
Saymadın sultanı, xanı,
Eyləyibsən nahaq qanı, Badam kimi növcavam,
Yer ilə yeksan eylədin.
Necə qıydın gülzarına,
Punhan keçən iqrarına,
Saldın yollar kənarına, Dörd yanı al qan eylədın?
Sakin yeri Maralyandı, Gülüm qonçasında yandı,
142
____________________Milli Kitabxana______________________
MİR MEHDİ XƏZANİ
XIX əsr Azərbaycan tarixşünaslığında "Kitabi-tarixi-Qarabağ" əs ərinin müəllifi kimi tanınan Mir Mehdi Xəzani həm də görkəmli şair olmuşdur. Onun tərcümeyi-halı haqqında ətraflı və dəqiq məlumat yaxdur. Təxminən 1811-ci ildə Zəngəzurda Bərgüşad mahalının Məmər kəndində doğulduğu və 1893-cü ildə öldüyü güman edilir. Məzarı Qarubağın Tuğ kəndindədir.
Bədii yaradıcılığında Füzuli ənən ələrinə və xalq ədəbiyyatı üslubuna söykənən Mir Mehdi Xəzaninin q əzəl, qəsidə, müxəmməs, müstəzad, qoşma, gəraylı, bayatı janrlarında yazılan şeirləri tapılmış və 1989-cu ildə "Əsərləri" Bakıda çap olunmuşdur. Burada verilən məlumat və bədii nümunələr həmin kitabdan gotürülmüşdür.
QƏZƏLLƏR
Genə dildar səri-kuyi bu gün yadə düĢüb,
Dili-üftad olub üftadəvü üftadə düĢüb.
Gər alır canımı öldürmək üçün, eyb deyil,
Qüreyi-eĢqdə can ol gözü səyyadə düĢüb.
Bağban, sərvlər övsafını çox söyləmə kim,
Sərvlər çoxdu və lakin bu bir azadə düĢüb.
Mürği-dil rəĢki-gülüstani- rüxünlə daim ġurü əfganə gəlib, naləvü fəryadə düĢüb.
Bu təmənnayə ki, mən düĢdüm, o Musa də düĢüb.
Ey Xəzani, rəhi-eĢq içrə məni mən etmə
Ki, bu sevdayə könül aləmi-baladə düĢüb.
143
____________________Milli Kitabxana______________________
* * *
YetiĢdi cana könül, ey nigar, rəhm eylə, Qalıb yolunda gözüm intizar, rəhm eylə!
Açılmadı mənə bir növbahar, rəhm eylə!
Xumar gözlərinin çün məriziyəm, ey gül,
Rəva deyil ki, qalam böylə zar, rəhm eylə!
O qədər möhnəti-hicranını çəkib könlüm
Ki, qalmayıb dəxi səbrü qərar, rəhm eylə!
Cəmal həsrətiyəm, daima odur fikrim,
Olubdu dərdü qəmim sədhezar, rəhm eylə!
Nə dərdməndü nə bir munisü nə yarım var,
Nə bir ənisü nə bir qəmküsar, rəhm eylə!
Məlali-rəĢgü vüsalü hücumi-firqətdən
Olubdu didələrim əĢkbar, rəhm eylə!
Xəzani xəstə dərində həmiĢə saildir
Ki, yox əlində dəxi ixtiyar, rəhm eylə!
* * *
Genə biçarə könül düĢdü bir əyyar əlinə,
Rəhmi yox, möhnəti çox, Ģuxi-sitəmkar əlinə.
Zülfi xəttü qaĢu göz dəstinə düĢmüĢ könlüm,
Necə bir fərdi-müsəlman düĢə küffar əlinə.
Həsrəti-ləli-ləbi bağrımı pürxun etmiĢ,
Hiç kim düĢməyə, ya rəb, belə xunkar əlinə.
144 ____________________Milli Kitabxana______________________
Cümleyi-mətləbü məqsudu olurdu hasil
Yar düĢsəydi əgər aĢiqi-didar əlinə.
Bülbülün böylə ki, daim iĢi fəğan olmuĢ,
Nalə etməz, düĢə gər bir dəxi gülzar əlinə.
Daima xubların ülfəti əğyar ilədir,
Gül vüsalı, budur adət ki, düĢər xar əlinə.
Gərçi Məcnun dedi kim, Leylini bir dəxi görə,
Sariban dəxi buraxmaz, düĢüb əfsar əlinə.
YapıĢar daməninə, bir dəxi əldən qoymaz,
Gər düĢə xəstə Xəzaninin o dildar əlinə.
* * *
Yoxdur aləmdə o Ģuxi-məhi-taban ə əvəz, Səri-kuyidir onun rövzeyi-rizvana əvəz.
Leyk mövcud deyil dəhrdə canana əvəz.
Çox pəriĢandı könül zülfi-pəriĢanın üçün, Bu pəriĢanlığı qoydum o pəriĢana əvəz.
Ġstəməm müshəfi-rüxsarına qarĢı ayət, Tutaram ol xəti-rüxsarını Qurana əvəz.
Yoxdur aləmdə, nedim, bu evi virana əvəz.
Bu Xəzani qəmi-hicran ilə yanmıĢ, ya rəb,
Tut bu yanmağı sən ol atəĢi-neyrana əvəz.
145
Yüklə 3,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|