Yazılmışdır. Bu kitabda mülki hüquq münasibətlərinin yaranmasında aparıcı
Yüklə 2,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rüfət Göyüşov
Rüfət Göyüşov yənləşdirilmiş müddətdə qəbul etməsi şərti ilə bağlana bilər. Bu müddət ərzində mal başqa alıcıya satıla bilməz. Əgər müqavilədə ayrı qayda nəzərdə tutulmayıbsa, alıcının gəlməməsi və ya malın müqavilədə müəyyənləşdirilmiş müddətdə qəbul edilməsi üçün zəruri olan digər hərəkətlərin yerinə yetirilməməsi satıcı tərəfindən alıcının müqavilənin icrasından imtina etməsi kimi qiymətləndirilə bilər (bax. AR MM, mad.618.2). 2.
maddəsinə əsasən, pərakəndə alqı-satqı müqaviləsi alıcının satıcı tərəfindən təklif edilmiş mal nümunəsi (onun təsviri, malların kataloqu və i.a.) ilə tanış olması əsasında bağlana bilər. Pərakəndə alqı-satqı müqaviləsinin bu növünün xüsusiyyəti aşağıda göstərilən əlamətlərlə səciyyə oluna bilər: a)
müqavilə bağlanarkən mal satış məntəqəsində deyil, anbardadır və yaxud satış məntəqəsində olan mal nümunə üçün nəzərdə tutulmuşdur; b)
müqavilə bağlanarkən mal hələ hazır deyil və kataloq üzrə razılıq əldə olunandan sonra mal hazırlanacaqdır; c)
Bu zaman satıcı kataloqlar üzrə malların ofertasını edir, alıcı isə predmeti dəqiqləşdirməklə müvafiq akseptini bildirir. Pərakəndə alqı-satqı müqaviləsinin bu növünün xüsusiyyətinə uyğun olaraq qanunverici malın çatdırılması vəzifəsini tərəflərin razılaşmasından asılı edir. AR MM-in 619-cu maddəsində göstərilir ki, əgər müqavilədə ayrı qayda nəzərdə tutulmayıbsa, nümunə üzrə pərakəndə alqı-satqı müqaviləsi malın müqavilədə göstərilmiş yerə çatdırıldığı andan, müqavilədə malın verilməsi yeri müəyyənləşdirilmədikdə isə malın fiziki şəxsin yaşayış yeri üzrə və ya hüquqi şəxsin olduğu yer üzrə alıcıya çatdırıldığı andan icra edilmiş sayılır. Bu və ya digər əlamətinə görə malların nümunələr üzrə satılması müqaviləsi alqı-satqı müqaviləsinin digər növü olan göndərmə müqaviləsinə oxşasa da, onlar ara 34 I fəsil. Alqı-satqı müqaviləsi sında əsas fərq odur ki, pərakəndə alqı-satqı müqaviləsində bir tərəf hər zaman sahibkarlıq fəaliyyəti ilə bağlı olmayan şəxsi, ailə, ev və ya digər istifadə üçün nəzərdə tutulan malın alıcısıdır. 3.
alqı-satqı müqaviləsinin bu növünün xüsusiyyəti odur ki, burada satıcını avtomat maşınlar əvəz edir. Bu avtomat maşınlar satıcı ilə alıcı arasında vasitəçi rolunu oynayır. Ona görə də qanunverici vasitəçi rolunu oynayan avtomatların sahiblərinin üzərinə müəyyən vəzifələr qoyur. AR MM-in 620.1-ci maddəsində müəyyən olunur ki, malların avtomatlardan istifadə etməklə satıldığı hallarda avtomatların sahibi satıcının adı (firma adı), olduğu yer, habelə mah almaq üçün alıcının yerinə yetirməli olduğu hərəkətlər haqqında məlumatları avtomatda yerləşdirməklə və ya başqa üsulla təqdim etmək yolu ilə alıcılara malların satıcısı haqqında informasiya verməyə borcludur. Göstərilən müqaviləni xarakterizə edən əlamət kimi onun bağlanması qaydasında olan fərqliliyi qeyd etmək olar. Ümumi qaydaya əsasən, tərəflər müqavilənin bütün mühüm şərtləri barəsində tələb olunan formada razılığa gəldikdə, müqavilə bağlanmış sayılır. Sözü gedən müqavilə isə alıcının mah almaq üçün zəruri hərəkətləri yerinə yetirdiyi andan bağlanmış sayılır (bax. AR MM, mad.620.2). 4.
Malın alıcıya çatdırılmaq şərti ilə satılması. Göstərilən şərt ümumi konsepsiyada satıcının əşyanı vermək vəzifəsinin məzmununa daxil olan əsas şərtlərdən biri olmaqla, bu vəzifənin icrası məqamının mərkəzi elementini təşkil edir. Belə ki, əgər alqı- satqı müqaviləsində əşyanın çatdırılması şərti nəzərdə tutulmayıbsa, o zaman əşya ya olduğu yerdə alıcıya verilməli, ya da əşya çatdırılması üçün daşıyıcıya və ya rabitə təşkilatına təhvil verilmədir. Qanunverici pərakəndə alqı-satqı müqaviləsində malın çatdırılması ilə əlaqədar qaydalarda müəyyən edir ki, pərakəndə al-
Rüfət Göyüşov qı-satqı müqaviləsi malın alıcıya çatdırılması şərti ilə bağlandıqda satıcı müqavilədə müəyyənləşdirilmiş müddətdə malı alıcının göstərdiyi yerə çatdırmağa, alıcı malın çatdırılma yerini göstər- mədikdə isə alıcı olan fiziki şəxsin yaşayış yerinə və ya hüquqi şəxsin olduğu yerə çatdırmağa borcludur (bax. AR MM, mad.621.1). Burada əşyanın təhvil verilməsi məqamının müəyyən olunmasının xüsusi əhəmiyyəti vardır. Məhz bu andan sonra pərakəndə alqı-satqı müqaviləsi icra edilmiş sayılır. Əşyanın təhvil verilməsi malın çatdırılmasının rəsmiləşdirildiyini göstərən qəbzi və ya digər sənədi təqdim etmiş istənilən şəxsə münasibətdə həyata keçirilir.
görə mal göndərən - sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirən satıcı istehsal etdiyi və ya satın aldığı malları sahibkarlıq fəaliyyətində və ya şəxsi, ailə, ev və digər bu cür istifadə ilə bağlı olmayan başqa məqsədlər üçün istifadə edilməkdən ötrü şərtləşdiril- miş müddətdə və ya müddətlərdə alıcıya verməyi öhdəsinə götürür (AR MM, mad. 627). Mal göndərmə müqaviləsi sahibkarlıq fəaliyyəti sahəsində ən geniş yayılmış müqavilə növlərindən biri olmaqla təsərrüfat sahəsində malların əvəzli dövriyyəsini şərtləndirir. Onsuz iqtisadiyyatın normal fəaliyyəti təsəvvür edilməzdir. Mal göndərmə müqaviləsi alqı-satqı müqaviləsinin növlərindən biridir və çox zaman sahibkarlıq və ya ticarət alqı-satqısı adlanır. Mal göndərmə müqaviləsinin əsas özəlliyi bu müqavilənin predmeti kimi çıxış edən əmtəənin xüsusi istifadə xarakteri ilə müəyyən olunur. AR MM-in 627-ci maddəsində müəyyən olunmuş qaydaya görə bu əmlak şəxsi, ailə, ev və digər bu eür istifa
Yüklə 2,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|