Yanvar january miras

 YANVAR   JANUARY    MİRAS

 

| 

47

ARAŞDIRMA   REsEARCH

In 1952 Ettope Rossi found a new copy of the work in Vatican li-

brary and published it together with its Italian translation. “Kita-

bi-Dede-Gorqud “ epos was published in Turkey for the first time 

by  Kilisli  Rifat  in  1916,  in  Azerbaijan  by  academician  Hamid 

Arasli in 1939. Afterwards, the work was translated into English, 

German  and  Persian  languages  and  printed 

in  England,  Switzerland,  United  States  and 

Iran.

“Kitabi-Dede-Gorqud “ epos coincides with the 

occurrences happened in Azerbaijan in Middle 

Ages. The most events in the epos occurred in 

Demirqapi  Derbent,  Barda,  Alinja,  Ganja, 

Goycha Lake, Deresham, Garadag, Qarachuq 

Mountain, etc. The clerk who inscribed “Kitabi-

Dede-Gorqud “ presents Dede Qorqud as both 

the author of this epos and the participant. This 

wise person, who is from Bayat nation, settles 

complicated issues of Oghuz tribes and predicts 

the  future.  According  to  some  information, 

grave stone of Dede Qorqud is located in Der-

bent.  Travelers of 17th century, Ovliya Chelebi 

and Adam Oleari informed on this grave.

It  is  known  from  Kitabi-Dede  Qorqud  epos 

that  Dede  Qorqud  gives  name  to  the  braves 

displayed courage; helps people in hard times; 

shows them the way with wise advices. 

Kitabi-Dede Qorqud epos is rich with histori-

cal  and  ethnographic  information  on  tradi-

tions, nomad life style and others of the period 

of the creation. Women are shown the highest 

attitude in “Kitabi-Dede-Gorqud” epos. 

Poetic  language  of  “Kitabi-Dede-Gorqud  “ 

epos  as  magnificent  literary  work  of  Turkic 

world is rich with graphic descriptive means. 

Nicety of folk language, proverbs, sayings and 

idiomatic  phrases  are  used  richly  and  skill-

fully  there.  “Kitabi-Dede-Gorqud  “  epos  is  a 

rich source in the terms of study of history of Azerbaijani Turkish 

language.

Used bibliography:

1.    Dede  Qorqud  book.  Encyclopaedic  dictionary.  Baku:  Onder 

Publishing House, 2004.

2.  U.A. Nabiyeva. The first source about Dede Qorqud// News 

of Baku University (the humanities series), No. 1, 2006, page. 

49-54.

3.  F. Rashidaddin. Oghuzname. Baku: Azerneshr, 1992,  

  page 71.

redaktəsi ilə), 1962-ci ildə isə Moskvada nəşr olunmuşdur.

1952-ci ildə Ettope Rossi Vatikan kitabxanasında əsərin yeni bir 

nüsxəsini tapıb italyanca tərcüməsi ilə birlikdə nəşr etdirmişdir. 

Kitabi-Dədə  Qorqud  dastanı  Türkiyədə  ilk  dəfə  1916-cı  ildə 

Kilisli Müəllim Rifət, Azərbaycanda isə 1939-cu ildə akademik 

Həmid  Araslı  tərəfindən  nəşr  olunmuşdur. 

Sonralar  əsər  ingilis,  alman  və  fars  dillərinə 

tərcümə  edilmiş,  İngiltərə,  İsveçrə,  Amerika 

Birləşmiş Ştatları və İranda çapdan çıxmışdır. 

Kitabi-Dədə  Qorqud  dastanı  orta  əsrlərdə 

Azərbaycanda baş vermiş hadisələrlə səsləşir. 

Dastandakı hadisələrin əksəriyyəti Dəmirqapı 

Dərbənd,  Bərdə,  Əlincə,  Gəncə,  Göyçə 

gölü,  Dərəşam,  Qaradağ,  Qaraçuq  dağı  və 

s.  yerlərdə  cərəyan  edir.  Kitabi-Dədə  Qor-

qudu  yazıya  köçürən  mirzə  Dədə  Qorqudu 

bu  dastanların  yaradıcısı,  həm  də  iştirakçısı 

kimi  təqdim  edir.  Bayat  elindən  çıxmış  bu 

müdrik  insanın  oğuzun  müşkül  məsələlərini 

həll  edərək  gələcəkdən  belə  xəbər  verdiyini 

göstərir.  Bəzi  məlumatlara  görə  Dədə  Qor-

qudun məzarı Dərbənddə yerləşir. XVII əsrin 

səyyahları Övliya Çələbi və Adam Oleari bu 

məzar haqqında məlumat vermişlər. 

Kitabi-Dədə  Qorqud  dastanından  belə  anla-

şılır ki, Dədə Qorqud şücaət göstərən igidlərə 

ad qoyur, çətin zamanlarda xalqın köməyinə 

gəlir,  müdrik  məsləhətləri  ilə  onlara  yol 

göstərir. 

Kitabi-Dədə  Qorqud  dastanı  yarandığı  döv-

rün adət-ənənələri, həyat tərzi və s. haqqında 

tarixi-etnoqrofik məlumatla zəngindir. Kitabi-

Dədə  Qorqud  dastanında  qadına  yüksək 

münasibət bəslənilir. 

Türk  dünyasının  möhtəşəm  ədəbi  əsəri  kimi 

Kitabi-Dədə  Qorqud  dastanının  poetik  dili 

bədii  təsvir  vasitələri  ilə  zəngindir.  Onlarda 

xalq dilinin incəliklərindən, atalar sözü, məsəl 

və idiomatik ifadələrindən bol-bol, məharətlə istifadə olunmuş-

dur. Kitabi-Dədə Qorqud dastanı Azərbaycan türkcəsinin tari-

xini öyrənmək baxımından zəngin mənbədir.

İstifadə olunmuş ədəbiyyat:

1.   Dədə Qorqud kitabı. Ensiklopedik lüğət. Bakı: Öndər nəşriyyat, 

2004.

2.   Nəbiyeva Ü.A. Dədə Qorqud haqqında ilk mənbə // Bakı Uni-

versitetinin Xəbərləri (humanitar elmlər seriyası), № 1, 2006, 

səh. 49-54.

3.   Rəşidəddin F. Oğuznamə. Bakı: Azərnəşr, 1992, 71 səh.

---

48 

| 

MİRAS   YANVAR   JANUARY

XƏBƏR   NEWs

In December, 2012 there was a presentation of a book “Broken 

life in 39th step” dedicated to deceased journalist Ceyhun Naghi, 

prepared by MIRAS Social Organization and printed with the 

support of some kind people, in Ataturk center. The book consists 

of articles written by the deceased journalist and those written 

about him.

His  family  members,  friends  and  well  known  journalists  par-

ticipated at the presentation. The deputy chairman of MIRAS 

Organization,  the  editor  of  the  book  Arzu  Soltan  opened  the 

ceremony and thanked all who contributed creating of this book 

including designer of this book, young journalist Jafar Mansimi. 

The chairman of MIRAS, Fariz Khalilli said that Jeyhun Naghi 

was a friend of MIRAS, had services in the promo-

tion of cultural heritage of Azerbaijan and wrote a 

wide article first of all about archaeological excava-

tions in Agsu. Editor-in-chief of newspaper “Khalg 

Jebhesi (Popular Front)” Elchin Mirzabayli, former 

MP  Nazim  Mammadov,  chairman  of  the  World 

Young  Turkish  Writers  Union,  Akbar  Qoshgarli, 

historian  Elmira  Abbasova,  journalists  Rufat  Ah-

madzade,  Seymur  Qasimbeyli,  Jeyhun  Musaoghlu 

shared their interesting memories about his life and 

activity.  On  behalf  of  members  of  the  family,  the 

journalist’s  spouse,  Tahmina  Qambarova  thanked 

all developers of such a book which will immortalize 

Jeyhun Naghi.

Dekabrda  Atatürk  Mərkəzində  MİRAS  İctimai  Birliyi 

tərəfindən hazırlanan və bir sıra xeyirxah insanların dəstəyi ilə 

çap edilən mərhum jurnalist Ceyhun Nağıya həsr olunmuş “39-

cu pillədə qırılan ömür” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib. 

Kitabda mərhum jurnalistin yazıları və onun barəsində yazılan 

məqalələr toplanıb.

Təqdimat  mərasimində  mərhumun  dostları,  ailə  üzvləri,  tanın-

mış  jurnalistlər  iştirak  etmişlər.  MİRAS  İctimai  Birliyinin  sədr 

müavini,  kitabın  redaktoru  Arzu  Soltan  təqdimat  mərasimini 

açaraq  kitabın  ərsəyə  gəlməsində  əməyi  olanlara,  o  cümlədən 

kitabın tərtibatçısı, gənc jurnalist Cəfər Mənsimiyə minnətdarlıq 

etmişdir.  MİRAS  İctimai  Birliyinin  sədri  Fariz  Xəlilli  Ceyhun 

Nağının  MİRAS  İctimai  Birliyinin  dostu  olduğu-

nu,  Azərbaycanın  mədəni  irsinin  təbliği  sahəsində 

fərqləndiyini,  Ağsudakı  arxeoloji  qazıntılar  haq-

qında  ilk  geniş  məqaləni  yazdığını  diqqətə  çatdır-

mışdır.  Xalq  Cəbhəsi  qəzetinin  baş  redaktoru  Elçin 

Mirzəbəyli,  sabiq  millət  vəkili  Nazim  Məmmədov, 

Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin (DGTYB) sədri 

Əkbər  Qoşalı,  tarixçi  Elmira  Abbasova,  jurnalistlər 

Rüfət  Əhmədzadə,  Seymur  Qasımbəyli,  Ceyhun 

Musaoğlu Cuyhun Nağı, onun həyatı və jurnalistlik 

fəaliyyəti  haqqında  maraqlı  xatirələrini  bölüşmüşlər. 

Xanımı  Təhminə  Qəmbərova  ailə  üzvləri  adından 

Ceyhun Nağını tarixdə yaşadacaq belə bir kitabı ha-

zırlayanlara minnətdarlıq etdi.  

“39-CU PİLLƏDƏ QIRILAN ÖMÜR” 

KİtABiNiN tƏQDİMAt MƏRAsİMİ  

  

PReSeNTATION OF BOOK “BROKeN LIFe IN 39

TH

 STeP”

---