Y anında Gənclər Fondu tərəfindən qismən maliyyələşdirilə



Yüklə 2,91 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə18/48
tarix17.04.2018
ölçüsü2,91 Kb.
#38752
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   48

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
 
Həcər Hüseynova              "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər"  
86 
əvvəlcə  Fəxri  Xiyabanda  xalqımızın  ümummilli  lideri, 
müasir müstəqil dövətimizin memarı və qurucusu Heydər 
Əliyevin  xatirəsini  ehtiramla  yad  etmiş,  məzarı  önünə 
güllər qoymuşlar… 
 
2. VerilmiĢ mətnin üslubunu müəyyənləĢdirin: 
 
Dilçiliyin sintaksis sahəsində öyrənilən əsas məsələ-
lərdən biri də sintaktik əlaqələrdir. Sintaktik əlaqənin iki 
növü var: 
1. tabesizlik əlaqəsi 
2. tabelilik əlaqəsi 
Tabesizlik əlaqəsi həmcins üzvlər və tabesiz mürək-
kəb cümlənin tərəfləri arasında olur. 
 
Tabelilik  əlaqəsi  isə  biri  digərindən  asılı  olan,  onu 
izah  edib  aydınlaşdıran  tərəflər,  sərbəst  söz  birləşmələ-
rinin əsas və asılı tərəfləri, tabeli mürəkkəb cümlənin baş 
və budaq cümlələri arasında mövcuddur. 
 
3. Mətnin üslubunu müəyyən edin: 
 
-  Ay  qız,  demirəmmi,  gəl  bir  az  bu  uşaqlara  kömək 
elə. 
- Gəlirəm, ay ana. Gəlirəm. 
-  Axşam  oldu  daha,  bir  az  tez  olun.  Deyəsən,  yağış 
da yağacaq. 
- Gəldim, ay ana, gəldim daha. 
-  Tez  olun,  qızlar.  Yağış  yağsa  geriyə-kəndə 
qayıtmaq çətin olacaq. Artıq qaranlıq da düşür… 
 


www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
 
Həcər Hüseynova              "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər" 
 
87 
87 
87 
4.  Mətnin  üslubunu  müəyyən  edin  və  səciyyəvi 
cəhətlərini söyləyin: 
 
Oğlu əsir, qızı əsir, 
Qışı əsir, yazı əsir. 
Haqq deyəni yalan kəsir, 
Yalana yar olan dünya. 
 
Düzü əyrinin adına, 
Yaşı qurunun oduna. 
Məzlumların fəryadına 
Qulağı kar olan dünya. (H.H) 
 
5. VerilmiĢ mətn hansı üslubdadır. 
 
Keçmə, Araz dərindi, 
İçmə suyu sərindi. 
Həsrət qalan bu ellər 
Sənin də ellərindir. 
 
Bu dağda mənəm sənsiz, 
Dağı enmənəm sənsiz. 
Harda ahu mələsə 
Bil ki, o, mənəm sənsiz. 
 
 
Suallar: 
 
1. Üslub və üslubiyyat terminlərini izah edin. 
 
2. Ədəbi dilin neçə funksional üslubu var? Hansılar-
dır? 
 


www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
 
Həcər Hüseynova              "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər"  
88 
3. Bədii üslubun məxsusi cəhətləri hansılardır? 
 
4. Elmi və bədii üslubun fərqi nədədir? 
 
5. 
Publisistik 
üslubun 
əsas 
xüsusiyyətləri 
hansılardır? 
 
6. Məişət üslubunun səciyyəvi cəhətləri hansılardır? 
 
7. Rəsmi-işgüzar üslub nədir? 
 
8.  Rəsmi  və  işgüzar  sənədlərin  fərqi  varmı? 
Hansılardır? 
 
9. Nitq etiketləri hansılardır? 
 
10. Fərdi üslub nədir? 


www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
 
Həcər Hüseynova              "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər" 
 
89 
89 
89 
V. Test tapĢırıqları 
 
1. Müasir Azərbaycan ədəbi dilində neçə üslub var? 
a) 4 
b) 5 
c) 3 
d) 2 
e) 6 
 
2. Jest nədir? 
a) əl-qol hərəkətləri 
b) üz əzələlərinin hərəkəti 
c) qəzəblənmək 
d) qarğışlar 
e) alqışlar 
 
3. Nitq etiketləri sırasında yanlış olanı seçin. 
a) müraciət 
b) təbrik 
c) ayrılma 
d) görüşmə 
e) jestlər 
 
4. Bədii üslubun əsas cəhəti. 
a) obrazlılıq 
b) terminlilik 
c) təkmənalıq 
d) qrafik işarələr 
e) sxemlər 
 
 


www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
 
Həcər Hüseynova              "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər"  
90 
5.  Monoloq  və  dialoqlardan  ən  çox  hansı  əsərlərdə 
istifadə olunur? 
a) dram əsərlərində 
b) hekayələrdə 
c) şeirlərdə 
d) nağıllarda 
e) romanlarda 
 
6. İşgüzar sənədlərə aid deyil. 
a) tərcümeyi-hal 
b) ərizə 
c) izahat 
d) prezident fərmanları 
e) elanlar 
 
7. Funksional üslublar birləşərək nəyi əmələ gətirir? 
a) ədəbi dili 
b) dialektləri 
c) fərdi nitqi 
d) bədii üslubu 
e) xalq danışıq dilini 
 
8. Biri rəsmi sənəd deyil. 
a) qanun 
b) fərman 
c) sərəncam 
d) əmr 
e) ərizə 
 
 
 
 


www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
 
Həcər Hüseynova              "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər" 
 
91 
91 
91 
9. Biri işgüzar sənəd deyil. 
a) ərizə 
b) tərcümeyi-hal 
c) elan 
d) sərəncam 
e) reklam 
 
10. Elmi üslubun əsas cəhəti hansıdır? 
a) obrazlılıq 
b) terminlilik 
c) emosionallıq 
d) ekspressivlik 
e) çoxmənalıq 


Yüklə 2,91 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   48




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə